രണ്ട് : ഖബ്ർ കെട്ടിപ്പൊക്കൽ ഇസ്ലാമികമോ?, നബിﷺയുടെ ഖബ്ർ ഒരു ചാൺ മാത്രം

https://youtu.be/jVAFzXu4mRw?si=B3REuwDiG9sdMx0H

ഖബ്ർ കെട്ടിപ്പൊക്കൽ ഇസ്ലാമികമോ?, നബിﷺയുടെ ഖബ്ർ ഒരു ചാൺ മാത്രം ഉയരം

Islamic Debates Whats app group

https://chat.whatsapp.com/C5ytGadTnji2ziuWAr6ZQ8

. തുറന്ന ചർച്ച)_ പ്രധാന ചർച്ച റഫീഖ് സഖാഫി & മൗലവി ശംസുദ്ദീൻ പാലത്ത്

قال النووي رحمه الله :

" قَالَ الْعُلَمَاء : إِنَّمَا نَهَى النَّبِيّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ اِتِّخَاذ قَبْره وَقَبْر غَيْره مَسْجِدًا : خَوْفًا مِنْ الْمُبَالَغَة فِي تَعْظِيمه وَالِافْتِتَان بِهِ , فَرُبَّمَا أَدَّى ذَلِكَ إِلَى الْكُفْر ، كَمَا جَرَى لِكَثِيرٍ مِنْ الْأُمَم الْخَالِيَة . وَلَمَّا اِحْتَاجَتْ الصَّحَابَة - رِضْوَان اللَّه عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ - وَالتَّابِعُونَ ، إِلَى الزِّيَادَة فِي مَسْجِد رَسُول اللَّه صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ حِين كَثُرَ الْمُسْلِمُونَ ، وَامْتَدَّتْ الزِّيَادَة إِلَى أَنْ دَخَلَتْ بُيُوت أُمَّهَات الْمُؤْمِنِينَ فِيهِ , وَمِنْهَا حُجْرَة عَائِشَة - رَضِيَ اللَّه عَنْهَا - مَدْفِن رَسُول اللَّه صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَصَاحِبَيْهِ أَبِي بَكْر وَعُمَر، رَضِيَ اللَّه عَنْهُمَا بَنَوْا عَلَى الْقَبْر حِيطَانًا مُرْتَفِعَة مُسْتَدِيرَة حَوْله ، لِئَلَّا يَظْهَر فِي الْمَسْجِد , فَيُصَلِّي إِلَيْهِ الْعَوَامّ ، وَيُؤَدِّي الْمَحْذُور , ثُمَّ بَنَوْا جِدَارَيْنِ مِنْ رُكْنَيْ الْقَبْر الشَّمَالِيَّيْنِ , وَحَرَّفُوهُمَا حَتَّى اِلْتَقَيَا ، حَتَّى لَا يَتَمَكَّن أَحَد مِنْ اِسْتِقْبَال الْقَبْر , وَلِهَذَا قَالَ فِي الْحَدِيث : " لَوْلَا ذَلِكَ لَأُبْرِزَ قَبْره , غَيْر أَنَّهُ خَشِيَ أَنْ يُتَّخَذ مَسْجِدًا " انتهى من " شرح النووي على مسلم " (5/ 14) 

എത്രയാണ് ഉയർത്തപ്പെട്ടത്? 

وروى أبو داود " في المراسيل " (421) عن صالح بن أبي الأخضر ، قال : " رأيت قبر النبي صلى الله عليه وسلم شبرا ، أو نحوا من شبر " .

عن جابرِ بنِ عبدِ الله رَضِيَ اللهُ عنه: ((أنَّ النبيَّ صلَّى الله عليه وسلَّم أُلْحِدَ، ونُصِبَ عليه اللَّبِنُ نَصْبًا، ورُفِعَ قَبرُه مِنَ الأرضِ نحوًا مِن شِبْرٍ)) أخرجه ابن حبان (6635) والبيهقي (6983)

عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ: أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ أُلْحِدَ لَهُ وَنُصِبَ عَلَيْهِ اللَّبِنُ نَصَبًا، وَرُفِعَ قَبْرُهُ مِنَ الأَرْضِ نَحْوًا مِنْ شِبْرٍ

صحيح ابن حبان 

قال النووي رحمه الله :

" فِيهِ : أَنَّ السُّنَّةَ أَنَّ الْقَبْرَ لَا يُرْفَعُ عَلَى الْأَرْضِ رَفْعًا كَثِيرًا ، وَلَا يُسَنَّمُ ؛ بَلْ يُرْفَعُ نَحْوَ شِبْرٍ وَيُسَطَّحُ ، وَهَذَا مَذْهَبُ الشَّافِعِيِّ وَمَنْ وَافَقَهُ ، وَنَقَلَ الْقَاضِي عِيَاضٌ عَنْ أَكْثَرِ الْعُلَمَاءِ أَنَّ الْأَفْضَلَ عِنْدَهُمْ تَسْنِيمُهَا ، وَهُوَ مَذْهَبُ مَالِكٍ " 

"شرح النووي على مسلم" (7/ 36)

📍‘ഹിജ്‌റ 678ൽ മൻസൂർ രാജാവിന്റെ കാലത്താണ്‌ സുപ്രസിദ്ധമായ ഈ ഖുബ്ബ നിർമിക്കപ്പെട്ടത്‌.’ (സുന്നത്ത്‌ മാസിക: 2007 മാർച്ച്‌ 13)

📍‘ഹിജ്‌റ്‌ 678ൽ ഖല്ലാഊൻ സ്വാലിഹി ചെമ്പിന്റെ വലയോടൊപ്പം ഖബ്റിന്‌ മുകളിൽ പച്ചഖുബ്ബ നിർമിച്ചു. അത്‌ ഇന്നും അതേപടി നിലകൊള്ളുന്നു.’ (മദീന ശരീഫ്‌ : പേ. 61, എസ്‌.വൈ.എസ്‌. ബുക്സ്‌)

👉 യഥാർത്ഥത്തിൽ ഖബ്റിനു മുകളിൽ അതു കെട്ടിപ്പൊക്കിയ ഖുബ്ബയൊന്നുമില്ല എന്നും അത് മസ്ജിദിനു മുകളിലാണെന്നും മസ്ജിന്നബവി കണ്ട എല്ലാവർക്കും നന്നായറിയാം! അതും ഏതാണ്ട് ഏഴു  നൂറ്റാണ്ട് കഴിഞ്ഞ ശേഷം മാത്രം!!

📍നബി(സ)യുടെ ഖബ്റിനെ കുറിച്ച് സമസ്തയുടെ പള്ളിദര്‍സുകളില്‍ ഓതിപ്പഠിപ്പിക്കുന്ന മഹല്ലിയില്‍ പറയുന്നു.

പിന്നെ മണ്‍വെട്ടികൊണ്ട് വേഗം മണ്ണിട്ടു തൂര്‍ക്കണം.ഒടുവില്‍ ഖബ്ര്‍ ഒരു ചാണ്‍ മാത്രം ഉയര്‍ത്തി നിര്‍ത്തണം.തിരിച്ചറിയാന്‍ വേണ്ടിയാണത്.സിയാറത്തു ചെയ്യാനും ഖബറിനെ ആദരിക്കാനും അതുപകരിക്കും.ജാബിര്‍(റ)ല്‍ നിന്നു ഇബ്നു ഹിബ്ബാന്‍ (റ)റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്യുന്നു-നബിതിരുമേനി(സ)യുടെ ഖബ്ര്‍ ഏകദേശം ഒരു ചാണ്‍ ഉയര്‍ത്തിയിരുന്നു. [മഹല്ലി പരിഭാഷയ്ക്ക് മുസ്ലിയാര്‍ കൊടുത്ത അര്‍ത്ഥമാണ്] (മഹല്ലി. പേ.2/470,471)

🍓🍓🍓🍓🍓

ഹദീസ് 1:🔥

عَنْ جَابِرٍ، قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنْ يُجَصَّصَ الْقَبْرُ وَأَنْ يُقْعَدَ عَلَيْهِ وَأَنْ يُبْنَى عَلَيْهِ

ആശയം: ജാബിർ (റ) പറഞ്ഞു: ഖബ്ർ കുമ്മായമിടുന്നതും ഖബ്ർ ഇരിപ്പു സ്ഥാനമാക്കുന്നതും ഖബ്റിൻ മേൽ എടുപ്പ് എടുക്കുന്നതും അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂൽ (സ്വ) നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. (സ്വഹീഹു മുസ്ലിം)

https://sunnah.com/muslim:969a

🔥🔥🔥🔥🔥

ഹദീസ് 2

عَنْ أَبِي وَائِلٍ، أَنَّ عَلِيًّا، قَالَ لأَبِي الْهَيَّاجِ الأَسَدِيِّ أَبْعَثُكَ عَلَى مَا بَعَثَنِي بِهِ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم ‏ "‏ أَنْ لاَ تَدَعَ قَبْرًا مُشْرِفًا إِلاَّ سَوَّيْتَهُ وَلاَ تِمْثَالاً إِلاَّ طَمَسْتَهُ ‏"‏ ‏.‏ قَالَ وَفِي الْبَابِ عَنْ جَابِرٍ ‏.‏ قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ عَلِيٍّ حَدِيثٌ حَسَنٌ ‏.‏ وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ بَعْضِ أَهْلِ الْعِلْمِ يَكْرَهُونَ أَنْ يُرْفَعَ الْقَبْرُ فَوْقَ الأَرْضِ ‏.‏ قَالَ الشَّافِعِيُّ أَكْرَهُ أَنْ يُرْفَعَ الْقَبْرُ إِلاَّ بِقَدْرِ مَا يُعْرَفُ أَنَّهُ قَبْرٌ لِكَيْلاَ يُوطَأَ وَلاَ يُجْلَسَ عَلَيْهِ ‏

ആശയം : അബൂ വാഇൽ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു: അലി (റ)  അബുൽ ഹയ്യാജ് അൽ അസദിനോട് പറഞ്ഞു: ഞാൻ താങ്കളെ അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂൽ (സ്വ) എന്നെ നിയോഗിച്ച ദൗത്യവുമായി പറഞ്ഞയക്കുന്നു - ഉയർത്തപ്പെട്ട ഒരു ഖബ്റും നിരപ്പാക്കാതെ വിട്ടേക്കരുത്; ഒരു രൂപവും മായിക്കാതെ വിട്ടേക്കരുത്.ഈ വിഷയത്തിൽ ജാബിർ (റ)ന്റെ ഹദീസുമുണ്ട്.

ഇമാം തിർമുദി പറയുന്നു: ഈ ഹദീസ് ഹസൻ സ്വഹീഹ് ആണ് . ഉലമാഉ ഖബ്ർ ഭൂമിയുടെ നിരപ്പിന്  മുകളിൽ ഉയർത്തുന്നത് മക്റൂഹ് ആയി കാണുന്നു. ഇമാം ശാഫിഈ (റ) പറഞ്ഞു: ഒരു ഖബ്ർ അത് ഖബ്ർ ആണെന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന അത്രക്ക് അളവിൽ (ഒരു ചാൺ) അല്ലാതെ ഉയർത്തുന്നത് ഞാൻ വെറുക്കുന്നു - അൽപം ഉയർത്താമെന്ന് പറഞ്ഞത് ഖബ്റിൻമേൽ ചവിട്ടാതിരിക്കാനും ഖബ്റിൻമേൽ ഇരിക്കാതിരിക്കാനുമാണ്.

(സുനനു ത്തിർമുദി)

https://sunnah.com/tirmidhi:1049

🍓🍓🍓🍓🍓

ഹദീസ് 3

عَنْ الْقَاسِمِ قَالَ دَخَلَتْ عَلَى عَائِشَةَ فَقُلْتُ يَا أُمَّهْ اكْشِفِي لِي عَنْ قَبْرِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَصَاحِبَيْهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا فَكَشَفَتْ لِي عَنْ ثَلَاثَةِ قُبُورٍ لَا مُشْرِفَةٍ وَلَا لَاطِئَةٍ مَبْطُوحَةٍ بِبَطْحَاءِ الْعَرْصَةِ الْحَمْرَاءِ

ആശയ വിവർത്തനം : അബൂബകർ സിദ്ദീഖ് (റ) ന്റെ പേരക്കുട്ടി ഖാസിം (റ) റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു: ഞാൻ ആഇശ (റ)യുടെ അടുത്ത് ചെന്നു പറഞ്ഞു: ഉമ്മാ ... എനിക്ക് നബി (സ്വ) യുടേയും നബിയുടെ രണ്ട് സഖാക്കളുടേയും ഖബ്റുകൾ മറനീക്കി കാണിച്ചു തരൂ. അപ്പോൾ അവർ എനിക്ക് പ്രസ്തുത മൂന്ന് ഖബ്റുകളും മറനീക്കി കാണിച്ചു തന്നു . അവ ഉയർത്തപ്പെട്ടതോ ഭൂനിരപ്പോ ളം താഴ്ന്നതോ ആയിരുന്നില്ല;  മൃദുവായ ചെമന്ന ചരൽക്കല്ലുകൾ ഖബറിന് മേൽ വിരിച്ചിരുന്നു ( ഉമർ ബ്നു അബ്ദിൽ അസീസ് (റ) ന്റെ ഭരണകാലത്ത് നാല് വിരൽ ആയിരുന്നു നബിയുടെ ഖബറിന്റെ ഉയരമെന്നും  റിപ്പോർട്ടുണ്ട് )

(സുനനു അബീദാവൂദ് ഔനുൽ മഅബൂദ് സഹിതം)

https://islamweb.net/ar/library/index.php?page=bookcontents&ID=5576&bk_no=55&flag=1

🍇🍇🍇🍇🍇

ഹദീസ് 4

إِنَّ أُولَئِكَ إِذَا كَانَ فِيهِمُ الرَّجُلُ الصَّالِحُ فَمَاتَ بَنَوْا عَلَى قَبْرِهِ مَسْجِدًا، وَصَوَّرُوا فِيهِ تِلْكَ الصُّوَرَ، أُولَئِكَ شِرَارُ الْخَلْقِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ» 

അവരിൽ പ്പെട്ട സ്വാലിഹായ ഒരാൾ മരിച്ചാൽ അയാളുടെ ഖബറിന്മേൽ അവർ ഒരു മസ്ജിദ് പണിയുകയും അതിൽ ചിത്രങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്യുമായിരുന്നു; അവർ അന്ത്യ നാളിൽ ജനങ്ങളിൽ ഏറ്റവും മോശക്കാർ ആയിരിക്കും. ( മുസ്നദ് അഹ്മദ് ,നസാഈ )

🍒🍒🍒🍒🍒

‎قال النووي رحمه الله في شرح مسلم : " فِيهِ أَنَّ السُّنَّة أَنَّ الْقَبْر لَا يُرْفَع عَلَى الْأَرْض رَفْعًا كَثِيرًا , وَلَا يُسَنَّم , بَلْ يُرْفَع نَحْو شِبْر وَيُسَطَّح , وَهَذَا مَذْهَب الشَّافِعِيّ وَمَنْ وَافَقَهُ " 

‎‏ "ഖബര്‍ ഭൂമിക്ക് മുകളില്‍ ഒരു ചാണില്‍ കൂടുതലായി ഉയര്‍ത്താതിരിക്കലാണ് സുന്നത്ത് എന്ന് ഈ ഹദീസില്‍ നിന്ന് കിട്ടുന്നു. (മുകള്‍ ഭാഗം) കൂര്‍ത്തതാകുകയും അരുത്. എന്നാല്‍, ഒരു ചാണ്‍ കണക്കെ ഉയര്‍ത്തുകയും മേല്‍ഭാഗം പരത്തുകയും വേണം. ഇതാണ് ശാഫി ഈ ഇമാമിന്റെയും അതിനോടു യോജിക്കുന്നവരുടെയും മദ്ഹബ്.”

‎الثَّوْرِيِّ، عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِي ثَابِتٍ، عَنْ أَبِي وَائِلٍ قَالَ: قَالَ عَلِيٌّ لِأَبِي هَيَّاجٍ «أَبْعَثُكَ عَلَى مَا بَعَثَنِي عَلَيْهِ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَا تَدَعْ قَبْرًا مُشْرِفًا إِلَّا سَوَّيْتَهُ، يَعْنِي قُبُورَ الْمُسْلِمِينَ وَلَا تِمْثَالًا فِي بَيْتٍ إِلَّا طَمَسْتَهُ» 

‎(الكتاب: المصنف) 

 "അബുല്‍ഹയ്യാജ് (റ) നിവേദനം : അലി (റ) എന്നോട് പറഞ്ഞു,  നബി(സ) നിയോഗിച്ച അതേ സംഗതിക്ക് വേണ്ടി താങ്കളെ ഞാന്‍ നിയോഗിക്കുന്നു. ഒരു വിഗ്രഹവും നീ തട്ടി നിരപ്പാക്കാതെ നീ ഒഴിവാക്കരുത്‌. കെട്ടി പൊക്കിയ ഒരു കബറും നിരപ്പാകാതെ വിടുകയും ചെയ്യരുത്."  

മുസ്ലിങ്ങളുടെ ഖബറുകള്‍ ഉദ്ദേശിച്ചാണ് അദ്ദേഹം അപ്രകാരം പറഞ്ഞത്. വീട്ടിലുള്ള ഒരു വിഗ്രഹവും നശിപ്പിക്കാതെയും വിടരുത്" 

(മുസന്നഫ് അബ്ദുല്‍ റസാക്ക് - 6487 )

‏ശാഫി മദ്അബിലെ പ്രമുഖ പണ്ഡിതൻ ഹൈതമി പറയുന്നത് കാണുക

وَوَجْهُ أَخْذِ اتِّخَاذِ الْقَبْرِ مَسْجِدًا مِنْهَا وَاضِحٌ، لِأَنَّهُ لُعِنَ مَنْ فَعَلَ ذَلِكَ بِقُبُورِ أَنْبِيَائِهِ وَجُعِلَ مَنْ فَعَلَ ذَلِكَ بِقُبُورِ صُلَحَائِهِ شَرَّ الْخَلْقِ عِنْدَ اللَّهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، فَفِيهِ تَحْذِيرٌ لَنَا كَمَا فِي رِوَايَةِ: «يُحَذِّرُ مَا صَنَعُوا» : أَيْ يُحَذِّرُ أُمَّتَهُ بِقَوْلِهِ لَهُمْ ذَلِكَ مِنْ أَنْ يَصْنَعُوا كَصُنْعِ أُولَئِكَ فَيُلْعَنُوا كَمَا لُعِنُوا

فَإِنَّ أَعْظَمَ الْمُحَرَّمَاتِ وَأَسْبَابِ الشِّرْكِ الصَّلَاةُ عِنْدَهَا وَاِتِّخَاذُهَا مَسَاجِدَ أَوْ بِنَاؤُهَا عَلَيْهَا.

وَالْقَوْلُ بِالْكَرَاهَةِ مَحْمُولٌ عَلَى غَيْرِ ذَلِكَ إذْ لَا يُظَنُّ بِالْعُلَمَاءِ تَجْوِيزُ فِعْلٍ تَوَاتَرَ عَنْ النَّبِيِّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - لَعْنُ فَاعِلِهِ، وَتَجِبُ الْمُبَادَرَةُ لِهَدْمِهَا وَهَدْمِ الْقِبَابِ الَّتِي عَلَى الْقُبُورِ إذْ هِيَ أَضَرُّ مِنْ مَسْجِدِ الضِّرَارِ لِأَنَّهَا أُسِّسَتْ عَلَى مَعْصِيَةِ رَسُولِ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - لِأَنَّهُ نَهَى عَنْ ذَلِكَ وَأَمَرَ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - بِهَدْمِ الْقُبُورِ الْمُشْرِفَةِ، وَتَجِبُ إزَالَةُ كُلِّ قِنْدِيلٍ أَوْ سِرَاجٍ عَلَى قَبْرٍ *وَلَا يَصِحُّ وَقْفُهُ وَنَذْرُهُ* انْتَهَى.

‏ചുരുക്ക ആശയം:

‏" പ്രവാചകന്‍മാരുടെ ക്വബ്റുകള്‍ ആരാധാകേദ്രങ്ങളാക്കിയവര്‍ ശപിക്കപ്പെടുകയും മഹാന്മാരുടെ ക്വബ്റുകള്‍ അപ്രകാരം ചെയ്തവര്‍ അന്ത്യാളില്‍ ഏറ്റവും ദുഷിച്ചവര്‍ ആണെന്ന് പറയുകയുമൊക്കെ ചെയ്തത്, ഈ സമുദായം അപ്രകാരം ചെയ്യാതിരിക്കുവാനും അതുവഴി അവര്‍ ശപിക്കപ്പെടാതിരിക്കാനുമുള്ള താക്കീതാണ്. അമ്പിയാ-ഔലിയാക്കളുടെ ക്വബ്റുകളോടുള്ള ആദരവിനാലും ബര്‍കത്തിനാലും അവയിലേക്ക് തിരിഞ്ഞ് നിസ്കരിക്കല്‍ ഹറാമാണെന്ന് നമ്മുടെ പണ്ഡിതന്മാര്‍ പറയാന്‍ കാരണമിതാണ്. അത് വന്‍ പാപമാണെന്ന് മേല്‍പറയപ്പെട്ട ഹദീസുകളില്‍ നിന്നും വ്യക്തമാണ്.......... 

‏ഹറാമുകളില്‍ ഏറ്റവും ഗൌരവമേറിയതും ശിര്‍ക്കിന്റെ കാരണങ്ങളില്‍ പെട്ടതുമാണ് ക്വബ്റിന് സമീപം ഇരിക്കലും അതിനെ ആരാധാകേന്ദ്രമാക്കലും അതിനെ കെട്ടിയുണ്ടാക്കലും. കറാഹത്താണ് എന്ന് പലരും അഭിപ്രായപ്പെട്ടത് മറ്റുഅര്‍ത്ഥങ്ങളിലാണ് എന്ന് മസ്സിലാക്കണം. കാരണം ശപിക്കപ്പെട്ടതായി നബി(സ)യില്‍ നിന്ന് വളരെ വ്യക്തമായി (മുതവാതിറായി) സ്ഥിരപ്പെട്ടകാര്യം പണ്ഡിതന്മാര്‍ അനുവദീയമാക്കുമെന്ന് വിചാരിക്കപ്പെടാവതല്ല. അത്തരം കേന്ദ്രങ്ങളും അത് പോലെ ക്വബ്റിന് മീതെയുള്ള ഖുബ്ബകളുമെല്ലാം പൊളിക്കാന്‍ ധൃതികാണിക്കല്‍ നിര്‍ബന്ധമാണ്. കാരണം അവ (മുനാഫിഖുകള്‍ നിര്‍മ്മിച്ച) മസ്ജിദുള്ളിറാറിക്കോള്‍ അപകടകാരികളാണ്. നബി(സ)ക്ക് എതിരായിട്ടാണല്ലോ അവസ്ഥാപി ക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. നബി(സ) അവ വിരോധിക്കുകയും ഉയര്‍ത്തപ്പെട്ട ക്വബ്റുകള്‍ പൊളിക്കാന്‍ കല്‍പിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടു ണ്ട് . ക്വബ്റിന് മീതെയുള്ള മുഴുവന്‍ വിളക്കുകളും നീക്കല്‍ നിര്‍ബന്ധവുമാണ്. *അവയൊക്കെ നേര്‍ച്ചയാക്കുകയോ, വഖഫ് ചെയ്യുകയോ, ചെയ്താല്‍ അത് സഹീഹാകുകയുമില്ല"*

‏(സവാജിര്‍ 1/120)

‏ഇബ്നു കസീർ(റ)യുടെ സഹപാഠിയും,ഉറ്റ സുഹൃുത്തും,ഹംബലീ മദ്ഹബിലെ പ്രമുഖ പണ്ഢിതനുമായ ഇമാം ഇബ്നു അബ്ദിൽ ഹാദി(റ) പറയുന്നു : 

  ولو كان يشرع لكل مذنب أن يأتي إلى قبره ليستغفر له ، لكان القبر أعظم أعياد المذنبين ، وهذه مضادة صريحة لدينه وما جاء به 

‏ഓരോ പാപിക്കും നബി(സ)യുടെ കബ്റിന്റെ അടുത്ത് വന്ന് ഇസ്തിഗ്ഫാറിനെ ചോദിക്കുന്നത് ശരീഅത്തിൽ അനുവദനീയമായ നിയമമായിരുന്നുവെങ്കിൽ അവിടുത്തെ കബർ പാപികളുടെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട സന്ദർശക കേന്ദ്രമായി മാറിയിരൂന്നേനെ.നബി(സ)യുടെ ദീനും,അവിടുന്ന് കൊണ്ട് വന്ന വഹ്യിനും കടക വിരുദ്ധമാണ് ഈ അവസ്ഥ.

‏ഇമാം ഇബ്നു അബ്ദിൽ ഹാദി(റ)

‏(അസ്സാരിമുൽ മുൻകി ഫീ റദ്ധ് അല സ്സുബുക്കി)

ഒന്ന് - ജനറൽ ഡിബേറ്റ്സ് വാട്ട്സ് ആപ്പ് ഗ്രൂപ്പിൽ നിന്ന് (വിഷയം : ഇസ്തിഗാസ)

https://youtu.be/PeqL-ylbB9E?si=GfkDqjhgyvmEwacl

അലി മുസ്ലിയാരുടെ ഗതികേട് നമ്പർ ഒന്ന്

⬇️⬇️⬇️⬇️

ജനറൽ ഡിബേറ്റ്സ് 

ചർച്ചകളിൽ നിന്ന് -0️⃣1️⃣

വഫാതായ നബിമാരോടും മഹാന്മാരോടും ഇസ്തിഗാസ എന്ന പേരിൽ എന്തും തേടാമെന്ന് വാദിക്കുന്ന ഒരു മുസ്ലിയാരോട് ചർച്ചയിൽ ചോദിച്ച ചോദ്യം :

❓❓❓❓❓

ഏതെങ്കിലും ഒരു സ്വഹാബിയോ അവലംബാർഹരായ താബിഈങ്ങളിലോ തബഉത്താബിഈങ്ങളിലോ പെട്ട ആരെങ്കിലും നബിﷺയുടെ വഫാതിന് ശേഷം അവിടുത്തെ ഖബ്ർ ശരീഫിന്റെ അടുത്തു ചെന്നോ അല്ലാതെ അവിടുത്തോട് അവരുടെ ആവശ്യങ്ങൾ തേടിയതായി , ഇസ്തിഗാസ ചെയ്തതായി വല്ല തെളിവും ഉണ്ടെങ്കിൽ അത് പൂർണ്ണമായ സ്വഹീഹായ പരമ്പരയോടെ പോസ്റ്റ് ചെയ്യുമോ❓

ഇതിന് അലി മുസ്ലിയാർ നൽകിയ മറുപടി ഒരു മറുചോദ്യമായിരുന്നു

⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️

*എന്നാൽ തിരിച്ചു ഞാൻ ഒന്ന് ചോദിക്കുന്നു നബി തങ്ങൾ ഏതെങ്കിലും കബറിന്റെ സമീപത്ത് പോയിട്ട് കബറാളിക്ക് വേണ്ടി അല്ലാഹുവിനോട് ദുആ ചെയ്തതിന്റെ ഒരു ഉദാഹരണം നിങ്ങൾ എനിക്ക് പോസ്റ്റ് തരുമോ❓❓❓❓⁉️⁉️😳😳😳

ഇതിന് ആദ്യം താഴെ ചേർത്ത ഹദീസ് ഉദ്ധരിച്ച് മറുപടി പറഞ്ഞു: 

ഹദീസ് ഒന്ന് :

https://sunnah.com/nasai:2039

كتاب الجنائز

 

باب الأَمْرِ بِالاِسْتِغْفَارِ لِلْمُؤْمِنِينَ

⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️

أَخْبَرَنَا عَلِيُّ بْنُ حُجْرٍ، قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، قَالَ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ، - وَهُوَ ابْنُ أَبِي نَمِرٍ - عَنْ عَطَاءٍ، عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ ‏:‏ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كُلَّمَا كَانَتْ لَيْلَتُهَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَخْرُجُ فِي آخِرِ اللَّيْلِ إِلَى الْبَقِيعِ فَيَقُولُ ‏:‏ ‏ "‏ السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ دَارَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ، وَإِنَّا وَإِيَّاكُمْ مُتَوَاعِدُونَ غَدًا أَوْ مُوَاكِلُونَ، وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لاَحِقُونَ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لأَهْلِ بَقِيعِ الْغَرْقَدِ ‏"‏ ‏.

അപ്പോൾ മുസ്ലിയാരുടെ പരിഭവം ഇതിൽ അല്ലാഹുവേ, എന്ന് നബിയോ സ്വഹാബിയോ തേടി എന്നു വന്നിട്ടില്ലല്ലോ എന്നായിരുന്നു.

പാവം മുസ്ലിയാർ എന്താ കരുതിയത്⁉️

നബിയും സ്വഹാബത്തും അല്ലാഹുവിനോടല്ലാതെ ഇസ്തിഗ്ഫാർ നടത്തുമെന്ന് മുസ്ലിയാർ കരുതിയോ⁉️⁉️😳

نعوذ بالله

എന്നാൽ അല്ലാഹുമ്മ എന്ന് വിളിച്ച് തന്നെ അവിടുന്ന് ഖബ്റാളികൾക്ക് വേണ്ടി ദുആഉ ചെയ്ത ഹദീസ് മറുപടിയായി നൽകി

ഹദീസ് താഴെ:

https://sunnah.com/nasai:2039

كتاب الجنائز

 

باب الأَمْرِ بِالاِسْتِغْفَارِ لِلْمُؤْمِنِينَ

⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️

أَخْبَرَنَا عَلِيُّ بْنُ حُجْرٍ، قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، قَالَ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ، - وَهُوَ ابْنُ أَبِي نَمِرٍ - عَنْ عَطَاءٍ، عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ ‏:‏ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كُلَّمَا كَانَتْ لَيْلَتُهَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَخْرُجُ فِي آخِرِ اللَّيْلِ إِلَى الْبَقِيعِ فَيَقُولُ ‏:‏ ‏ "‏ السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ دَارَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ، وَإِنَّا وَإِيَّاكُمْ مُتَوَاعِدُونَ غَدًا أَوْ مُوَاكِلُونَ، وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لاَحِقُونَ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لأَهْلِ بَقِيعِ الْغَرْقَدِ ‏"‏ ‏.‏

പിന്നെ 

അലി മുസ്ലിയാർ ആ വിഷയം വിട്ടു. പിന്നെ കൊണ്ട് വന്നത്  തിരുനബി صلى الله عليه وسلم

യുടെ ഖബറിങ്കൽ ഈസാ നബി ചെന്ന് സലാം ചൊല്ലുമ്പോൾ അവിടുന്ന് സലാം മടക്കും എന്ന് പറയുന്ന ഹദീസാണ് മരിച്ചവരോട് തേടാൻ തെളിവായി കൊണ്ട് വന്നത് !

'യാ ഇബാദല്ലാഹ് .......' എന്ന ഹദീസ് സ്വഹീഹാണോ ? മരിച്ചു പോയ മഹാൻമാരോട് സഹായാർഥന / ഇസ്തിഗാസ/ പ്രാർഥന നടത്തുന്നതിന് പ്രസ്തു ത ഹദീസുകൾ (യാ ഇബാദല്ലാഹ് ....... ) തെളിവാണോ❓

ചോദ്യം : 'യാ ഇബാദല്ലാഹ് .......' എന്ന ഹദീസ് സ്വഹീഹാണോ ? മരിച്ചു പോയ മഹാൻമാരോട് സഹായാർഥന / ഇസ്തിഗാസ / പ്രാർഥന നടത്തുന്നതിന് പ്രസ്തുത ഹദീസുകൾ (യാ ഇബാദല്ലാഹ് ....... ) തെളിവാണോ❓ പ്രസ്തുത ഹദീസുകൾ സ്വഹീഹ് ആണോ ?[ മുഹമ്മദ് ശാത്വിബ്, പത്തനാപുരം ]

ഉത്തരം ചുരുക്കത്തിൽ :

പ്രസ്തുത ഹദീസുകൾ നബിﷺയിൽ നിന്ന് സ്ഥിരപ്പെട്ടു വന്നിട്ടില്ല എന്നതാണ് യാഥാർത്ഥ്യം. അതിനാൽ തന്നെ വിജന സ്ഥലത്ത് അകപ്പെട്ടാൽ അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകളേ എന്ന് വിളിച്ചു സഹായം തേടുന്നതിന് പ്രസ്തുത ഹദീസുകൾ തെളിവാകില്ല. ഇനി ആ ഹദീസുകൾ ഏതെങ്കിലും സ്വീകാര്യമാണെന്ന് വന്നാൽ പോലും അത് മരിച്ചവരോട് തേടുന്നതിന് തെളിവല്ല. തന്റെ അടുത്തുള്ള അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകളെ വിളിച്ചു സഹായം തേടാമെന്നു മാത്രമേ അതിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാക്കാനാവൂ.

ഉത്തരം വിശദമായി :

വീഡിയോ ലിങ്ക് :

https://youtu.be/-C2wKWlvQ3E?si=rPf7RO-P4eFxNlOu

മലക്കുകളോടോ ജിന്നുകളോടോ പിശാചുക്കളോടോ വിളിച്ചു പ്രാർഥിക്കുക എന്നത് ശിർക്കാണ് എന്ന് സൂറതുൽ ഫാത്വിർ 13 & 14 ആയത്തുകളിൽ നിന്നും അതിന്റെ തഫ്സീറിൽ നിന്നും മനസ്സിലാക്കാം.

ഫാത്വിർ  35 : 13 & 14

يُولِجُ ٱلَّيۡلَ فِى ٱلنَّهَارِ وَيُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِى ٱلَّيۡلِ وَسَخَّرَ ٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ كُلٌّ يَجۡرِى لِأَجَلٍ مُّسَمًّىۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ لَهُ ٱلۡمُلۡكُۚ وَٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ مَا يَمۡلِكُونَ مِن قِطۡمِيرٍ

അവന്‍ രാത്രിയെ പകലില്‍ കടത്തുന്നു; പകലിനെ രാത്രിയിലും കടത്തുന്നു. സൂര്യനെയും, ചന്ദ്രനെയും കീഴ്പ്പെടുത്തിത്തരുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ഓരോന്നും ഒരു നിര്‍ണ്ണയിക്കപ്പെട്ട അവധിവരേക്കു സഞ്ചരിക്കുന്നു. അങ്ങിനെയുള്ളവനത്രെ, നിങ്ങളുടെ രക്ഷിതാവായ അല്ലാഹു! അവനാണ് രാജാധികാരം! നിങ്ങള്‍ അവനുപുറമെ വിളിച്ചു (പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചു) വരുന്നവരാകട്ടെ, ഒരു ഈത്തപ്പഴ(ക്കുരുവിന്‍റെ) പാട(യുടെ അത്ര)യും അവര്‍ സ്വാധീനപ്പെടുത്തുന്നില്ല.

إِن تَدۡعُوهُمۡ لَا يَسۡمَعُواْ دُعَآءَكُمۡ وَلَوۡ سَمِعُواْ مَا ٱسۡتَجَابُواْ لَكُمۡۖ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يَكۡفُرُونَ بِشِرۡكِكُمۡۚ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثۡلُ خَبِيرٍ

നിങ്ങളവരെ വിളി(ച്ചു പ്രാര്‍ത്ഥി)ക്കുന്നപക്ഷം, അവര്‍ നിങ്ങളുടെ വിളി കേള്‍ക്കുകയില്ല; അവര്‍ കേട്ടാലും, അവര്‍ നിങ്ങള്‍ക്കു ഉത്തരംചെയ്കയുമില്ല. ഖിയാമത്തുനാളിലാകട്ടെ, നിങ്ങളുടെ (ഈ) 'ശിര്‍ക്കി'നെ അവര്‍ നിഷേധിക്കുകയും ചെയ്യും. (മനുഷ്യാ) സൂക്ഷ്മജ്ഞാനിയെപ്പോലെയുള്ള ഒരാള്‍ നിനക്കു വര്‍ത്തമാനമറിയിക്കുവാനില്ല.

തഫ്സീർ ഖുർതുബീ കാണുക:

https://shamela.ws/book/20855/5515

..... ثُمَّ يَجُوزُ أَنْ يَرْجِعَ هَذَا إِلَى الْمَعْبُودِينَ مِمَّا يَعْقِلُ، كَالْمَلَائِكَةِ وَالْجِنِّ وَالْأَنْبِيَاءِ وَالشَّيَاطِينِ أَيْ يَجْحَدُونَ أَنْ يَكُونَ مَا فَعَلْتُمُوهُ حَقًّا، وَأَنَّهُمْ أَمَرُوكُمْ بِعِبَادَتِهِمْ، كَمَا أَخْبَرَ عَنْ عِيسَى بِقَوْلِهِ:" مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ" ...

 ഖബ്റാളികളോട് ആവശ്യങ്ങൾ തേടൽ കുഫ്ർ ( സത്യനിഷേധം) 

ആണെന്ന് പ്രമുഖ ഹമ്പലീ പണ്ഡിതൻ ഇബ്നുൽ ജൗസീ റഹിമഹുല്ലാഹ് ( *ഹിജ്റ 510 - 597* ) തൽബീസു ഇബ്ലീസ് എന്ന കിതാബിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയത് കാണുക:

http://thiranjedukkappettaibarathukal.blogspot.com/2022/04/510-597.html

☘️☘️☘️☘️☘️

വിജന സ്ഥലത്ത് പെട്ടാൽ 'അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകളേ' എന്ന് വിളിച്ച് സഹായം തേടുന്നത് സംബന്ധിച്ച്  ഇവിടെ ചോദ്യത്തിൽ പരാമർശിച്ച മൂന്ന് ഹദീസുകളും സ്വഹീഹായി  സ്ഥിരപ്പെട്ടതല്ല. 

ഇനി ഏതെങ്കിലും മുഹദ്ദിസുകൾ ഈ ഹദീസുകളിൽ ഒന്നിനെ സ്വീകാര്യമായി പരിഗണിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ തന്നെ ഹദീസിന്റെ വാചകത്തിൽ ജിന്നുകളേയോ മലക്കുകളേയോ വിളിച്ചു തേടുക എന്ന് വന്നിട്ടില്ല. പ്രസ്തുത ഹദീസുകൾ സ്വഹീഹാണെങ്കിൽ പോലും (സ്വഹീഹല്ല) അതിൽ മരിച്ചവരോട് ആവശ്യങ്ങൾ തേടാൻ തെളിവില്ല; വിജനസ്ഥലത്ത് നമ്മുടെ കാഴ്ചയിൽ പെടാത്ത അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകൾ ആരെങ്കിലും ഉണ്ടെങ്കിൽ അവർ തന്റെ വിളി കേട്ടേക്കാം എന്ന ചിന്തയിൽ ഒരാൾക്ക് അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകളേ എന്നെ സഹായിക്കണേ എന്ന് വിളിക്കാം എന്ന് മാത്രമേ പ്രസ്തുത ഹദീസിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാവൂ. പ്രസ്തുത ഹദീസുകൾ മരിച്ചവരോട് തേടാൻ ഖുബൂരികൾ തെളിവാക്കുമ്പോൾ അവ സ്വഹീഹല്ലെന്നും, സ്വഹീഹാണെങ്കിൽ തന്നെയും  അവ മരിച്ചവരോട് തേടുക എന്ന ശിർക്കൻ ഇസ്തിഗാസക്ക് അവ തെളിവല്ലെന്നും ഹദീസിലെ വരികളിൽ ശിർക്കൻ ഇസ്തിഗാസ വരുന്നില്ലെന്നും സലഫീ പണ്ഡിതർ വിശദീകരിച്ചതായി കാണാം. ശൈഖ് മുഹമ്മദ് സ്വാലിഹ് അൽ മുനജ്ജിദിന്റെ ഫത് വ കാണുക:

https://islamqa.info/ar/181206

എന്നാൽ യഥാർഥത്തിൽ ഈ ആശയത്തിൽ വന്നിട്ടുള്ള ഹദീസുകൾ സ്വഹീഹല്ല താനും.

പ്രസ്തുത ഹദീസുകളും അവയും ദുർബലതയും താഴെ വിവരിച്ചത് ശ്രദ്ധിക്കുക:

*ചോദ്യത്തിൽ പരാമർശിച്ച ഒന്നാമത്തെ ഹദീസ് :*

https://shamela.ws/book/1733/16854

٢٩٠ - حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ إِسْحَاقَ التُّسْتَرِيُّ، ثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى الصُّوفِيُّ، ثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ سَهْلٍ، حَدَّثَنِي أَبِي، عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عِيسَى، عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ، عَنْ عُتْبَةَ بْنِ غَزْوَانَ، عَنْ نَبِيِّ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: " إِذَا أَضَلَّ أَحَدُكُمْ شَيْئًا أَوْ أَرَادَ أَحَدُكُمْ عَوْنًا وَهُوَ بِأَرْضٍ لَيْسَ بِهَا أَنِيسٌ، فَلْيَقُلْ: يَا عِبَادَ اللهِ أَغِيثُونِي، يَا عِبَادَ اللهِ أَغِيثُونِي، فَإِنَّ لِلَّهِ عِبَادًا لَا نَرَاهُمْ " وَقَدْ جُرِّبَ ذَلِكَ

(ത്വബ്റാനി യുടെ മുഅജമുൽ കബീർ )

https://shamela.ws/book/61/3194

ഈ ഹദീസിന്റെ പരമ്പരയിലെ റാവിമാർ സിഖത് ആയി പറയപ്പെട്ടിട്ടണ്ടെങ്കിൽ പോലും അവരിൽ പലരിലും ദുർബലത ഉണ്ടെന്നും കൂടാതെ പരമ്പരയിലെ ഒരു റാവി ആയ സൈദു ബ്നു അലി എന്നവർ അദ്ദേഹം ഈ ഹദീസ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തുവെന്ന്  പറയുന്ന ഉത്ബത് ബ്നു ഗസ്വാൻ എന്ന വരെ കണ്ടിട്ടില്ലെന്നും [ അപ്പോൾ ഹദീസ് മുൻഖത്വിഉ - കണ്ണി മുറിഞ്ഞത് ആയല്ലോ ] ഇമാം ഹൈസമീ (റ) പറയുന്നത് കാണുക - അതിനാൽ തന്നെ ഈ ഹദീസ് പല നിലക്കും ദുർബലമാണ് എന്ന് വ്യക്തമായല്ലോ ?

[بَابُ مَا يَقُولُ إِذَا انْفَلَتَتْ دَابَّتُهُ أَوْ أَرَادَ غَوْثًا أَوْ أَضَلَّ شَيْئًا]

 

١٧١٠٣ - عَنْ عُتْبَةَ بْنِ غَزْوَانَ، عَنْ نَبِيِّ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - قَالَ: " «إِذَا أَضَلَّ أَحَدُكُمْ شَيْئًا، أَوْ أَرَادَ عَوْنًا، وَهُوَ بِأَرْضٍ لَيْسَ بِهَا أَنِيسٌ فَلْيَقُلْ: يَا عِبَادَ اللَّهِ، أَغِيثُونِي ; فَإِنَّ لِلَّهِ عِبَادًا لَا نَرَاهُمْ ". وَقَدْ جَرَّبَ ذَلِكَ».

رَوَاهُ الطَّبَرَانِيُّ، وَرِجَالُهُ وُثِّقُوا *عَلَى ضَعْفٍ فِي بَعْضِهِمْ، إِلَّا أَنَّ زَيْدَ بْنَ عَلِيٍّ لَمْ يُدْرِكْ عُتْبَةَ*

ചോദ്യത്തിൽ പരാമർശിച്ച രണ്ടാം ഹദീസ്:

https://shamela.ws/book/1733/12520

١٠٥١٨ - حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ نَائِلَةَ الْأَصْبَهَانِيُّ، ثنا الْحَسَنُ بْنُ عُمَرَ بْنِ شَقِيقٍ، ثنا مَعْرُوفُ بْنُ حَسَّانَ السَّمَرْقَنْدِيُّ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِي عَرُوبَةَ، عَنْ قَتَادَةَ، عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ بُرَيْدَةَ، عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " إِذَا انْفَلَتَتْ دَابَّةُ أَحَدِكُمْ بِأَرْضِ فَلَاةٍ فَلْيُنَادِ: يَا عِبَادَ اللهِ، احْبِسُوا عَلَيَّ، يَا عِبَادَ اللهِ احْبِسُوا عَلَيَّ؛ فَإِنَّ لِلَّهِ فِي الْأَرْضِ حَاضِرًا سَيَحْبِسُهُ عَلَيْكُمْ

ഈ ഹദീസ് ദുർബലമാണെന്ന് ഇമാം ഹൈസമീ (റ) വിശദീകരിക്കുന്നത് കാണുക:

https://shamela.ws/book/61/3194

رَوَاهُ أَبُو يَعْلَى، وَالطَّبَرَانِيُّ، وَزَادَ: " «سَيَحْبِسُهُ عَلَيْكُمْ» ". *وَفِيهِ مَعْرُوفُ بْنُ حَسَّانَ، وَهُوَ ضَعِيفٌ*

ചോദ്യത്തിൽ പരാമർശിച്ച മൂന്നാമത്തെ ഹദീസ് കാണുക:

https://shamela.ws/book/12981/5218

٤٩٢٢- حَدَّثنا موسى بن إسحاق، قَال: حَدَّثنا منجاب بن الحارث، قَال: حَدَّثنا حَاتِمُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنْ *أُسَامة بْنِ زَيْدٍ*  عَن أَبَان بن صالح، عَن مجاهد عن ابْنِ عَبَّاسٍ، رَضِي اللَّهُ عَنْهُمَا، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيه وَسَلَّم قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ مَلائِكَةً فِي الأَرْضِ سِوَى الْحَفَظَةِ يَكْتُبُونَ مَا سَقَطَ مِنْ وَرَقِ الشَّجَرِ فَإِذَا أَصَابَ أَحَدَكُمْ عَرْجَةٌ بِأَرْضٍ فَلاةٍ فَلْيُنَادِ: أَعِينُوا عِبَادَ اللَّهِ.

وَهَذَا الْكَلامُ لا نَعْلَمُهُ يُرْوَى عَن النَّبِيّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيه وَسَلَّم بِهَذَا اللَّفْظِ إلَاّ مِن هَذَا الْوَجْهِ بِهَذَا الإِسْنَادِ.

ഈ ഹദീസിലെ ഉസാമതു ബ്നു സൈദ് എന്ന റിപ്പോർട്ടറെ സംബന്ധിച്ച് അദ്ദേഹം ദുർബലനാണെന്ന് ഇമാം അഹ്മദു ബ്നു ഹൻബൽ ( റ ) ഉൾപ്പെടെ പല മുഹദ്ദിസുകളും വ്യക്തമാക്കിയത് കാണാം - ചിലർ അദ്ദേഹം സിഖത് ആണെന്ന് പറഞ്ഞിട്ടുണ്ടെങ്കിലും :

https://shamela.ws/book/5836/64

(كتاب المغني في الضعفاء)

*اسامة بن زيد اللَّيْثِيّ*

صَدُوق يهم اخْتلف قَول يحيى الْقطَّان فِيهِ وَقَالَ احْمَد لَيْسَ بِشَيْء وَقَالَ النَّسَائِيّ لَيْسَ بِالْقَوِيّ وَقَالَ ابْن عدي لَيْسَ بِهِ بَأْس

ഈ ഹദീസ് നബിﷺയിൽ നിന്ന് മർഫൂഉ ആയി സ്ഥിരപ്പെട്ടിട്ടില്ലെന്നും ഇബ്നു അബ്ബാസ് (റ)-ൽ നിന്ന് മൗഖൂഫ് ആണെന്നതാണ് പ്രബലമെന്നും

ശൈഖ് അൽബാനീ (റ) യുടെ സിൽസിലതുൽ അഹാദീസി ദഈഫയിൽ  പ്രസ്താവിക്കുന്നത്  കാണുക:

والأرجح أنه موقوف، وليس هو من الأحاديث التي يمكن القطع بأنها في حكم المرفوع، لاحتمال أن يكون ابن عباس تلقاها من مسلمة أهل الكتاب. والله أعلم.

https://shamela.ws/book/12762/986

ഇമാം അഹ്മദു ബ്നു ഹൻബൽ (റ) പറഞ്ഞതായി പറയപ്പെടുന്ന റിപ്പോർട്ടിലുള്ളത് എന്താണ്❓

https://shamela.ws/book/6105/243

അഹ്മദു ബ്നു ഹൻബൽ (റ) യുടെ മകൻ പറഞ്ഞതായി റിപ്പോർട്ട് കാണുക: [ ആശയം ]

٩١٢ -  سَمِعت ابي يَقُول حججْت خمس حجج مِنْهَا ثِنْتَيْنِ رَاكِبًا وَثَلَاثَة مَاشِيا اَوْ ثِنْتَيْنِ مَاشِيا وَثَلَاثَة رَاكِبًا فضللت الطَّرِيق فِي حجَّة وَكنت مَاشِيا فَجعلت اقول يَا عباد الله دلونا على الطَّرِيق فَلم ازل اقول ذَلِك حَتَّى وَقعت الطَّرِيق اَوْ كَمَا قَالَ ابي

എന്റ ഉപ്പ പറഞ്ഞതായി ഞാൻ കേട്ടു: ഞാൻ അഞ്ച് ഹജ്ജ് ചെയ്തു - രണ്ടെണ്ണം വാഹനപ്പുറത്ത് യാത്ര ചെയ്തും മൂന്നെണ്ണം നടന്ന് യാത്ര ചെയ്തും അല്ലെങ്കിൽ രണ്ടെണ്ണം നടന്ന് യാത്ര ചെയ്തും മൂന്നെണ്ണം വാഹനപ്പുറത്ത് യാത്ര ചെയ്തും [ *എങ്ങിനെ എന്ന് ഉറപ്പില്ല* ]

 അങ്ങനെ ഞാൻ നടന്ന് പോയ ഒരു ഹജ്ജ് യാത്രയിൽ എനിക്ക് വഴി നഷ്ടപ്പെട്ടു. അപ്പോൾ ഞാൻ പറയാൻ തുടങ്ങി - അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകളേ, നമുക്ക് വഴി കാണിച്ചു തരൂ എന്ന് .ഞാൻ അങ്ങനെ പറഞ്ഞു കൊണ്ടിരിക്കെ എനിക്ക് വഴി കണ്ടെത്താനായി [ ഇമാം അഹ്മദ് (റ) യുടെ മകൻ തുടരുന്നു ] : അല്ലെങ്കിൽ എന്റെ പിതാവ് പറഞ്ഞ പോലെ 

*ശ്രദ്ധിക്കുക:* പിതാവ് എന്തു വാക്കുകളാണ് പറഞ്ഞത് എന്ന് മകന് ഖണ്ഡിതമായി ഉറപ്പില്ല.

ഈ റിപ്പോർട്ട് ശരിയാണെങ്കിൽ തന്നെ , ഇതിൽ മലക്കുകളേ എന്നോ , ജിന്നുകളേ എന്നോ  ഇമാം അഹ്മദു (റ) വിളിച്ചു തേടിയിട്ടില്ല. സമീപത്ത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ദൂഷ്ടിയിൽ പെടാത്ത എന്നാൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശബ്ദം കേൾക്കാൻ സാധ്യതയുള്ള അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകൾ ആരെങ്കിലും ഉണ്ടെങ്കിൽ അവർ തന്റെ ശബ്ദം കേട്ടേക്കാം , സഹായിച്ചേക്കാം എന്ന ധാരണയിൽ ഇമാം അഹ്മദ് (റ) അങ്ങനെ വിളിച്ചു എന്ന് മാത്രം.

ഈ പറഞ്ഞ ഹദീസുകളിലോ ഇമാം അഹ്മദ് (റ) യെ സംബന്ധിച്ച് പറയപ്പെടുന്ന റിപ്പോർട്ടിലോ മരിച്ചവരോട് തേടാം എന്നതിന് ഖുബൂരികൾ തെളിവ് പിടിക്കുന്നതിൽ യാതൊരു അർഥവുമില്ല.

الله اعلم

ഇമാം ബുഖാരീ (റ) യുടെഖബ്റിങ്കൽ ചെന്ന് ആളുകൾഅവിടുത്തെ തവസ്സുൽ ആക്കി മഴയ്ക്ക് വേണ്ടി അല്ലാഹുവിനോട് പ്രാർത്ഥിച്ചു എന്ന് പറയപ്പെടുന്ന സംഭവം സ്വഹീഹാണോ?

https://youtu.be/KXKpngO8NM0?si=p5EjYsnBPVRgn0kw

السلام عليكم

ഇൻ ശാ അല്ലാഹ്, നിങ്ങളുടെ ദീനിയ്യായ സംശയങ്ങൾക്ക് 48 മണിക്കൂറിനകം ഇസ്ലാമിക പ്രമാണങ്ങൾ സഹിതമുള്ള മറുപടി ലഭിക്കാൻ അൽ കിതാബ് ചോദ്യോത്തര ഗ്രൂപ്പ് :

https://chat.whatsapp.com/CRvkNTQOCZb7YkfFnW3wA4

സംശയ നിവാരണം (മുൻ വീഡിയോകൾ താഴെ ലിങ്കിൽ)

 AL KITHAB Q & A: https://www.youtube.com/playlist?list=PLf1c4fdPOOYBU90jjZEB9Weu_9PTm1Jk9

അൽ കിതാബ് ടെലഗ്രാം (ജനറൽ )

https://t.me/todaysnaseehath

ചോദ്യം : ഇമാം ബുഖാരീ (റ) യുടെ

ഖബ്റിങ്കൽ ചെന്ന് ആളുകൾ

അവിടുത്തെ തവസ്സുൽ ആക്കി

മഴയ്ക്ക് വേണ്ടി അല്ലാഹുവിനോട്

പ്രാർഥിച്ച എന്ന് പറയപ്പെടുന്ന സംഭവം സ്വഹീഹാണോ?

ആണെങ്കിൽ അത് ദാത് കൊണ്ടുള്ള തവസ്സുലിനോ, ഇസ്തിഗാസ ക്കോ

 തെളിവാണോ❓ (മുഹമ്മദ് ശാത്വിബ്, പത്തനാപുരം)

മറുപടി ചുരുക്കത്തിൽ :

ഇമാം ദഹബി (റ) ഇങ്ങനെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് ഉദ്ധരിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും അതിന്റെ പരമ്പര പൂർണ്ണമല്ല / മുറിഞ്ഞതാണ്.

وَقَالَ أَبُو عَلِيٍّ الغَسَّانِيُّ

അബൂ അലിയ്യുൽ ഗസ്സാനി (റ) പറഞ്ഞു എന്ന് പറഞ്ഞാണ് ഇമാം ദഹബി (റ) ഈ സംഭവം പറയുന്നത്.

അബൂ അലിയ്യുൽ ഗസ്സാനി (റ) എന്നവരുടെ മുഴുവൻ പേര്

أَبُو عَلِيٍّ الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ الْغَسَّانِيُّ ، الْأَنْدَلُسِيُّ ، الْجَيَّانِيُّ

എന്നാണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ 

ജനനം - 427 നും ഹിജ്റ, മരണം  ഹിജ്റ 498 നുമാണ്. ഇമാം ദഹബി ജനിക്കുന്നതാകട്ടെ, ഹിജ്റ 673-ലും (മരണം 748-ൽ). അതിനാൽ തന്നെ ഈ റിപ്പോർട്ട് പരമ്പര മുറിഞ്ഞതാണ് / പൂർണ്ണമായ പരമ്പര ഇല്ലാത്തതാണ്

രണ്ടാമതായി, ഇതിന് പൂർണ്ണമായ സ്വഹീഹായ പരമ്പര ഉണ്ടെന്ന് വന്നാൽ തന്നെ ഈ സംഭവം നബിമാരുടേയോ മഹാന്മാരുടേയോ ദാത് കൊണ്ടുള്ള തവസ്സുലിന് (ഇടതേട്ടം) തെളിവല്ല.കാരണം, ഇതൊരു സ്വപ്ന കഥയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഹിജ്റ അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിൽ നടന്നു എന്ന് പറയപ്പെടുന്ന സംഭവം മാത്രമാണ്.  അമ്പിയാക്കളുടേതല്ലാത്ത സ്വപ്നങ്ങൾ ദീനിൽ പ്രമാണമായി / തെളിവായി എടുക്കാൻ പറ്റില്ല.ഇസ്തിഗാസക്ക് ( മരിച്ചു പോയ മഹാന്മാരോട് നേരിട്ട് ആവശ്യങ്ങൾ തേടുക എന്ന അർഥത്തിലുള്ള ഇസ്തിഗാസക്ക് ) ഏതായാലും ഇത് തെളിവല്ല. 

വിശദമായ മറുപടി ഈ വീഡിയോയിൽ :

https://youtu.be/KXKpngO8NM0?si=63umIafEkuJ9Re_P

കുറിപ്പുകൾ:

https://alkithabsalah.blogspot.com/2024/05/blog-post.html

وروى البخاري (٩٦٤) عن أنس - رضي الله عنه -. أَنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ، كَانَ إِذَا قَحَطُوا اسْتَسْقَى بِالْعَبَّاسِ بْنِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ، فَقَالَ اللَّهُمَّ إِنَّا كُنَّا نَتَوَسَّلُ إِلَيْكَ بِنَبِيِّنَا صلى الله عليه وسلم فَتَسْقِينَا، وَإِنَّا نَتَوَسَّلُ إِلَيْكَ بِعَمِّ نَبِيِّنَا فَاسْقِنَا‏.‏ قَالَ فَيُسْقَوْنَ‏.‏

ഇമാം ബുഖാരീ (റ) റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. അനസ് (റ)-ൽ നിന്ന് നിവേദനം:  ഉമർ (റ)വരൾച്ച ബാധിച്ചാൽ അബ്ബാസ് (റ) നെ മുൻ നിർത്തി മഴയെ തേടുമായിരുന്നു. അദ്ദേഹം ഇങ്ങനെ പറയുമായിരുന്നു :അല്ലാഹുവേ, ഞങ്ങൾ ഞങ്ങളുടെ നബിﷺ മുഖേനയായിരുന്നു (അവിടുത്തെ പ്രാർഥന മുഖേന) നിന്നോട് മഴയെ തേടിയിരുന്നത്. അപ്പോൾ നീ ഞങ്ങൾക്ക് മഴ നൽകിയിരുന്നു. (ഇപ്പോൾ നബിﷺ ഞങ്ങളുടെയിടയിൽ ജീവിച്ചിരിപ്പില്ലല്ലോ, അതിനാൽ) ഞങ്ങൾ ഞങ്ങളുടെ നബിﷺയുടെ പിതൃവ്യൻ മുഖേന (അദ്ദേഹത്തിന്റെ ദുആഉ മുഖേന) ഞങ്ങൾ നിന്നോട് മഴയെ തേടുന്നു. അതിനാൽ നീ ഞങ്ങൾക്ക് മഴ വർഷിപ്പിക്കണേ . ഹദീസ് റിപ്പോർട്ടർ അനസ് (റ) പറയുന്നു: അങ്ങനെ അവർക്ക് മഴ ലഭിക്കുമായിരുന്നു.

https://sunnah.com/bukhari:3710

https://dorar.net/hadith/sharh/13873

[ ശ്രദ്ധിക്കുക: മരണപ്പെട്ട വ്യക്തികളോട് ആവശ്യങ്ങൾ തേടലും അവരുടെ ഹഖ് - ജാഹ്-ബറക്കത് കൊണ്ട് തേടലും പാടില്ല എന്ന് ഇതിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാക്കാം. കാരണം അത് അനുവദനീയമായിരുന്നെങ്കിൽ ഉമർ (റ) ന് നബിയോട് തേടുകയോ നബിയുടെ ഹഖ് - ജാഹ്-ബറക്കത് കൊണ്ട് തേടുകയോ ചെയ്താൽ മതിയായിരുന്നല്ലോ. എന്നാൽ ഉമർ (റ) ജനങ്ങൾക്ക് മഴയ്ക്ക് വേണ്ടി അല്ലാഹുവിനോട് പ്രാർത്ഥിക്കാൻ അബ്ബാസ് (റ) നോട് അപേക്ഷിക്കുകയാണുണ്ടായത്. ]

☘️☘️☘️☘️☘️

ഇമാം ദഹബി (റ) യുടെ റിപ്പോർട്ട്:

https://shamela.ws/book/10906/7958

وَقَالَ أَبُو عَلِيٍّ الغَسَّانِيُّ: أَخْبَرَنَا أَبُو الفَتْحِ نَصْرُ بنُ الحَسَنِ السَّكتِيُّ (١) السَّمرقندِيُّ، قَدِمَ عَلَيْنَا بَلَنْسِيَةَ عَامَ أَرْبَعِيْنَ وَسِتِّيْنَ وَأَرْبَعِ مائَةٍ، قَالَ: قَحطَ المَطَرُ عِنْدنَا بِسَمَرْقَنْدَ فِي بَعْضِ الأَعْوَامِ، فَاسْتسقَى النَّاسُ مِرَاراً، فَلَمْ يُسْقَوا، فَأَتَى رَجُلٌ صَالِحٌ مَعْرُوْفٌ بِالصَّلاَحِ إِلَى قَاضِي سَمَرْقَنْدَ فَقَالَ لَهُ: إِنِّي رَأَيْتُ رأْياً أَعرضُهُ عَلَيْكَ.

قَالَ: وَمَا هُوَ؟

قَالَ: أَرَى أَنْ تخرجَ وَيخرجَ النَّاسُ مَعَكَ إِلَى قَبْرِ الإِمَامِ مُحَمَّدِ بنِ إِسْمَاعِيْلَ البُخَارِيِّ، وَقبرُهُ بخَرْتَنْك، وَنستسقِي عِنْدَهُ، فعسَى اللهُ أَنْ يَسْقِينَا.

قَالَ: فَقَالَ القَاضِي: نِعْمَ مَا رَأَيْتَ.

فَخَرَجَ القَاضِي وَالنَّاسُ مَعَهُ، وَاسْتسقَى القَاضِي بِالنَّاسِ، وَبَكَى النَّاسُ عِنْدَ القَبْرِ، وَتشفَّعُوا بصَاحِبِهِ، فَأَرسلَ اللهُ -تَعَالَى- السَّمَاءَ بِمَاءٍ عَظِيْمٍ غَزِيْرٍ أَقَامَ النَّاسُ مِنْ أَجلِهِ بِخَرْتَنْك سَبْعَةَ أَيَّامٍ أَوْ نحوَهَا، لاَ يَسْتَطيعُ أَحَدٌ الوُصُوْلَ إِلَى سَمَرْقَنْدَ مِنْ كَثْرَةِ المَطَرِ وَغزَارتِهِ، وَبَيْنَ خرتنك وَسَمَرْقَنْد نَحْوَ ثَلاَثَةَ أَمِيَالٍ ( طبقات السبكي) .

വിശദീകരണം :

أولا : القصة تُروى على أنها وقعت في القرن لخامس ! فليست تُروى عن النبي صلى الله عليه وسلم ولا عن صحابي بل ولا عن تابعي !

ثانيا : القصة أوردها الذهبي في " سير أعلام النبلاء " .

وكذلك السبكي في " الطبقات " قال : وقال أبو علي الغساني . ثم ذكرها .

والذهبي متوفّى سنة 748 هـ .

والسبكي مُتوفّى سنة 771 هـ .

وأبو عليّ الغساني ، هو الحسين بن محمد بن أحمد الغساني الأندلسي الجياني ، المتوفَّى سنة 498هـ

فكم بين الذهبي والسبكي وبين أبي عليّ الغساني ؟!

فهي تُروى عن أبي عليّ الغساني ، وهي قصة مُنقطعة

ثالثا : لو كانت مُتصِلة الإسناد ، فليس فيها حُجة ، لِعدة اعتبارات :

1 – أن هذا فعل رجل من المتأخِّرين ، إذ هي قصة تُروى على أنها وَقَعَتْ في القرن الخامس الهجري !

وأفعال المتأخّرين ليس بِحجة على العباد ! بل أفعال التابعين ليست بِحجة أيضا ، والخلاف بين علماء الأصول في أفعال الصحابة رضي الله عنهم : هل هي حُجة أو لا ؟ والصحيح أنها حُجة ما لم تقع المخالَفَة .

2 – أنها لو كانت مِن فِعْل عالِم ، فليس فيها حُجة ؛ لأن مِن المتقرر عند أهل العِلْم أن كلام العالِم يُحتَجّ له ، ولا يُحتَجّ به ؛ لأنه لا يُمكن أن يُنَزّل كلام العالِم منْزِلة كلام رسول الله صلى الله عليه وسلم في الاحتجاج والاستدلال .

ومِن المعلوم أن كلّ أحد يُؤخذ مِن قوله ويُترَك إلاّ رسول الله صلى الله عليه وسلم ، كما قال ابن عباس رضي الله عنهما .

ജുമുഅ ഖുതുബ ഓതുമ്പോൾ ഖതീബ് ഒരു ദണ്ഡിൽ / വടിയിൽ (വാൾ പിടിക്കൽ )ഊന്നി നിൽക്കുന്നതിന്റെ വിധിയെന്ത്❓ ( ചോദ്യം : അശ്കർ അലി, കണ്ണൂർ & നബീൽ, അരീക്കോട്)

https://youtu.be/266I3SWNg-M?si=3JA-65L-G0bm2RR7

السلام عليكم

ഇൻ ശാ അല്ലാഹ്, നിങ്ങളുടെ ദീനിയ്യായ സംശയങ്ങൾക്ക് 48 മണിക്കൂറിനകം ഇസ്ലാമിക പ്രമാണങ്ങൾ സഹിതമുള്ള മറുപടി ലഭിക്കാൻ അൽ കിതാബ് ചോദ്യോത്തര ഗ്രൂപ്പ് :

https://chat.whatsapp.com/CRvkNTQOCZb7YkfFnW3wA4

സംശയ നിവാരണം (മുൻ വീഡിയോകൾ താഴെ ലിങ്കിൽ)

 AL KITHAB Q & A: https://www.youtube.com/playlist?list=PLf1c4fdPOOYBU90jjZEB9Weu_9PTm1Jk9

അൽ കിതാബ് ടെലഗ്രാം (ജനറൽ )

https://t.me/todaysnaseehath

ചോദ്യം : ജുമുഅ ഖുതുബ ഓതുമ്പോൾ ഖതീബ് ഒരു ദണ്ഡിൽ / വടിയിൽ (വാൾ പിടിക്കൽ )

ഊന്നി നിൽക്കുന്നതിന്റെ വിധിയെന്ത്❓ ( ചോദ്യം : അശ്കർ അലി, കണ്ണൂർ & നബീൽ, അരീക്കോട്)

മറുപടി ചുരുക്കത്തിൽ : 

നബിﷺ ജുമുഅ ഖുതുബ ഓതുമ്പോൾ ഒരു ദണ്ഡ് അല്ലെങ്കിൽ വില്ലിൽ ഊന്നി നിന്നിരുന്നതായി സ്വീകാര്യമായ ഹദീസിൽ വന്നിട്ടുണ്ട്. മാലികീ ,ശാഫിഈ, ഹമ്പലീ മദ്ഹബുകളിലെ മുഅതമദായ വീക്ഷണം ഇത് മുസ്തഹബ്ബ് /സുന്നത്ത് ആണെന്നതാണ്. നബിﷺ അങ്ങിനെ ചെയ്തിരുന്നതായി സ്ഥിരപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെന്ന് ശൈഖ് ഇബ്നു ബാസ് (റ) യുടെ ഫത്വയിലും കാണാം. മിമ്പർ ഉണ്ടാക്കുന്നതിന് മുമ്പ് ആയിരുന്നു നബിﷺ ദണ്ഡിൽ ഊന്നിയിരുന്നത് എന്ന് ഇബ്നുൽ ഖയ്യിം(റ) പറയുന്നു. ഈ വിഷയത്തിലെ  ഹദീസ് സ്വഹീഹ് ആണെങ്കിൽ തന്നെ ഇമാം ശാരീരികമായി ദുർബലനായ സാഹചര്യം പോലെ ചാരി നിൽക്കൽ ആവശ്യമുള്ളപ്പോൾ സുന്നത്താണ് എന്നതാണ് ശൈഖ് ഇബ്നു ഉസൈമീൻ (റ) യുടെ ഫത്വ.

സുന്നത്താണ് എന്ന വീക്ഷണമാണ് കൂടുതൽ ശരിയായി തോന്നുന്നത്; ഏതായാലും ഇത് ബിദ്അത്തല്ല

الله أعلم

വിശദമായ മറുപടി ഈ വീഡിയോയിൽ :

https://youtu.be/266I3SWNg-M?si=W5rcVO6kQYJHfxj_

കുറിപ്പുകൾ:

ഹദീസ് :

https://sunnah.com/abudawud:1096

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَنْصُورٍ، حَدَّثَنَا شِهَابُ بْنُ خِرَاشٍ، حَدَّثَنِي شُعَيْبُ بْنُ رُزَيْقٍ الطَّائِفِيُّ، قَالَ جَلَسْتُ إِلَى رَجُلٍ لَهُ صُحْبَةٌ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُقَالُ لَهُ الْحَكَمُ بْنُ حَزْنٍ الْكُلَفِيُّ فَأَنْشَأَ يُحَدِّثُنَا قَالَ وَفَدْتُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم سَابِعَ سَبْعَةٍ أَوْ تَاسِعَ تِسْعَةٍ فَدَخَلْنَا عَلَيْهِ فَقُلْنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ زُرْنَاكَ فَادْعُ اللَّهَ لَنَا بِخَيْرٍ فَأَمَرَ بِنَا أَوْ أَمَرَ لَنَا بِشَىْءٍ مِنَ التَّمْرِ وَالشَّأْنُ إِذْ ذَاكَ دُونٌ فَأَقَمْنَا بِهَا أَيَّامًا شَهِدْنَا فِيهَا الْجُمُعَةَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَامَ مُتَوَكِّئًا عَلَى عَصًا أَوْ قَوْسٍ فَحَمِدَ اللَّهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ كَلِمَاتٍ خَفِيفَاتٍ طَيِّبَاتٍ مُبَارَكَاتٍ ثُمَّ قَالَ ‏ "‏ أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّكُمْ لَنْ تُطِيقُوا أَوْ لَنْ تَفْعَلُوا كُلَّ مَا أُمِرْتُمْ بِهِ وَلَكِنْ سَدِّدُوا وَأَبْشِرُوا ‏"‏ ‏.‏ قَالَ أَبُو عَلِيٍّ سَمِعْتُ أَبَا دَاوُدَ قَالَ ثَبَّتَنِي فِي شَىْءٍ مِنْهُ بَعْضُ أَصْحَابِنَا وَقَدْ كَانَ انْقَطَعَ مِنَ الْقِرْطَاسِ ‏

🌿🌿🌿🌿

ശൈഖ് മുഹമ്മദ് സ്വാലിഹ് അൽ മുനജ്ജിദ് (حفظه الله) -ന്റെ ഫത്‌വ :

https://islamqa.info/ar/142222 هل من السنة حمل العصا في خطبة الجمعة ؟ - الإسلام سؤال وجواب

الحمد لله.

اختلف الفقهاء في حكم اتكاء الخطيب على العصا ونحوها من قوس أو سيف أثناء خطبة الجمعة على قولين :

القول الأول : الندب والاستحباب ، وهو مذهب جمهور العلماء من المالكية والشافعية والحنابلة .

يقول الإمام مالك رحمه الله :

" وذلك مما يستحب للأئمة أصحاب المنابر ، أن يخطبوا يوم الجمعة ومعهم العصي يتوكؤون عليها في قيامهم ، وهو الذي رَأَيْنا وسَمِعْنا " انتهى.

" المدونة الكبرى " (1/151)، وهو المعتمد في كتب متأخري المالكية ، كما في " جواهر الإكليل " (1/97)، وفي " حاشية الدسوقي " (1/382).

ويقول الإمام الشافعي رحمه الله :

" أحب لكل من خطب - أيَّ خطبة كانت - أن يعتمد على شيء " انتهى.

" الأم " (1/272)، وهو معتمد مذهب الشافعية أيضا ، كما في " نهاية المحتاج " (2/326)، " حاشية قليوبي وعميرة " (1/272) .

ويقول البهوتي الحنبلي رحمه الله :

" ويسن أن يعتمد على سيف أو قوس أو عصا بإحدى يديه " انتهى .

" كشاف القناع " (2/36)، وانظر: " الإنصاف " (2/397)

واستدل أصحاب هذا القول بأن الاتكاء على العصا ثابت من فعل النبي صلى الله عليه وسلم في أحاديث كثيرة ، منها حديث الحكم بن حزن أن النبي صلى الله عليه وسلم قام يوم الجمعة (متوكئا على عصا أو قوس فحمد الله وأثنى عليه...) إلى آخر الحديث .

رواه أبو داود (1096) ، قال النووي في " المجموع " (4/526) : حديث حسن . وحسنه الألباني في " صحيح أبي داود ". وضعفه بعض أهل العلم ، فقال ابن كثير في " إرشاد الفقيه " (1/196) : ليس إسناده بالقوي .

القول الثاني : الكراهة ، وهو معتمد مذهب الحنفية وإن خالف بعض فقهائهم .

قال صاحب التتارخانية - ونسبه لصاحب " المحيط البرهاني " - ما نصه :

" وإذا خطب متكئاً على القوس أو على العصا جاز ، إلا أنه يكره ؛ لأنه خلاف السنة " انتهى.

" الفتاوى التتارخانية " (2/61)

وجاء في " الفتاوى الهندية " (1/148) على مذهب الحنفية :

" ويكره أن يخطب متكئا على قوس أو عصا , كذا في الخلاصة , وهكذا في المحيط , ويتقلد الخطيب السيف في كل بلدة فتحت بالسيف , كذا في شرح الطحاوي " انتهى.

وفي كلام العلامة ابن القيم ما يدل على أن الاتكاء على العصا ليس من هدي النبي صلى الله عليه وسلم في الخطبة على المنبر .

قال رحمه الله :

ولم يكن يأخذ بيده سيفاً ولا غيرَه ، وإنما كان يعتَمِد على قوس أو عصاً قبل أن يتَّخذ المنبر ، وكان في الحرب يَعتمد على قوس ، وفي الجمعة يعتمِد على عصا ، ولم يُحفظ عنه أنه اعتمد على سيف ، وما يظنه بعض الجهال أنه كان يعتمد على السيف دائماً ، وأن ذلك إشارة إلى أن الدين قام بالسيف : فَمِن فَرطِ جهله ، فإنه لا يُحفظ عنه بعد اتخاذ المنبر أنه كان يرقاه بسيف ، ولا قوس ، ولا غيره ، ولا قبل اتخاذه أنه أخذ بيده سيفاً البتة ، وإنما كان يعتمِد على عصا أو قوس " انتهى.

" زاد المعاد " (1/429)

وقال الشيخ ابن عثيمين رحمه الله :

" قوله : ( ويعتمد على سيف أو قوس أو عصا ) أي : يسن أن يعتمد حال الخطبة على سيف ، أو قوس ، أو عصا ، واستدلوا بحديث يروى عن النبي صلّى الله عليه وسلّم في صحته نظر ، وعلى تقدير صحته ، قال ابن القيم : إنه لم يحفظ عن النبي صلّى الله عليه وسلّم بعد اتخاذه المنبر أنه اعتمد على شيء .

ووجه ذلك : أن الاعتماد إنما يكون عند الحاجة ، فإن احتاج الخطيب إلى اعتماد ، مثل أن يكون ضعيفاً يحتاج إلى أن يعتمد على عصا فهذا سنة ؛ لأن ذلك يعينه على القيام الذي هو سنة ، وما أعان على سنة فهو سنة ، أما إذا لم يكن هناك حاجة ، فلا حاجة إلى حمل العصا " انتهى.

" الشرح الممتع " (5/62-

وقد أيد الشيخ الألباني رحمه الله كلام ابن القيم ، ونفى أن يكون ثبت في الأحاديث ما يدل على أن النبي صلى الله عليه وسلم كان إذا خطب على المنبر اتكأ على القوس أو العصا ، وذلك في " السلسلة الضعيفة " (حديث رقم/964)

والله أعلم .

☘️☘️☘️☘️

https://binbaz.org.sa/fatwas/2928/%D8%AD%D9%83%D9%85-%D8%A7%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B0-%D8%B9%D8%B5%D8%A7-%D8%A7%D8%AB%D9%86%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A8%D8%A9

السؤال:

قال ابن القيم -رحمه الله- إنه لا يحفظ عنه ﷺ أنه كان يرقى المنبر بسيف، ولا قوس، ولا غيره، ولا قبل اتخاذه أنه أخذ بيده سيفًا البتة، وإنما كان يعتمد على عصًا، أو قوس، فمفهوم كلامه -رحمه الله-: أن اتخاذ العصا في الخطبة لم يثبت عن النبي ﷺ بعد اتخاذ المنبر، فهل هذا صحيح؟ 

🌿🌿🌿🌿

الجواب:

ذكر استناده على عصا، أو قوس، وجاء في حديث الحكم بن حزم: أنه رأى النبي يصلي، ويخطب الناس، وهو معتمد على عصا، أو قوس، فالأمر في هذا واسع، ليس بمتأكد، ولا واجب، فإن خطب وفي يده شيء؛ فلا بأس، وإن لم يخطب، وفي يده شيء؛ فلا بأس، المقصود: أن اتخاذه عصا في يده، أو سيف، أو غير ذلك؛ لا حرج في ذلك، في حال الخطبة يعتمد عليها، وليس ذلك بمتأكد، بل فعله النبي ﷺ كما في حديث الحكم، وفعله يحتمل أن يكون عارضًا، ويحتمل أن يكون بالسنة لبيان السنة، فمن فعله؛ فلا بأس، ومن ترك؛ فلا بأس.

ശവ്വാൽ നോമ്പ് : സുന്നത്തും ഖളാഉം ഒരുമിച്ചനുഷ്ഠിക്കാമോ?❓

*⛔സുന്നത്തും ഖളാഉം ഒരുമിച്ചനുഷ്ഠിക്കാമോ?❓*

*ചോദ്യം:👇*

നഷ്ടപ്പെട്ട നോമ്പ് ഖളാ വീട്ടലും ശവ്വാലിലെ ആറ് സുന്നത്തു നോമ്പും ഒന്നിച്ച്  അനുഷ്ഠിക്കാമോ?

*⛔മറുപടി:👇*

റമദാനിൽ നഷ്ടപ്പെട്ട നോമ്പ് ഖളാ വീട്ടലും ശവ്വാലിലെ ആറ് സുന്നത്തു നോമ്പും ഒന്നിച്ച്  അനുഷ്ഠിക്കാമോ, എന്ന വിഷയത്തിൽ പണ്ഡിതന്മാർ ഭിന്നാഭിപ്രായക്കാരാണ്. ശാഫിഈ മദ്ഹബിനകത്തു തന്നെ പരസ്പര വിരുദ്ധമായ രണ്ടു വീക്ഷണങ്ങൾ കാണാം. എങ്കിലും അങ്ങനെ ചെയ്താൽ അത് സാധുവാകുമെന്നും, എന്നാൽ പൂർണമായ പ്രതിഫലം ലഭിക്കണമെങ്കിൽ രണ്ടും രണ്ടായി നോക്കുകയാണ് വേണ്ടതെന്നുമാണ് പൊതുവേ ശാഫിഈ മദ്ഹബിൽ സ്വീകാര്യമായ വീക്ഷണം. 

*ഇമാം ഖത്വീബുശ്ശർബീനി പറയുന്നു:👇👇👇*

ഖളാ വീട്ടുക എന്ന നിലക്കോ, നേർച്ച വീട്ടുക എന്ന നിലക്കോ മറ്റോ ശവ്വാലിൽ നോമ്പെടുത്താൽ സുന്നത്തിൻ്റെ കൂലി കൂടി കിട്ടുമോ? ഇക്കാര്യം ആരും പരാമർശ്ശിച്ചതായി ഞാൻ കണ്ടിട്ടില്ല. എങ്കിലും കിട്ടുമെന്നാണ് പ്രകടമാവുന്നത്. പക്ഷെ പറയപ്പെട്ട പ്രതിഫലം  അയാൾക്ക് ലഭിക്കുകയില്ല. വിശിഷ്യാ റമദാൻ നഷ്ടപ്പെടുകയും എന്നിട്ട് ശവ്വാൽ മാസം  നോമ്പനുഷ്ഠിക്കുകയും ചെയ്യുന്നവർക്ക്. കാരണം റമദാൻ മാസം നോമ്പനുഷ്ഠിച്ചവൻ എന്ന വിശേഷണം അദ്ദേഹത്തിൽ സാക്ഷാൽക്കരിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല. അതു കൊണ്ടാണ് അത്തരം സാഹചര്യത്തിൽ ദുൽ ഖഅദ മാസം ശവ്വാലിലെ ആറ് നോമ്പ് ദുൽ ഖഅദയിൽ നോറ്റു വീട്ടുന്നത് അഭികാമ്യമാണെന്ന് ചില ഫുഖഹാക്കൾ പറഞ്ഞിട്ടുള്ളത്. എന്തെന്നാൽ സുന്നത്തു നോമ്പുകളും നഷ്ടപ്പെട്ടാൽ ഖളാ വീട്ടുന്നത് അഭികാമ്യമാണെന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ട ട്ടുണ്ട്.- (മുഗ്നിൽ മുഹ്താജ്: സുന്നത്തു നോമ്പുകൾ എന്ന അധ്യായം).

 وَلَوْ صَامَ فِي شَوَّالٍ قَضَاءً أَوْ نَذْرًا أَوْ غَيْرَ ذَلِكَ ، هَلْ تَحْصُلُ لَهُ السُّنَّةُ أَوْ لَا ؟ لَمْ أَرَ مَنْ ذَكَرَهُ ، وَالظَّاهِرُ الْحُصُولُ. لَكِنْ لَا يَحْصُلُ لَهُ هَذَا الثَّوَابُ الْمَذْكُورُ خُصُوصًا مَنْ فَاتَهُ رَمَضَانُ وَصَامَ عَنْهُ شَوَّالًا ؛ لِأَنَّهُ لَمْ يَصْدُقْ عَلَيْهِ الْمَعْنَى الْمُتَقَدِّمُ، وَلِذَلِكَ قَالَ بَعْضُهُمْ: يُسْتَحَبُّ لَهُ فِي هَذِهِ الْحَالَةِ أَنْ يَصُومَ سِتًّا مِنْ ذِي الْقَعْدَةِ لِأَنَّهُ يُسْتَحَبُّ قَضَاءُ الصَّوْمِ الرَّاتِبِ ا هـ . وَهَذَا إنَّمَا يَأْتِي إذَا قُلْنَا: إنَّ صَوْمَهَا لَا يَحْصُلُ بِغَيْرِهَا. أَمَّا إذَا قُلْنَا بِحُصُولِهِ وَهُوَ الظَّاهِرُ كَمَا تَقَدَّمَ فَلَا يُسْتَحَبُّ قَضَاؤُهَا مُغْنِي الْمُحْتَاجِ: بَابٌ فِي فِي صَوْمِ التَّطَوُّعِ.

*പ്രമുഖ ശാഫിഈ പണ്ഡിതനായ ശൈഖ് അബ്ദുറഹ്മാൻ ബാഅലവി പറയുന്നു:👇👇*

റമദാനിനെ തുടർന്ന് ശവ്വാലിൽ ആറ് നോമ്പ് കൂടെ എടുത്താൽ എന്ന ഹദീസും തദ്വിഷയകമായി വന്നിട്ടുള്ള ഇതര ഹദീസുകളുടെയും ബാഹ്യാർഥം കുറിക്കുന്നത് റമദാനിൽ നഷ്ടപ്പെട്ട നോമ്പ് അതിനോടൊപ്പം നിയ്യത്ത് ചെയ്താൽ പ്രസ്തുത ആറ് നോമ്പ് അത് വഴി കിട്ടുകയില്ലാ എന്നാണ്. എന്നാൽ ഇമാം ഇബ്നു ഹജർ വ്യക്തമാക്കുന്നത് നിയ്യത്ത് ചെയ്യുന്ന പക്ഷം അതിൻ്റെ  പൂർണ്ണമായ പ്രതിഫലം ലഭിക്കില്ലെങ്കിലും അത് നോറ്റതിൻ്റെ അടിസ്ഥാന പ്രതിഫലം ലഭിക്കുമെന്നാണ്. അറഫാ നോമ്പ്, ആശൂറാ നോമ്പ് എന്നിവ പോലെ. ഇമാം റംലിയാകട്ടെ അവിടെയും നിൽക്കാതെ, തെറ്റിക്കുന്നതായ പ്രത്യേക കാരണങ്ങളൊന്നുമില്ലെങ്കിൽ ഈയൊരു നോമ്പ് മാത്രമല്ല ഇതര സുന്നത്തു നോമ്പുകളും ഫർളിനോടൊപ്പം നോറ്റാൽ പ്രത്യേകം നിയ്യത്ത് ചെയ്തില്ലെങ്കിൽ പോലും പ്രതിഫലം ലഭിക്കുമെന്നാണ് അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പക്ഷം. തെറ്റിക്കുന്ന കാരണങ്ങൾ എങ്ങനെയെന്നാൽ ഒരാൾക്ക്‌ റമദാൻ മുഴുവൻ നഷ്ടപ്പെടുകയും എന്നിട്ട് അത് മൊത്തം ശവ്വാലിൽ എടുക്കുകയും അതിനാൽ ശവ്വാലിലെ ആറ് നോമ്പ് അയാൾ ദുൽ ഖഅദയിൽ നോൽക്കാനും  ഉദ്ദേശിച്ചു അപ്പോൾ അതിൻ്റെ കൂടെ ഫർള് പറ്റില്ലെന്നർഥം. അതേ സമയം ളുഹ്റിൻ്റെ കൂടെ അതിൻ്റെ സുന്നത്തു കൂടി ഉദ്ദേശിച്ചാൽ രണ്ടും കിട്ടാത്തത് പോലെ ഇവിടെയും റമദാൻ ഖളാഉം ശവ്വാലിലെ സുന്നത്തും ഒന്നിച്ച് നിയ്യത്ത് വച്ചാൽ രണ്ടും കിട്ടില്ലെന്നാണ് ഇമാം സുംഹൂദിയുടെ ചുവടു പിടിച്ച് ഇമാം അബൂ മഖ്റമ പ്രബലമാക്കിയിട്ടുള്ള വീക്ഷണം. എന്നല്ല, റമദാൻ ഖളാ വീട്ടാനുള്ളവർ അതു വീട്ടാതെ ശവ്വാലിലെ ആറ് നോമ്പ് ഒരു നിലക്കും ശരിയാവുകയില്ല എന്ന വീക്ഷണത്തെയാണ് ഇമാം അബൂ മഖ്റമ പ്രബലമാക്കിയിട്ടുള്ളത്.- (ബുഗ്യതുൽ മുസ്തർശിദീൻ).

ظَاهِرُ حَدِيثِ : « وَأَتْبَعَهُ سِتًّا مِنْ شَوَّالٍ ». وَغَيْرِهِ مِنْ الْأَحَادِيثِ عَدَمُ حُصُولِ السِّتِّ إذَا نَوَاهَا مَعَ قَضَاءِ رَمَضَانَ،، لَكِنْ صَرَّحَ ابْنُ حَجَرٍ بِحُصُولِ أَصْلِ الثَّوَابِ لَا كَمَالِهِ إذَا نَوَاهَا كَغَيْرِهَا مِنْ عَرَفَةَ وَعَاشُورَاءَ، بَلْ رَجَّحَ (م ر) حُصُولَ أَصْلِ ثَوَابِ سَائِرِ التَّطَوُّعَاتِ مَعَ الْفَرْضِ وَإِنْ لَمْ يَنْوِهَا، مَا لَمْ يَصْرِفْهُ عَنْهَا صَارِفٌ، كَأَنَ قَضَى رَمَضَانَ فِي شَوَّالَ، وَقَصَدَ قَضَاءَ السِّتِّ مِنْ ذِي الْقَعْدَةِ، وَيُسَنُّ صَوْمِ السِّتِّ وَإِنْ أَفْطَرَ رَمَضَانَ. اهـ. قُلْتُ: وَاعْتَمَدَ أَبُو مَخْرَمَةَ تَبَعاً لِلسُّمْهُودِيِّ عَدَمَ حُصُولِ وَاحِدٍ مِنْهُمَا إذَا نَوَاهُمَا مَعاً، كَمَا لَوْ نَوَى الظُّهْرَ وَسُنَّتَهَا، بَلْ رَجَّحَ أَبُو مَخْرَمَةَ عَدَمَ صِحَّةِ صَوْمِ السِّتِّ لِمَنْ عَلَيْهِ قَضَاءُ رَمَضَانَ مُطْلَقاً.- بُغْيَةُ الْمُسْتَرْشِدِينَ.

   ⬆️⬆️⬆️

ഇല്‍യാസ് മൗലവി

സുബ്ഹിക്ക് ഖുനൂത്ത് ഓതുന്ന ഇമാമിനെ,ഖുനൂത്ത് സുന്നത്തില്ല എന്ന് വിശ്വസിക്കുന്ന മഅമൂം തുടരുമ്പോൾ എന്ത് ചെയ്യണം❓

السلام عليكم

ഇൻ ശാ അല്ലാഹ്, നിങ്ങളുടെ ദീനിയ്യായ സംശയങ്ങൾക്ക് 48 മണിക്കൂറിനകം ഇസ്ലാമിക പ്രമാണങ്ങൾ സഹിതമുള്ള മറുപടി ലഭിക്കാൻ അൽ കിതാബ് ചോദ്യോത്തര ഗ്രൂപ്പ് :

https://chat.whatsapp.com/CRvkNTQOCZb7YkfFnW3wA4

ചോദ്യം :

*സുബ്ഹിക്ക് ഖുനൂത്ത് ഓതുന്ന ഇമാം (നാസിലത്തിന്റെ ഖുനൂത്ത് അല്ല ) , ഖുനൂത്ത്

മറന്ന് പോകുമ്പോൾ സഹ്വിൻ്റെ

സുജൂദ് ചെയ്യുന്നു. ഖുനൂത്ത് ഓതൽ സുന്നത്തില്ല എന്ന്

കരുതുന്ന മഅമൂം തദവസരത്തിൽ ആ സുജൂദ് ചെയ്യണോ ; അല്ലെങ്കിൽ

എന്ത് ചെയ്യണം ❓(കബീർ

 കോയക്കുട്ടി , ആലപ്പുഴ)

*മറുപടി ചുരുക്കത്തിൽ :*

സുബ്ഹിയിൽ  നാസിലത്തിന്റെ അവസരങ്ങളിൽ മറ്റു ഫർദ് നിസ്ക്കാരങ്ങളിൽ ഉള്ളത് പോലെ നാസിലത്തിന്റെ  ഖുനൂത്ത് സുന്നത്താണ് എന്നത് കൂടാതെ സ്ഥിരമായി ഖുനൂത് സുന്നത്തുണ്ടോ ഉണ്ടെങ്കിൽ അത് റുകൂഇന്ന് മുമ്പോ ശേഷമോ എന്നിത്യാദി കാര്യങ്ങൾ ഇജ്തിഹാദിയ്യായ , മുജ്തഹിദുകൾക്കിടയിൽ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമുള്ള മസ്അലകളാണ്.

ഖുർആൻ ആയത്തുകൾക്കും ഹദീസുകൾക്കും വന്നിട്ടുള്ള വ്യത്യസ്ത തഫ്സീറുകൾ, ഹദീസുകളുടെ സ്വീകാര്യത സംബന്ധിച്ച അഭിപ്രായ വ്യത്യാസങ്ങൾ തുടങ്ങി വിവിധ കാരണങ്ങളാൽ മുജ്തഹിദുകൾക്കിടയിൽ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമുണ്ടാവുക സ്വാഭാവികമാണ്. ഇത്തരം വിഷയങ്ങളിൽ, ഉദാരവും വിശാലവുമായ സമീപനം സ്വീകരിക്കണമെന്നും ഇത്തരം അഭിപ്രായ വ്യത്യാസങ്ങൾ കക്ഷിത്വത്തിനും വഴക്കിനും കാരണമാകരുതെന്നുമാണ് സലഫി പണ്ഡിതൻമാരുടെ നിലപാട്.

സുബ്ഹിക്ക് ഖുനൂത്ത് സ്ഥിരമായി സുന്നത്തുണ്ടെന്ന് കരുതുന്ന  ഇമാമിനെ അങ്ങനെ  ഖുനൂത്ത് സുന്നത്തില്ല എന്ന് കരുതുന്ന മഅമൂം തുടരുമ്പോൾ , ഇമാമിനെ പിന്തുടരണമെന്നും മഅമൂമിന്റെ വീക്ഷണത്തിൽ ഖുനൂത്ത് സുന്നത്തില്ലെങ്കിലും ഇമാമിന്റെ ഖുനൂത്തിന് കൈകൾ ഉയർത്തി ആമീൻ പറയണമെന്നുമാണ് ഇമാം അഹ്മദു ബ്നു ഹൻബൽ (റ) , ഇബ്നു തൈമിയ്യ (റ) , ആധുനിക സലഫീ പണ്ഡിതൻ ശൈഖ് ഇബ്നു ഉസൈമീൻ (റ) എന്നിവരുടെ നിലപാട്. സലഫീ പണ്ഡിതൻമാർ പൊതുവേ ഈ നിലപാടുള്ളവരാണ്.

ഇമാം തുടരപ്പെടാനുള്ള ആളാണെന്നും അതിനാൽ മഅമൂം ഇമാമിൽ നിന്ന് കർമ്മങ്ങളിൽ വ്യത്യസ്തനാകരുതെന്നും സൂചിപ്പിക്കുന്ന നബി വചനങ്ങളാണ് ഇതിന് തെളിവ്.

മറുപടി വിശദമായി ഈ വീഡിയോയിൽ :

https://youtu.be/34js44qoP68?si=dYynSoZK2wBjY6Kk

കുറിപ്പുകൾ:

ഇബ്നു തൈമിയ്യ (റ) പറയുന്നു:

......وَلِهَذَا يَنْبَغِي لِلْمَأْمُومِ أَنْ يَتْبَعَ إمَامَهُ فِيمَا يَسُوغُ فِيهِ الِاجْتِهَادُ فَإِذَا قَنَتَ قَنَتَ مَعَهُ وَإِنْ تَرَكَ الْقُنُوتَ لَمْ يَقْنُتْ فَإِنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: {إنَّمَا جُعِلَ الْإِمَامُ لِيُؤْتَمَّ بِهِ} وَقَالَ: {لَا تَخْتَلِفُوا عَلَى أَئِمَّتِكُمْ} . وَثَبَتَ عَنْهُ فِي الصَّحِيحِ أَنَّهُ قَالَ: {يُصَلُّونَ لَكُمْ فَإِنْ أَصَابُوا فَلَكُمْ وَلَهُمْ وَإِنْ أَخْطَئُوا فَلَكُمْ وَعَلَيْهِمْ} . أَلَا تَرَى أَنَّ الْإِمَامَ لَوْ قَرَأَ فِي الْأَخِيرَتَيْنِ بِسُورَةِ مَعَ الْفَاتِحَةِ وَطَوَّلَهُمَا عَلَى الْأُولَيَيْنِ: لَوَجَبَتْ مُتَابَعَتُهُ فِي ذَلِكَ. فَأَمَّا مُسَابَقَةُ الْإِمَامِ فَإِنَّهَا لَا تَجُوزُ. فَإِذَا قَنَتَ لَمْ يَكُنْ لِلْمَأْمُومِ أَنْ يُسَابِقَهُ: فَلَا بُدَّ مِنْ مُتَابَعَتِهِ وَلِهَذَا كَانَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْعُودٍ قَدْ أَنْكَرَ عَلَى عُثْمَانَ التَّرْبِيعَ بِمِنَى ثُمَّ إنَّهُ صَلَّى خَلْفَهُ أَرْبَعًا. فَقِيلَ لَهُ: فِي ذَلِكَ فَقَالَ: الْخِلَافُ شَرٌّ. وَكَذَلِكَ أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ لَمَّا سَأَلَهُ رَجُلٌ عَنْ وَقْتِ الرَّمْيِ فَأَخْبَرَهُ ثُمَّ قَالَ: افْعَلْ كَمَا يَفْعَلُ إمَامُك وَاَللَّهُ أَعْلَمُ

https://shamela.ws/book/7289/11774#p1

ശൈഖ് ഇബ്നു ഉസൈമീൻ (റ) പറയുന്നു:

والجواب على ذلك أن نقول: بل يؤمن على دعاء الإمام ويرفع يديه تبعاً للإمام خوفاً من المخالفة. وقد نص الإمام أحمد - رحمه الله - على أن الرجل إذا ائتم برجل يقنت في صلاة الفجر، فإنه يتابعه ويؤمن على دعائه، مع أن الإمام أحمد - رحمه الله - لا يرى مشروعية القنوت في صلاة الفجر في المشهور عنه، لكنه - رحمه الله - رخص في ذلك؛ أي في متابعة الإمام الذي يقنت في صلاة الفجر خوفاً من الخلاف الذي قد يحدث معه اختلاف القلوب.

وهذا هو الذي جاء عن الصحابة - رضي الله عنهم - فإن أمير المؤمنين عثمان - رضي الله عنه - في آخر خلافته كان يتم الصلاة في منى في الحج، فأنكر عليه من أنكر من الصحابة، لكنهم كانوا يتابعونه ويتمون الصلاة. ويذكر عن عبد الله بن مسعود - رضي الله عنه - أنه قيل له: يا أبا عبد الرحمن كيف تصلي مع أمير المؤمنين عثمان أربعاً ولم يكن النبي صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، ولا أبو بكر، ولا عمر يفعلون ذلك؟ فقال - رضي الله عنه -: "الخلاف شر"

https://shamela.ws/book/12293/5312

പിതാവിന്റെ സകാത്ത്മുതലിൽ നിന്ന് മകന്സകാത്ത് നൽകാമോ?

السلام عليكم

ഇൻ ശാ അല്ലാഹ്, നിങ്ങളുടെ ദീനിയ്യായ സംശയങ്ങൾക്ക് 48 മണിക്കൂറിനകം ഇസ്ലാമിക പ്രമാണങ്ങൾ സഹിതമുള്ള മറുപടി ലഭിക്കാൻ അൽ കിതാബ് ചോദ്യോത്തര ഗ്രൂപ്പ് :

https://chat.whatsapp.com/CRvkNTQOCZb7YkfFnW3wA4

🌿🌿🌿🌿🌿

പിതാവിന്റെ സകാത്ത്

മുതലിൽ നിന്ന് മകന്

സകാത്ത് നൽകാമോ?

(ചോദ്യം : അബ്ദുല്ലാഹ് മൗലവി,മഞ്ചേരി )

മറുപടി ചുരുക്കത്തിൽ:

മകൻ സകാത്തിന് അർഹനാണെങ്കിലും പിതാവിന് സകാത്ത് മുതൽ അല്ലാതെ വേറെ മുതൽ മകന് വേണ്ടി ചെലവഴിക്കാൻ ഉണ്ടെങ്കിൽ സകാത്ത് മുതലിൽ നിന്നല്ലാതെ മകന് ചെലവിന് ആവശ്യമായത് പിതാവ് നൽകണം; ഈ സാഹചര്യത്തിൽ സകാത്ത് മുതലിൽ നിന്ന് മകന് നൽകിയാൽ പിതാവിന്റെ സകാത്ത് ബാധ്യത വീടുകയില്ല.

എന്നാൽ, മകന് കടം ഉണ്ടായിരിക്കുകയോ, ന്യായമായ ചെലവിന് തികയാതിരിക്കുകയോ പോലുള്ള സകാത്തിന് അർഹതയുള്ള അവസ്ഥയിലായിരിക്കുകയും, പിതാവിന് സകാത്ത് മുതലിൽ നിന്നല്ലാതെ മകന് ആവശ്യങ്ങൾക്ക് നൽകാൻ സമ്പത്ത് ഇല്ലാതിരിക്കുകയും ആണെങ്കിൽ , അത്തരം സാഹചര്യത്തിൽ പിതാവിന്റെ സകാത്ത് മുതലിൽ നിന്ന് മകന് നൽകാമെന്ന് ഹമ്പലീ മദ്ഹബിൽ അഭിപ്രായമുണ്ട്. ഏതായാലും ഇത് അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമുള്ള മസ്അലയാണ്.

വിശദമായ മറുപടി താഴെ ലിങ്കിലെ വീഡിയോയിൽ:

https://youtu.be/WRup5tcSrBE?si=FZByMFAd_38qlDPT

കുറിപ്പുകൾ:

ശൈഖ് മുഹമ്മദ് സ്വാലിഹ് അൽ മുനജ്ജിദ് (حفظه الله)-ന്റെ ഫത്വ :

🌿🌿🌿🌿🌿

https://islamqa.info/ar/207374 حكم إعطاء الوالد زكاة ماله لولده الموظف ؟ - الإسلام سؤال وجواب

هؤلاء الأبناء لهم حالات :

الحالة الأولى :

أن يكونوا مكتفين برواتب وظائفهم ، غير محتاجين .

فهم ـ في هذه الحالة ـ ليسوا من أهل الزكاة ، ولا يحل للوالد أن يعطيهم زكاة ماله ، ولا تبرأ ذمته بالدفع إليهم .

الحالة الثانية :

أن تكون رواتبهم لا تكفي للنفقة ، ونفقتهم تجب على الوالد ، والوالد له من المال ، غير الزكاة ، ما يمكن أن ينفقه عليهم ؛ ففي هذه الحالة لا يجوز للوالد أن يعطي لهم زكاة ماله ، أيضا ، لأن نفقتهم واجبة عليه .

قال ابن المنذر :

" وأجمعوا على أن الزكاة لا يجوز دفعها إلى الوالدين والولد ، في الحال التي يجبر الدافع إليهم ، على النفقة عليهم " انتهى من " الإجماع " ( ص 57 ) .

قال ابن قدامة المقدسي :

" قال ابن المنذر: أجمع أهل العلم على أنّ الزكاة لا يجوز دفعها إلى الوالدين ، في الحال التي يجبر الدّافع إليهم على النفقة عليهم ، ولأنّ دفع زكاته إليهم تغنيهم عن نفقته ، وتسقطها عنه ، ويعود نفعها إليه ، فكأنّه دفعها إلى نفسه ، فلم تجز، كما لو قضى بها دَينَه " .

انتهى من " المغني " ( 4/ 98 ) .

فعلى هاتين الحالتين ؛ لا يجوز لوالدهم أن يدفعها إليهم ، ولا يجوز لهم أخذها .

جاء في " الموسوعة الفقهية الكويتية " ( 23/333 ) :

" لا يحلّ لمن ليس من أهل الزّكاة أخذها وهو يعلم أنّها زكاة ، إجماعًا . فإن أخذها فلم تُسترَدّ منه : فلا تطيب له ، بل يردّها أو يتصدّق بها ; لأنّها عليه حرام ، وعلى دافع الزّكاة أن يجتهد في تعرّف مستحقّي الزّكاة ، فإن دفعها بغير اجتهاده ، أو كان اجتهاده أنّه من غير أهلها وأعطاه لم تجزئ عنه ، إن تبيّن الآخذ من غير أهلها " انتهى .

وإذا هم أعطوها لمن هو أهل للزكاة نيابة عن والدهم لا تصح إلا بعد أن يعلموه بذلك ؛ لأنها عبادة تحتاج إلى نية فاعلها .

فيجب نصيحة الأب ، والتوضيح له بأن ما يفعله لا يجوز ويمكن الإستعانة بمن يثق بهم الوالد كإمام مسجد الحي مثلا لتوضيح ذلك له .

الحالة الثالثة :

أن تكون عليهم ديون لا تكفي رواتبهم للوفاء بها ، أو تكون رواتبهم لا تكفي للنفقة ، والوالد ليس له من المال غير الزكاة ما يمكن أن ينفقه عليهم .

ففي هذه الحالة : رجح عدد من العلماء جواز إعطاء الوالد زكاة ماله لأولاده .

ففي " مجموع الفتاوى " لشيخ الإسلام ابن تيمية ( 25/92 ) :

" وسئل - رحمه الله - :

هل من كان عليه دَين يجوز له أن يأخذ من زكاة أبيه لقضاء دينه أم لا‏؟‏

فأجاب‏:‏

إذا كان على الولد دَينٌ ، ولا وفاء له؛ جاز له أن يأخذ من زكاة أبيه في أظهـر القولين في مذهب أحمد وغيره ‏.‏

وأما إن كان محتاجًا إلى النفقة ، وليس لأبيه ما ينفق عليه ، ففيه نزاع ، والأظهر أنه يجوز له أخذ زكاة أبيه ‏.‏

وأما إن كان مستغنيا بنفقة أبيه ، فلا حاجة به إلى زكاته‏.‏ والله أعلم‏ " انتهى .

وسئل الشيخ ابن عثيمين رحمه الله : ما حكم دفع الإنسان زكاته إلى أصله وفرعه ؟

فأجاب : " دفع الزكاة إلى أصله وفرعه ، أعني آباءه وأمهاته وإن علوا ، وأبناءه وبناته وإن نزلوا: إن كان لإسقاط واجب عليه لم تجزئه ، كما لو دفعها ليسقط عنه النفقة الواجبة لهم عليه ، إذا استغنوا بالزكاة ، أما إن كان في غير إسقاط واجب عليه ، فإنها تجزئه ، كما لو قضى بها ديناً عن أبيه الحي ، أو كان له أولاد ابن ، وماله لا يحتمل الإنفاق عليهم وعلى زوجته وأولاده ، فإنه يعطي أولاد ابنه من زكاته حينئذ ؛ لأن نفقتهم لا تجب عليه في هذه الحال .

وبذل الزكاة للأصول والفروع في الحال التي تجزئ : أولى من بذلها لغيرهم ؛ لأن ذلك صدقة وصلة " انتهى من "مجموع فتاوى ورسائل ابن عثيمين" (18/415) .

والله أعلم .

റുകൂഇൽ നിന്ന് ഉയരുമ്പോൾ മഅ'മൂം തസ്മീഉ ചൊല്ലേണ്ടതുണ്ടോ ?

السلام عليكم

ഇൻ ശാ അല്ലാഹ്, നിങ്ങളുടെ ദീനിയ്യായ സംശയങ്ങൾക്ക് 48 മണിക്കൂറിനകം ഇസ്ലാമിക പ്രമാണങ്ങൾ സഹിതമുള്ള മറുപടി ലഭിക്കാൻ അൽ കിതാബ് ചോദ്യോത്തര ഗ്രൂപ്പ് :

https://chat.whatsapp.com/CRvkNTQOCZb7YkfFnW3wA4

റുകൂഇൽ നിന്ന്

ഉയരുമ്പോൾ മഅ'മൂം

തസ്മീഉ ചൊല്ലേണ്ടതുണ്ടോ ?

അതോ ഉയർന്ന ശേഷമുള്ള തഹ്മീദ്

മാത്രം മതിയോ ? ( ചോദ്യം : അശ്കർ

അലി, കണ്ണൂർ )

മറുപടി ചുരുക്കത്തിൽ :

റുകൂഇൽ നിന്ന് ഉയരുമ്പോൾ 

سَمِـعَ اللهُ لِمَـنْ حَمِـدَه

എന്ന് പറയുന്നതിന് തസ്മീഉ എന്നും

റുകൂഇൽ നിന്ന് ഉയർന്ന ശേഷം,

رَبَّنَا وَلَكَ الْحَمْدُ

എന്ന് ചൊല്ലുന്നതിന് തഹ്മീദ് എന്നും പറയുന്നു. തഹ്മീദ് വിവിധ രൂപങ്ങളിൽ സ്വഹീഹായ ഹദീസുകളിൽ വന്നിട്ടുണ്ട്. ഇതിൽ ഏത് രൂപത്തിലും ചൊല്ലാം.

ഒറ്റയ്ക്ക് നിസ്ക്കരിക്കുന്നയാൾ തസ്മീഉം തഹ്മീദും ചൊല്ല ണം എന്ന കാര്യത്തിൽ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമില്ല. ജമാഅത്തായി നിസ്ക്കരിക്കുമ്പോൾ ഇമാമും മഅമൂമും രണ്ടും ചൊല്ലണമെന്നതാണ് കൂടുതൽ ശരിയായ വീക്ഷണം.

الله أعلم

വിശദമായ മറുപടി താഴെ വീഡിയോയിൽ :

https://youtu.be/3OqUNHiJ5wY?si=XKXU2uSTK2-2xOqM

റുകൂഇൽ നിന്നുയരുമ്പോഴും  ഇഅതിദാലിലും ചൊല്ലുന്ന ദിക്റുകൾ التسميع والتحميد ( വീഡിയോ):

https://youtu.be/rj3SUHwUtiI?si=-zP3rIwZu5pRrzvO

🌿🌿🌿🌿🌿

ഹദീസ് :

https://sunnah.com/ibnmajah:846

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ـ صلى الله عليه وسلم ـ ‏"‏ إِنَّمَا جُعِلَ الإِمَامُ لِيُؤْتَمَّ بِهِ فَإِذَا كَبَّرَ فَكَبِّرُوا وَإِذَا قَرَأَ فَأَنْصِتُوا وَإِذَا قَالَ ‏{غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ}‏ فَقُولُوا آمِينَ وَإِذَا رَكَعَ فَارْكَعُوا وَإِذَا قَالَ سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ ‏.‏ فَقُولُوا اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَلَكَ الْحَمْدُ وَإِذَا سَجَدَ فَاسْجُدُوا وَإِذَا صَلَّى جَالِسًا فَصَلُّوا جُلُوسًا أَجْمَعِينَ.

🌿🌿🌿🌿🌿

ശൈഖ് അൽബാനീ (റ) യുടെ ഫത്വ :

https://al-fatawa.com/fatwa/29440/%D9%87%D9%84-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%85-%D9%8A%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%83-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D9%82%D9%88%D9%84-%D8%B3%D9%85%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%84%D9%85%D9%86-%D8%AD%D9%85%D8%AF%D9%87-%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A1-%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%8A

حينما جئت الرياض وصليت في المسجد الكبير هناك وراء الإمام وأنا يومئذ كنت مع الفوج السعودي الذي رجع من فلسطين كمرشد لهم وكنت لابس بدلة تميزني وتجعلني كالعلم بين القوم أن هذا رجل غريب ، لباس خاكي ، فلما قال الإمام سمع الله لمن حمده قلت أنا سمع الله لمن حمده ربنا ولك الحمد ، بعد الصلاة رجل كان يومئذ أكبر مني سنا يقول أنت بتقول في الصلاة كما يقول الإمام سمع الله لمن حمده ، لماذا ؟ قلت له هكذا السنة ، قال لا المقتدي لا يقول سمع الله لمن حمده ، قلت له لماذا ؟ قال هيك محمد بن عبد الوهاب يقول ، قلت له لكني أنا قلت لك محمد بن عبد الله ... يقول "صلوا كما رأيتموني أصلي" وهو كان يقول كليهما سمع الله لمن حمده ربنا ولك الحمد ، فما عندنا ما يخصص الجمع بين الأمرين بالإمام دون المقتدي ، وأنا لا أزال على هذا ولذلك سطرته في كتاب صفة الصلاة

ശൈഖ് അൽബാനീ (റ) യുടെ ശബ്ദം ഈ വീഡിയോയിൽ:

https://youtu.be/tiOMHwlvYuA?si=oc9g-ZUQu03VogkK

🌿🌿🌿🌿🌿

ശൈഖ് മുഹമ്മദ് സ്വാലിഹ് അൽ മുനജ്ജിദ് (حفظه الله)-ന്റെ ഫത്വ :

https://islamqa.info/ar/43574 هل يقول المأموم ( سمع الله لمن حمده ) عند رفعه من الركوع ؟ - الإسلام سؤال وجواب

الحمد لله.

أولا :

التسميع ( وهو قول " سمع الله لمن حمده " ) عند الرفع من الركوع والتحميد عند الاستواء قائما ( وهو قول " ربنا لك الحمد " ) سنة مستحبة عند جمهور أهل العلم ، وذهب الحنابلة إلى وجوبها ، والصحيح القول بالوجوب .

قال الشيخ ابن عثيمين رحمه الله في "الشرح الممتع" (3/433) :

والدليل على ذلك ( يعني : الوجوب ) ما يلي :

أولا : أن الرسول صلى الله عليه وسلم واظب على ذلك ، فلم يدع قول ( سمع الله لمن حمده ) في حال من الأحوال .

ثانيا : أنه شعار الانتقال من الركوع إلى القيام .

ثالثا : قوله صلى الله عليه وسلم : ( إذا قال سمع الله لمن حمده ، فقولوا : ربنا ولك الحمد ) " انتهى .

وقد سبق ذكر التسميع والتحميد في واجبات الصلاة في سؤال رقم (65847) .

ثانيا :

اتفق الفقهاء على أن المنفرد يجمع بين التسميع والتحميد ، فيقول : ( سمع الله لمن حمده ) حين يرفع من الركوع ، فإذا استوى قائما قال : ( ربنا ولك الحمد ) .

وقد نقل الاتفاق : الطحاوي في "شرح معاني الآثار" (1/240) ، وابن عبد البر في "الاستذكار" (2/178) .

وإن كان في "المغني" (1/548) ما يفيد أن هناك خلافاً في المسألة .

ولكنهم اختلفوا في الإمام والمأموم ما الذي يشرع لكل منهما :

أما الإمام :

فذهب الحنفية والمالكية إلى أنه يُسَمِّعُ فقط ، ولا يسن له أن يقول : ربنا لك الحمد .

وذهب الشافعية والحنابلة إلى أن الإمام يُسَمِّعُ ويَحمّد .

والراجح هو القول الثاني ؛ لما جاء عن أبي هريرة رضي الله عنه قال : ( كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ إِذَا قَالَ سَمِعَ اللهًُ لِمَنْ حَمِدَه قَالَ : الَّلهُمَّ رَبَّنَا وَلَكَ الحَمدُ ) .

رواه البخاري (795) ومسلم (392) .

وقد بيَّن الحافظ ابن حجر أن استحباب تحميد الإمام مستفاد من هذا الحديث ومن غيره .

انظر : "فتح الباري" (2/367) .

وأما المأموم :

فقد قال جمهور العلماء من الحنفية والمالكية والحنابلة بأن المأموم يقتصر على التحميد فقط ، ولا يقول ( سمع الله لمن حمده ) .

وخالفهم الشافعية والظاهرية ، فقالوا باستحباب التسميع والتحميد في حق المأموم ، وهو اختيار الألباني في "صفة الصلاة" (135) وللتوسع في أدلتهم انظر رسالة السيوطي في "الحاوي للفتاوي" (1/35) .

والراجح – والله أعلم - هو قول الجمهور .

قال الشيخ ابن عثيمين رحمه الله "لقاء الباب المفتوح" (1/320) :

" المؤتم إذا قال إمامه سمع الله لمن حمده لا يقول سمع الله لمن حمده ؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم قال : ( إنما جُعل الإمام لِيُؤتَمَّ به ، فإذا كبَّر فكبِّروا ، وإذا ركع فاركعوا ، وإذا سجد فاسجدوا ، وإذا قال سمع الله لمن حمده فقولوا ربنا ولك الحمد ) .

فقال ( إذا كبر فكبروا ) ( وإذا قال سمع الله لمن حمده فقولوا ربنا ولك الحمد ) ، ففرَّقَ النبي صلى الله عليه وسلم بين التكبير وبين التسميع ، التكبير نقول كما يقول ، والتسميع لا نقول كما يقول ، لأن قوله ( إذا قال : سمع الله لمن حمده قولوا ربنا ولك الحمد ) بمنزلة قوله : إذا قال سمع الله لمن حمده فلا تقولوا سمع الله لمن حمده ولكن قولوا ربنا ولك الحمد ، بدليل السياق ، سياق الحديث الذي قال : ( إذا كبر فكبروا ) ، ومن قال مِن أهل العلم إنه يقول ( سمع الله لمن حمده ) ويقول ( ربنا ولك الحمد ) فقوله ضعيف ، وليس أحدٌ يقبل قولُه على الإطلاق ، ولا يُرَدُّ قولُه على الإطلاق ، حتى يُعرض على الكتاب والسنة ، ونحن إذا عرضناه على السنة وجدنا الأمر كما سمعت " انتهى .

وانظر : "المغني" (1/548) ، "الأم" (1/136) ، "المحلى" (1/35) ، "الموسوعة الفقهية" (27/93-94)

ويتبين بذلك أن المسألة فيها خلاف بين أهل العلم ، فلا غرابة أن تكون بعض الملصقات قد قررت ما ذهب إليه بعض أهل العلم .

والله أعلم .

തിലാവത്തിന്റെ സുജൂദ് -സംശയ നിവാരണം (അൽ കിതാബ് ചോദ്യോത്തരം)

.السلام عليكم

ഇൻ ശാ അല്ലാഹ്, നിങ്ങളുടെ ദീനിയ്യായ സംശയങ്ങൾക്ക് 48 മണിക്കൂറിനകം ഇസ്ലാമിക പ്രമാണങ്ങൾ സഹിതമുള്ള മറുപടി ലഭിക്കാൻ അൽ കിതാബ് ചോദ്യോത്തര ഗ്രൂപ്പ് :

https://chat.whatsapp.com/CRvkNTQOCZb7YkfFnW3wA4

തിലാവത്തിന്റെ സുജൂദ് -

സംശയ നിവാരണം

(ചോദ്യങ്ങൾ: മുഹമ്മദ്

 ജാബിർ കണ്ണൂർ, അശ്റഫ്

 കാനാരി ചേലേമ്പ്ര മലപ്പുറം, ഷാജി

 തേവലക്കര, കൊല്ലം

തിലാവത്തിന്റെ സുജൂദിന് വുദൂഉ നിർബന്ധമുണ്ടോ ?

ഖുർആൻ പാരായണം കേൾക്കുന്നയാൾക്ക്  തിലാവത്തിന്റെ സുജൂദ് സുന്നത്തുണ്ടോ ?

തിലാവത്തിന്റെ സുജൂദിലേക്ക് പോകുമ്പോഴും സുജൂദിൽ നിന്ന് ഉയരുമ്പോഴും

തക്ബീർ ചൊല്ലേണ്ടതുണ്ടോ ?

*മറുപടി ചുരുക്കത്തിൽ:*

തിലാവത്തിന്റെ സുജൂദിൽ വുദൂഉ വേണമോ എന്ന കാര്യത്തിൽ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമുണ്ട്. വുദൂഉ നിർബന്ധമില്ല എന്ന വീക്ഷണമാണ് കൂടുതൽ ശരിയായി മനസ്സിലാക്കുന്നത്. എന്നാൽ വുദൂഉ ഉണ്ടായിരിക്കുന്നത് നല്ലതാണ്.

ഖുർആൻ പാരായണം ശ്രദ്ധിച്ചു കേൾക്കുന്നയാൾക്കും സജദയുടെ ആയത്ത് കേൾക്കുമ്പോൾ സുജൂദ് സുന്നത്തുണ്ട്.

നിസ്ക്കാരത്തിലാണെങ്കിൽ,

തിലാവത്തിന്റെ സുജൂദിലേക്ക് പോകുമ്പോഴും . സുജൂദിൽ നിന്ന് ഉയരുമ്പോഴും തക്ബീർ ചൊല്ലണം. നിസ്ക്കാരത്തിൽ അല്ലെങ്കിൽ ഉയരുമ്പോൾ തക്ബീർ ചൊല്ലേണ്ടതില്ല

തിലാവത്തിന്റെ സുജൂദിൽ സലാം വീട്ടേണ്ടതില്ല.

മറുപടി വിശദമായി ഈ വീഡിയോ ലിങ്കിൽ :

https://youtu.be/mPEoLMHhJSQ?si=m245qqcDXnVOmBCz

*കുറിപ്പുകൾ:*

ഇബ്നു ബാസ് (റ) യുടെ ഫത്വ :

https://binbaz.org.sa/fatwas/8787/%D8%AD%D9%83%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%84%D8%B3%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%A9-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%83%D8%B1#:~:text=%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A8%3A%20%D8%B3%D8%AC%D9%88%D8%AF%20%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%A9%20%D8%AA%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%B7%20%D9%84%D9%87,%D9%84%D9%87%D9%85%3A%20%D9%84%D8%A7%20%D9%8A%D8%B3%D8%AC%D8%AF%20%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%20%D8%A3%D8%AD%D8%AF

الجواب: سجود التلاوة تشترط له الطهارة عند الأكثرين، عند أكثر أهل العلم، والأرجح أنها لا تشترط؛ لعدم الدليل، وقد كان النبي ﷺ يقرأ القرآن فيمر بالسجدة فيسجد ويسجد معه الناس، ولم يقل لهم: من ليس على طهارة لا يسجد، ومعلوم أن المجالس تضم من هو على وضوء ومن هو على غير وضوء، فلو كانت الطهارة شرطاً لقال لهم: لا يسجد معنا أحد إلا وهو على طهارة، وكان ابن عمر  يسجد وهو على غير طهارة، وهكذا الشعبي التابعي الجليل، فالصواب أنه لا يشترط، لا بأس أن يسجد وإن كان على غير طهارة، لعدم الدليل، والسجود ليس صلاة لكنه جزء من الصلاة، وهكذا سجود الشكر إذا بشر بنعمة فسجد لله لا يشترط الطهارة في سجود الشكر، كسجود التلاوة سواء أما سجود الصلاة وسجود السهو فهذا لابد من الطهارة. نعم.

المقدم: جزاكم الله خيراً.

മർക്കസുൽ ഫത്വ :

[3/26, 10:21 AM] Abbas Parambadan Tvpm: https://binbaz.org.sa/fatwas/8787/%D8%AD%D9%83%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%84%D8%B3%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%A9-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%83%D8%B1#:~:text=%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A8%3A%20%D8%B3%D8%AC%D9%88%D8%AF%20%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%A9%20%D8%AA%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%B7%20%D9%84%D9%87,%D9%84%D9%87%D9%85%3A%20%D9%84%D8%A7%20%D9%8A%D8%B3%D8%AC%D8%AF%20%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%20%D8%A3%D8%AD%D8%AF

الجواب: سجود التلاوة تشترط له الطهارة عند الأكثرين، عند أكثر أهل العلم، والأرجح أنها لا تشترط؛ لعدم الدليل، وقد كان النبي ﷺ يقرأ القرآن فيمر بالسجدة فيسجد ويسجد معه الناس، ولم يقل لهم: من ليس على طهارة لا يسجد، ومعلوم أن المجالس تضم من هو على وضوء ومن هو على غير وضوء، فلو كانت الطهارة شرطاً لقال لهم: لا يسجد معنا أحد إلا وهو على طهارة، وكان ابن عمر  يسجد وهو على غير طهارة، وهكذا الشعبي التابعي الجليل، فالصواب أنه لا يشترط، لا بأس أن يسجد وإن كان على غير طهارة، لعدم الدليل، والسجود ليس صلاة لكنه جزء من الصلاة، وهكذا سجود الشكر إذا بشر بنعمة فسجد لله لا يشترط الطهارة في سجود الشكر، كسجود التلاوة سواء أما سجود الصلاة وسجود السهو فهذا لابد من الطهارة. نعم.

المقدم: جزاكم الله خيراً. https://www.islamweb.net/ar/fatwa/33515/%D8%AD%D9%83%D9%85-%D8%B3%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%A9-%D8%A8%D8%BA%D9%8A%D8%B1-%D8%B7%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A9

اختلف الفقهاء في سجود التلاوة هل تشترط له شروط الصلاة من الطهارة واستقبال القبلة وغيرها أو لا، فذهب جمهور الفقهاء إلى أن سجود التلاوة حكمه حكم صلاة النافلة، فيشترط فيه ما يشترط فيها من طهارة وستر عورة واستقبال قبلة، وذهب آخرون إلى أن ذلك لا يشترط فيه، وهو منقول عن ابن عمر رضي الله عنهما واختاره شيخ الإسلام ابن تيمية، والراجح ما ذهب إليه الجمهور كما سبق بيانه في الفتوى رقم: 30711،

https://www.islamweb.net/ar/fatwa/30711/%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7-%D8%B3%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%A9

فإن الراجح عند جمهور العلماء أن سجود التلاوة حكمه حكم صلاة النافلة، فيشترط فيه ما يشترط فيها من طهارة حدث وخبث وستر عورة واستقبال قبلة، وإليك الأدلة على ذلك من كلام أهل العلم، قال الإمام النووي في المجموع: وحكم سجود التلاوة حكم صلاة النافلة يفتقر إلى الطهارة والستارة واستقبال القبلة لأنها صلاة في الحقيقة. وقال ابن قدامة في المغني: شرطها الطهارة واستقبال القبلة إلى آخر شروط الصلاة، وكذلك الحكم عند المالكية كما صرح به خليل في مختصره وبينه شروحه.

ശൈഖ് മുഹമ്മദ് സ്വാലിഹ് അൽ മുനജ്ജിദ് (حفظه الله)-ന്റെ ഫത്വ :

https://islamqa.info/ar/104336 سجود التلاوة يسن للقارئ والمستمع دون السامع - الإسلام سؤال وجواب

سجود التلاوة يسن للقارئ والمستمع ، دون السامع الذي يسمع بلا إصغاء أو قصد .

قال ابن قدامة رحمه الله في "المغني" (1/361) : " ويسن السجود للتالي والمستمع ، لا نعلم في هذا خلافا . وقد دلت عليه الأحاديث التي رويناها . وقد روى البخاري , ومسلم , وأبو داود , عن ابن عمر , قال:  كان رسول الله صلى الله عليه وسلم يقرأ علينا السورة في غير الصلاة , فيسجد , ونسجد معه , حتى لا يجد أحدنا مكانا لموضع جبهته  .

فأما السامع غير القاصد للسماع فلا يستحب له , وروي ذلك عن عثمان , وابن عباس , وعمران ، وبه قال مالك . وقال أصحاب الرأي : عليه السجود . وروي نحو ذلك عن ابن عمر , والنخعي , وسعيد بن جبير , ونافع , وإسحاق ; لأنه سامع للسجدة , فكان عليه السجود كالمستمع . وقال الشافعي : لا أؤكد عليه السجود , وإن سجد فحسن .

ولنا ما روي عن عثمان رضي الله عنه : أنه مر بقاص , فقرأ القاص سجدة ليسجد عثمان معه , فلم يسجد . وقال : إنما السجدة على من استمع

🌿🌿🌿🌿

മർക്കസുൽ ഫത് വ :

https://www.islamweb.net/ar/fatwa/2769/%D8%B5%D9%81%D8%A9-%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%A9

وأما صفته فإنه إذا مر القارئ بآية فيها سجدة، كبر ثم سجد، وقال في سجوده كما في الترمذي "سجد وجهي للذي خلقه وشق سمعه وبصره بحوله وقوته" وزاد الحاكم "فتبارك الله أحسن الخالقين". ثم كبر لرفعه من السجود، ودليل هذا التكبير أنه قد ورد عنه عليه الصلاة والسلام أنه كان يكبر في كل خفض ورفع، ولا يشترط تسليم على الصحيح،

🌿🌿🌿🌿

ശൈഖ് മുഹമ്മദ് സ്വാലിഹ് അൽ മുനജ്ജിദ് (حفظه الله)-ന്റെ ഫത്വ :

https://islamqa.info/ar/480298 جماهير أهل العلم على التكبير لسجود التلاوة في الصلاة في الخفض والرفع؛ وهذا الذي القول هو الراجح في المسألة، لموافقته لعموم الأحاديث عن التكبير في الصلاة في الخفض والرفع، ولقياسه على سائر السجود في الصلاة، وللحاجة إليه لتمام متابعة الإمام في الصلاة.

التكبير لسجود التلاوة في الصلاة، هي مسألة من مسائل الاجتهاد، فلم يثبت فيها نص خاص.

فذهب جماهير أهل العلم إلى أن المصلي يكبر لسجود التلاوة في الخفض والرفع.

قال ابن قدامة رحمه الله تعالى:

" إذا سجد للتلاوة فعليه التكبير للسجود والرفع منه، سواء كان في صلاة أو في غيرها. وبه قال ابن سيرين والحسن، وأبو قلابة، والنخعي، ومسلم بن يسار، وأبو عبد الرحمن السلمى، والشافعي، وإسحاق وأصحاب الرأي.

وقال مالك: إذا كان في صلاة. واختلف عنه إذا كان في غير صلاة.

ولنا، ما روى ابن عمر، قال: ( كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقْرَأُ عَلَيْنَا الْقُرْآنَ، فَإِذَا مَرَّ بِالسَّجْدَةِ كَبَّرَ، وَسَجَدَ وَسَجَدْنَا معه )...

ولأنه سجود منفرد، فشرع التكبير في ابتدائه، والرفع منه، كسجود السهو بعد السلام.

وقد ثبت أن النبي صلى الله عليه وسلم كبر فيه للسجود والرفع.

ولم يذكر الخرقي التكبير للرفع. وقد ذكره غيره من أصحابنا، وهو القياس، كما ذكرنا " انتهى. "المغني" (2 / 359).

وحديث ابن عمر المذكور عند أبي داود برقم (1413)، من طريق عَبْد الرَّزَّاقِ، قال: أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: ( كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقْرَأُ عَلَيْنَا الْقُرْآنَ، فَإِذَا مَرَّ بِالسَّجْدَةِ كَبَّرَ، وَسَجَدَ وَسَجَدْنَا ).

وهذا حديث قد نص على ضعفه جمع من أهل العلم لأنّ في إسناده عبد الله العمري وقد ضُعِّف، وقد خالفه أخوه عبيد الله وهو ثقة ثبت، من أثبت وأوثق الرواة عن نافع، فروى هذا الحديث بدون ذكر التكبير، كما عند البخاري (1075)، ومسلم (575): عَنْ عُبَيْدِ اللهِ بْن عُمَرَ، قَالَ: حَدَّثَنِي نَافِعٌ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رضي الله عنهما قَالَ: ( كَانَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم يَقْرَأُ عَلَيْنَا السُّورَةَ فِيهَا السَّجْدَةُ، فَيَسْجُدُ وَنَسْجُدُ، حَتَّى مَا يَجِدُ أَحَدُنَا مَوْضِعَ جَبْهَتِهِ ).

قال الشيخ الألباني رحمه الله تعالى عن إسناد حديث أبي داود:

" وهذا سند لين - كما قال الحافظ في " بلوغ المرام " - وعلته عبد الله بن عمر وهو ضعيف، وسكت عليه البيهقي، فتعقبه ابن التركماني في "الجوهر النقي" بقوله: في سنده عبد الله بن عمر أخو عبيد الله متكلم فيه، ضعفه ابن المدينى، وكان يحيى بن سعيد لا يحدث عنه، وقال ابن حنبل: كان يزيد الأسانيد، وقال صالح بن محمد: لين، مختلط الحديث.

قلت: وقد خالفه أخوه عبيد الله الثقة، فرواه عن نافع نحوه، ولم يذكر التكبير فيه كما سبق في الحديث الذى قبله، فدل ذلك على أن ذكر التكبير فيه منكر، كما تقتضيه قواعد علم الحديث. والله أعلم " انتهى. "إرواء الغليل" (2 / 224).

وإنما يستدل لمشروعية التكبير لسجود التلاوة في الصلاة من السنة النبوية، بعموم الأحاديث الدالة على أن النبي صلى الله عليه وسلم كان يكبّر في الصلاة لكل خفض ورفع.

كما عند البخاري (785) ومسلم (392) عَنْ أَبِي سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ : ( أَنَّهُ كَانَ يُصَلِّي بِهِمْ فَيُكَبِّرُ كُلَّمَا خَفَضَ وَرَفَعَ، فَإِذَا انْصَرَفَ قَالَ: إِنِّي لَأَشْبَهُكُمْ صَلَاةً بِرَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم ).

وما عند الترمذي (253)، وغيره: عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ، قَالَ: ( كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُكَبِّرُ فِي كُلِّ خَفْضٍ وَرَفْعٍ، وَقِيَامٍ وَقُعُودٍ، وَأَبُو بَكْرٍ، وَعُمَرُ ).

قال الترمذي: " وَفِي البَابِ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، وَأَنَسٍ، وَابْنِ عُمَرَ، وَأَبِي مَالِكٍ الأَشْعَرِيِّ، وَأَبِي مُوسَى، وَعِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ، وَوَائِلِ بْنِ حُجْرٍ، وَابْنِ عَبَّاسٍ. 

حَدِيثُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ، وَالعَمَلُ عَلَيْهِ عِنْدَ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم مِنْهُمْ: أَبُو بَكْرٍ، وَعُمَرُ، وَعُثْمَانُ، وَعَلِيٌّ، وَغَيْرُهُمْ، وَمَنْ بَعْدَهُمْ مِنَ التَّابِعِينَ، وَعَلَيْهِ عَامَّةُ الفُقَهَاءِ وَالعُلَمَاءِ " انتهى.

ثانيا:

ذهب الشيخ الألباني رحمه الله تعالى إلى أنّ عدم ثبوت نص خاص على التكبير، يدل على عدم مشروعيته ، وضعف ورود التكبير في حديث ابن عمر، وعليه؛ فلا يكبّر لسجود التلاوة لا في حال الخفض ولا في حال الرفع.

فقال رحمه الله تعالى، في تعليقه على "فقه السنة":

" ومن سجود التلاوة:

قوله: "عن ابن عمر قال: كان رسول الله صلى الله عليه وسلم يقرأ علينا القرآن فإذا مر بالسجدة كبر وسجد وسجدنا. رواه أبو داود والبيهقي والحكم وقال: صحيح على شرط الشيخين ".

قلت: فيه ملاحظتان:

الأولى: أن الحديث ضعيف لأن في سنده عند أبي داود - وعنه رواه البيهقي - عبد الله بن عمر العمري وهو ضعيف كما قال الحافظ في "التلخيص" ولذلك قال في "بلوغ المرام":

"سنده فيه لين". وقال النووي في "المجموع":

"إسناده ضعيف".

وقد روى جمع من الصحابة سجوده صلى الله عليه وسلم للتلاوة في كثير من الآيات، ‌في ‌مناسبات مختلفة، فلم يذكر أحد منهم تكبيره عليه السلام للسجود، ولذلك نميل إلى عدم مشروعية هذا التكبير. وهو رواية عن الإمام أبي حنيفة رحمه الله " انتهى. "تمام المنة في التعليق على فقه السنة" (ص267).

فالشيخ لم يكن يرى سنية التكبير، لا في الخفض ولا في الرفع، لعدم ورود نص خاص فيها.

والله أعلم.

🌿🌿🌿🌿

ملخص الجواب

جماهير أهل العلم على التكبير لسجود التلاوة في الصلاة في الخفض والرفع؛ وهذا الذي القول هو الراجح في المسألة، لموافقته لعموم الأحاديث عن التكبير في الصلاة في الخفض والرفع، ولقياسه على سائر السجود في الصلاة، وللحاجة إليه لتمام متابعة الإمام في الصلاة

https://islamqa.info/ar/129173 التكبير لسجدة التلاوة - الإسلام سؤال وجواب

ما إذا سجد للتلاوة في خارج الصلاة فلم يرو إلا التكبير في أوله ، هذا هو المعروف ، كما رواه أبو داود والحاكم .

أما عند الرفع في خارج الصلاة فلم يرو فيه تكبير ولا تسليم، وبعض أهل العلم قال: يكبر عند النهوض، ويسلم أيضا ولكن لم يرد في هذا شيء، فلا يشرع له إلا التكبيرة الأولى عند السجود إذا كان خارج الصلاة، وبالله التوفيق" انتهى .

"مجموع فتاوى ابن باز" (24/405) .

ജുമുഅ: ഉള്ള മസ്ജിദിലേഇഅതികാഫ് ശരിയാവുകയുള്ളൂ എന്നുണ്ടോ ? (ചോദ്യം : ഷാജി തേവലക്കര, കൊല്ലം)

السلام عليكم

ഇൻ ശാ അല്ലാഹ്, നിങ്ങളുടെ ദീനിയ്യായ സംശയങ്ങൾക്ക് 48 മണിക്കൂറിനകം ഇസ്ലാമിക പ്രമാണങ്ങൾ സഹിതമുള്ള മറുപടി ലഭിക്കാൻ അൽ കിതാബ് ചോദ്യോത്തര ഗ്രൂപ്പ് :

https://chat.whatsapp.com/CRvkNTQOCZb7YkfFnW3wA4

അൽ കിതാബ് ചോദ്യോത്തരം

ജുമുഅ: ഉള്ള മസ്ജിദിലേ

ഇഅതികാഫ് ശരിയാവുകയുള്ളൂ

 എന്നുണ്ടോ ? (ചോദ്യം : ഷാജി

 തേവലക്കര, കൊല്ലം)

മറുപടി ചുരുക്കത്തിൽ :

ജുമുഅ: ഉള്ള മസ്ജിദിലേ ഇഅതികാഫ് സ്വഹീഹാകൂ എന്നില്ല. എന്നാൽ അഞ്ച് നേരത്തെ നിസ്ക്കാരം ജമാഅത്തായി നടത്തപ്പെടുന്ന മസ്ജിദ് ആവണം. സ്ത്രീകൾക്ക് ഏത് മസ്ജിദിലും ഇഅതികാഫ് ആകാം. എന്നാൽ വീട്ടിലോ വീട്ടിലെ മസ്ജിദിലോ, സ്ത്രീകൾക്കാണെങ്കിലും, ഇഅതികാഫ് സ്വഹീഹാവില്ല എന്നതാണ് ശരിയായ വീക്ഷണം.

മറുപടി വിശദമായി  കേൾക്കാൻ താഴെ വീഡിയോ ലിങ്കിൽ ക്ലിക്ക് ചെയ്യുക :

https://youtu.be/2DUXFbCJfks?si=DKHokoNWwPORw5eN

കുറിപ്പുകൾ:

ശൈഖ് മുഹമ്മദ് സ്വാലിഹ് അൽ മുനജ്ജിദ് (حفظه الله)-ന്റെ ഫത്വ :

⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️

https://islamqa.info/ar/48985 هل يصح الاعتكاف في كل مسجد ؟ - الإسلام سؤال وجواب

هل يصح الاعتكاف في كل مسجد ؟.

الجواب

الحمد لله.

اختلف العلماء في صفة المسجد الذي يجوز فيه الاعتكاف فذهب بعضهم إلى صحة الاعتكاف في كل مسجد ولو لم تقم فيه صلاة الجماعة ، عملا بعموم قوله تعالى : ( وَلا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ ) البقرة/187 .

وذهب الإمام أحمد إلى أنه يشترط في المسجد أن تقام فيه صلاة الجماعة ، واستدل على ذلك بما يلي :

1- قول عائشة : ( لا اعتكاف إلا في مسجد جماعة ) رواه البيهقي ، وصححه الألباني في رسالة "قيام رمضان" .

2- وقال ابْن عَبَّاسٍ رضي الله عنهما : ( لا اعْتِكَافَ إلا فِي مَسْجِدٍ تُقَامُ فِيهِ الصَّلاةُ ) . "الموسوعة الفقهية" (5/212)

3- ولأنه إذا اعتكف في مسجد لا تقام فيه صلاة الجماعة فإن ذلك يفضي إلى أحد أمرين :

الأول : إما ترك صلاة الجماعة ، ولا يجوز للرجل أن يترك صلاة الجماعة من غير عذر .

الثاني : وإما كثرة خروجه لأداء الصلاة في مسجد آخر وهذا منافٍ للاعتكاف .

انظر : "المغني" (4/461) .

قال الشيخ ابن عثيمين في "الشرح الممتع" (6/312) :

"( ولا يصح –يعني الاعتكاف- إلا في مسجد يُجَمَّع فيه )

هل المراد الذي تقام فيه الجمعة ، أو تقام فيه الجماعة ؟

الجواب : المسجد الذي تقام فيه الجماعة ولا يشترط الذي تقام فيه الجمعة لأن المسجد الذي لا تقام فيه الجماعة لا يصدق عليه كلمة مسجد بالمعني الصحيح مثل أن يكون هذا المسجد قد هجره أهله أو نزحوا عنه اهـ

فلا يشترط أن يكون المسجد تقام فيه صلاة الجمعة ، لأنها لا تتكرر فلا يضر الخروج إليها ، بخلاف الصلوات الخمس فإنها تتكرر كل يوم وليلة .

وهذا الشرط –أي كون المسجد تقام فيه صلاة الجماعة– إنما هو إذا كان المعتكف رجلاً ، أما المرأة فيصح اعتكافها في كل مسجد ولو لم تقم فيه صلاة الجماعة ، لأن صلاة الجماعة غير واجبة عليها .

قال ابن قدامة في "المغني" :

وَلِلْمَرْأَةِ أَنْ تَعْتَكِفَ فِي كُلِّ مَسْجِدٍ . وَلا يُشْتَرَطُ إقَامَةُ الْجَمَاعَةِ فِيهِ ; لأَنَّهَا غَيْرُ وَاجِبَةٍ عَلَيْهَا . وَبِهَذَا قَالَ الشَّافِعِيُّ اهـ .

وقال الشيخ ابن عثيمين في "الشرح الممتع" (6/313) :

لو اعتكفت المرأة في مسجد لا تقام فيه الجماعة فلا حرج عليها لأنه لا يجب عليها أن تصلي مع الجماعة اهـ .

കൂടാതെ ,

قال الإمام النووي رحمه الله: (مسائل: إحداها) لا يصح الاعتكاف من الرجل ولا من المرأة إلا في المسجد، ولا يصح في مسجد بيت المرأة ولا مسجد بيت الرجل، وهو المعتزل المهيأ للصلاة، هذا هو المذهب...

🌿🌿🌿🌿🌿

നോമ്പുകാരൻ സുഹൂർഭക്ഷണം (ഇടയത്താഴം) കഴിക്കുന്നതിനിടയിൽ സുബ്ഹിയുടെ ബാങ്ക് കേട്ടാൽ വായിലുളള ഭക്ഷണം തുപ്പിക്കളയേണ്ടതുണ്ടോ ?പാത്രത്തിൽ അവശേഷിക്കുന്ന ഭക്ഷണം ആവശ്യം തീരുന്നത്വരെ കഴിക്കാമോ?

https://chat.whatsapp.com/CRvkNTQOCZb7YkfFnW3wA4

അൽ കിതാബ് ചോദ്യോത്തരം

ചോദ്യം : നോമ്പുകാരൻ സുഹൂർ

ഭക്ഷണം (ഇടയത്താഴം)

 കഴിക്കുന്നതിനിടയിൽ

 സുബ്ഹിയുടെ ബാങ്ക് കേട്ടാൽ 

 വായിലുളള ഭക്ഷണം

 തുപ്പിക്കളയേണ്ടതുണ്ടോ ?

പാത്രത്തിൽ അവശേഷിക്കുന്ന

 ഭക്ഷണം ആവശ്യം തീരുന്നത്

വരെ കഴിക്കാമോ?( ചോദ്യം : മുഹമ്മദ് മൗലവി , ചുങ്കത്തറ )

*മറുപടി ചുരുക്കത്തിൽ*

വിശുദ്ധ ഖുർആനിൽ സൂറത്തു അൽ ബഖറഃ  187 - ആം ആയത്തിൽ,

..... وَكُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ ٱلۡخَيۡطُ ٱلۡأَبۡيَضُ مِنَ ٱلۡخَيۡطِ ٱلۡأَسۡوَدِ مِنَ ٱلۡفَجۡرِۖ ثُمَّ أَتِمُّواْ ٱلصِّيَامَ إِلَى ٱلَّيۡلِۚ .....

'...... നിങ്ങള്‍ തിന്നുകയും കുടിക്കുകയും ചെയ്യുക _ പുലരിയുടെ വെളുത്ത ഇഴകള്‍ കറുത്ത ഇഴകളില്‍ നിന്ന്‌ തെളിഞ്ഞ്‌ കാണുമാറാകുന്നത്‌ വരെ. എന്നിട്ട്‌ രാത്രിയാകും വരെ നിങ്ങള്‍ വ്രതം പൂര്‍ണ്ണമായി അനുഷ്ഠിക്കുകയും ചെയ്യുക.....' എന്ന് പറഞ്ഞതിൽ നിന്ന് തന്നെ, നോമ്പുകാരന് ഫജ്രു സ്സ്വാദിഖ് വെളിവായാൽ അഥവാ സുബ്ഹിയുടെ സമയം ആയാൽ തിന്നലും കുടിക്കലും അനുവദനീയമല്ല എന്ന് മനസ്സിലാക്കാം.

എന്നാൽ നബിﷺയുടെ കാലത്ത് സുബ്ഹി ആകുന്നതിന് മുമ്പ് രാത്രി തന്നെ ബിലാൽ(റ) വാങ്ക് വിളിച്ചിരുന്നു. ആ വാങ്ക് കേട്ടാൽ നിങ്ങൾ ഭക്ഷണം നിർത്തണമെന്നില്ല; ആവശ്യമുള്ളത് കഴിക്കാമെന്നും എന്നാൽ ഇബ്നു ഉമ്മു മക്തൂം സുബ്ഹി ആയ ശേഷമാണ് വാങ്ക് വിളിക്കുന്നതെന്നും അതിനാൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ബാങ്ക് കേട്ടാൽ നിങ്ങൾ ഭക്ഷണം കഴിക്കുന്നത് നിർത്തണമെന്നും നബിﷺ പറഞ്ഞതായി ഹദീസിൽ നിന്ന് വ്യക്തമാണ്.

ആയതിനാൽ ഫജ്റു സ്സ്വാദിഖ് വെളിവായി എന്ന് അറിഞ്ഞാൽ നോമ്പുകാരൻ വായിലുള്ള ഭക്ഷണം തുപ്പി ക്കളയണം; അല്ലെങ്കിൽ നോമ്പ് നഷ്ടപ്പെടും.

വിശദമായ മറുപടിക്ക് വീഡിയോ കാണുക:

https://youtu.be/Y2nZPQtBdrs?si=Qv3HDZmJeiDzESnp

കുറിപ്പുകൾ:

ശൈഖ് മുഹമ്മദ് സ്വാലിഹ് അൽ മുനജ്ജിദിന്റെ (حفظه الله) ഫത്വ :

https://islamqa.info/ar/66202 هل يلزم الإمساك عن الأكل والشرب بمجرد سماع أذان للفجر؟ - الإسلام سؤال وجواب

ما حكم تناول الطعام أثناء أذان الفجر ؟ لقوله عليه الصلاة والسلام : ( إذا أقيمت الصلاة والإناء في يد أحدكم فلا يدعه حتى يقضي حاجته ) .

الجواب

الحمد لله.

أولاً :

الحديث الذي ذكره السائل لم يرو بهذا اللفظ ، ولفظه : عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : ( إِذَا سَمِعَ أَحَدُكُمْ النِّدَاءَ وَالإِنَاءُ عَلَى يَدِهِ فَلا يَضَعْهُ حَتَّى يَقْضِيَ حَاجَتَهُ مِنْهُ ) رواه أحمد (10251) وأبو داود (2350) وصححه الألباني في صحيح أبي داود . وسيأتي معناه عند العلماء .

ثانياً :

يلزم الصائم الإمساك عن المفطرات من طلوع الفجر الصادق ، إلى غروب الشمس . فالعبرة بطلوع الفجر ، لا بالأذان . قال الله تعالى : ( وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ) البقرة/187 . فمن تيقن طلوع الفجر الصادق لزمه الإمساك ، وإن كان في فمه طعام لزمه أن يلفظه ، فإن لم يفعل فسد صومه .

وأما من لم يتيقن طلوع الفجر ، فله أن يأكل حتى يتيقن . وكذا لو علم أن المؤذن يؤذن قبل الوقت ، أو شك أنه يؤذن في الوقت أو قبله ، فله أن يأكل حتى يتيقن ، والأولى له أن يُمسك بمجرد سماع الأذان .

وأما الحديث المذكور ، فحمله العلماء على أن المؤذن كان يؤذن قبل طلوع الفجر .

قال النووي رحمه الله في المجموع (6/333) :

" ذكرنا أن من طلع الفجر وفي فيه (فمه) طعام فليلفظه ويتم صومه , فإن ابتلعه بعد علمه بالفجر بطل صومه , وهذا لا خلاف فيه , ودليله حديث ابن عمر وعائشة رضي الله عنهم أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال : ( إِنَّ بِلالا يُؤَذِّنُ بِلَيْلٍ ، فَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يُؤَذِّنَ ابْنُ أُمِّ مَكْتُومٍ ) رواه البخاري ومسلم , وفي الصحيح أحاديث بمعناه

وأما حديث أبي هريرة رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه قال : ( إِذَا سَمِعَ أَحَدُكُمْ النِّدَاءَ وَالإِنَاءُ عَلَى يَدِهِ فَلا يَضَعْهُ حَتَّى يَقْضِيَ حَاجَتَهُ مِنْهُ ) وفي رواية : ( وكان المؤذن يؤذن إذا بزغ الفجر ) فروى الحاكم أبو عبد الله الرواية الأولى , وقال : هذا صحيح على شرط مسلم , ورواهما البيهقي ، ثم قال : وهذا إن صح محمول عند عوام أهل العلم على أنه صلى الله عليه وسلم علم أنه ينادي قبل طلوع الفجر بحيث يقع شربه قبيل طلوع الفجر . قال : وقوله : ( إذا بزغ ) يحتمل أن يكون من كلام من دون أبي هريرة ، أو يكون خبراً عن الأذان الثاني , ويكون قول النبي صلى الله عليه وسلم : ( إِذَا سَمِعَ أَحَدُكُمْ النِّدَاءَ وَالإِنَاءُ عَلَى يَدِهِ ) خبراً عن النداء الأول ، ليكون موافقا لحديث ابن عمر وعائشة رضي الله عنهم . قال : وعلى هذا تتفق الأخبار . وبالله التوفيق , والله أعلم " انتهى .

وذكر ابن القيم رحمه الله في تهذيب السنن أن بعض السلف أخذ بظاهر الحديث الوارد في السؤال ، وأجازوا الأكل والشرب بعد سماع أذان الفجر ، ثم قال :

" وَذَهَبَ الْجُمْهُور إِلَى اِمْتِنَاع السُّحُور بِطُلُوعِ الْفَجْر , وَهُوَ قَوْل الأَئِمَّة الأَرْبَعَة , وَعَامَّة فُقَهَاء الأَمْصَار , وَرَوَى مَعْنَاهُ عَنْ عُمَر وَابْن عَبَّاس . وَاحْتَجَّ الأَوَّلُونَ بِقَوْلِ النَّبِيّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : ( فَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يُؤَذِّن اِبْن أُمّ مَكْتُوم , وَلَمْ يَكُنْ يُؤَذِّن إِلا بَعْد طُلُوع الْفَجْر ) كَذَا فِي الْبُخَارِيِّ , وَفِي بَعْض الرِّوَايَات : ( وَكَانَ رَجُلا أَعْمَى لا يُؤَذِّن حَتَّى يُقَال لَهُ : أَصْبَحْت أَصْبَحْت ) . . . وَاحْتَجَّ الْجُمْهُور بِقَوْلِهِ تَعَالَى ( وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّن لَكُمْ الْخَيْط الأَبْيَض مِنْ الْخَيْط الأَسْوَد مِنْ الْفَجْر ) , وَبِقَوْلِ النَّبِيّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : ( كُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يُؤَذِّن اِبْن أُمّ مَكْتُوم ) , وَبِقَوْلِهِ : ( الْفَجْر فَجْرَانِ , فَأَمَّا الأَوَّل فَإِنَّهُ لا يُحَرِّم الطَّعَام ، وَلا يُحِلّ الصَّلاة , وَأَمَّا الثَّانِي فَإِنَّهُ يُحَرِّم الطَّعَام ، وَيُحِلّ الصَّلاة ) رَوَاهُ الْبَيْهَقِيّ فِي سُنَنه " انتهى

وقد وردت آثار عن بعض السلف ، تدل على إباحة الأكل للصائم ، حتى يتيقن طلوع الفجر ، وأورد ابن حزم رحمه الله منها جملة كثيرة ، ومنها : ( أن عمر بن الخطاب كان يقول : إذا شك الرجلان في الفجر فليأكلا حتى يستيقنا ...

عن ابن عباس قال : أحل الله الشراب ما شككت ; يعني في الفجر . . .

وعن مكحول قال : رأيت ابن عمر أخذ دلوا من زمزم وقال لرجلين : أطلع الفجر ؟ قال أحدهما : قد طلع , وقال الآخر : لا ; فشرب ابن عمر)

وقال ابن حزم معلقا على الحديث المسئول عنه وجملة من الآثار المشابهة : " هذا كله على أنه لم يكن يتبين لهم الفجر بعد ; فبهذا تتفق السنن مع القرآن " انتهى من المحلى (4/367) .

ولاشك أن أكثر المؤذنين اليوم يعتمدون على الساعات والتقاويم ، لا على رؤية الفجر ، وهذا لا يعتبر يقينا في أن الفجر قد طلع ، فمن أكل حينئذ ، فصومه صحيح ، لأنه لم يتيقن طلوع الفجر ، والأولى والأحوط أن يمسك عن الأكل .

وقد سئل الشيخ عبد العزيز بن باز رحمه الله ما نصه : ما الحكم الشرعي في صيام من سمع أذان الفجر واستمر في الأكل والشرب ؟

فأجاب : " الواجب على المؤمن أن يمسك عن المفطرات من الأكل والشرب وغيرهما إذا تبين له طلوع الفجر ، وكان الصوم فريضة كرمضان وكصوم النذر والكفارات ؛ لقول الله عز وجل : ( وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ ) البقرة/187 . فإذا سمع الأذان وعلم أنه يؤذن على الفجر وجب عليه الإمساك . فإن كان المؤذن يؤذن قبل طلوع الفجر ، لم يجب عليه الإمساك ، وجاز له الأكل والشرب حتى يتبين له الفجر .

فإن كان لا يعلم حال المؤذن هل أذن قبل الفجر أو بعد الفجر ، فإن الأولى والأحوط له أن يمسك إذا سمع الأذان ، ولا يضره لو شرب أو أكل شيئا حين الأذان لأنه لم يعلم بطلوع الفجر .

ومعلوم أن من كان داخل المدن التي فيها الأنوار الكهربائية لا يستطيع أن يعلم طلوع الفجر بعينه وقت طلوع الفجر ، ولكن عليه أن يحتاط بالعمل بالأذان والتقويمات التي تحدد طلوع الفجر بالساعة والدقيقة ، عملا بقول النبي صلى الله عليه وسلم : ( دَعْ مَا يَرِيبُكَ إِلَى مَا لا يَرِيبُكَ ) وقوله صلى الله عليه وسلم : ( مَنْ اتَّقَى الشُّبُهَاتِ اسْتَبْرَأَ لِدِينِهِ وَعِرْضِهِ ) والله ولي التوفيق " انتهى نقلا عن "فتاوى رمضان" جمع أشرف عبد المقصود (ص 201) .

وسئل الشيخ ابن عثيمين رحمه الله ما نصه : ( قلتم حفظكم الله إنه يجب الإمساك بمجرد سماع المؤذن ويحدث ومن عدة سنوات أنهم لا يمسكون عن الطعام حتى نهاية الأذان ، فما حكم عملهم هذا ؟

فأجاب فضيلته بقوله : الأذان لصلاة الفجر إما أن يكون بعد طلوع الفجر أو قبله ، فإن كان بعد طلوع الفجر فإنه يجب على الإنسان أن يمسك بمجرد سماع النداء ، لأن النبي صلى الله عليه وسلم يقول : ( إنَّ بِلالا كَانَ يُؤَذِّنُ بِلَيْلٍ ، فَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يُؤَذِّنَ ابْنُ أُمِّ مَكْتُومٍ ، فَإِنَّهُ لا يُؤَذِّنُ حَتَّى يَطْلُعَ الْفَجْرُ ) . فإذا كنت تعلم أن هذا المؤذن لا يؤذن إلا إذا طلع الفجر فأمسك بمجرد أذانه ، أما إذا كان المؤذن يؤذن بناء على ما يعرف من التوقيت ، أو بناء على ساعته فإن الأمر في هذا أهون .

وبناء على هذا نقول لهذا السائل : إن ما مضى لا يلزمكم قضاؤه ، لأنكم لم تتيقنوا أنكم أكلتم بعد طلوع الفجر ، لكن في المستقبل ينبغي للإنسان أن يحتاط لنفسه ، فإذا سمع المؤذن فليمسك ) انتهى نقلا عن "فتاوى رمضان" (ص 204) .

وقال الشيخ رحمه الله منبها على ما يقال عن التقويم وعدم دقته : ( لأن بعض الناس الآن يشككون في التقويم الموجود بين أيدي الناس ، يقولون : إنه متقدم على طلوع الفجر ، وقد خرجنا إلى البر وليس حولنا أنوار ، ورأينا الفجر يتأخر ، حتى بالغ بعضهم وقال : يتأخر ثلث ساعة .

لكن الظاهر أن هذا مبالغة لا تصح ، والذي نراه أن التقويم الذي بين أيدي الناس الآن فيه تقديم خمس دقائق في الفجر خاصة ، يعني لو أكلت وهو يؤذن على التقويم فلا حرج ، إلا إذا كان المؤذن يحتاط ويتأخر ، فبعض المؤذنين جزاهم الله خيرا يحتاطون ولا يؤذنون إلا بعد خمس دقائق من التوقيت الموجود الآن ، وبعض جهال المؤذنين يتقدمون في أذان الفجر ، زعما منهم أن هذا أحوط للصوم ، لكنهم ينسون أنهم يهملون ما هو أشد من الصوم وهو صلاة الفجر ، ربما يصلي أحد قبل الوقت بناء على أذانهم ، والإنسان إذا صلى قبل الوقت ولو بتكبيرة الإحرام ، ما صحت صلاته ...) من مجموع فتاوى الشيخ ابن عثيمين رحمه الله (ج 19 سؤال رقم 772) .

والله أعلم .

വലിയ അശുദ്ധിയുടെ കുളികുളിച്ചു കഴിഞ്ഞ ശേഷംശരീരത്തിന്റെ ഒരു ഭാഗത്ത്വെള്ളം ചേർന്നിട്ടില്ല എന്ന്വ്യക്തമായാൽ വീണ്ടുംകുളിക്കേണ്ടതുണ്ടോ ?

https://chat.whatsapp.com/CRvkNTQOCZb7YkfFnW3wA4

അൽ കിതാബ് ചോദ്യോത്തര ഗ്രൂപ്പ്

ചോദ്യം :

വലിയ അശുദ്ധിയുടെ കുളി

കുളിച്ചു കഴിഞ്ഞ ശേഷം

ശരീരത്തിന്റെ ഒരു ഭാഗത്ത്

വെള്ളം ചേർന്നിട്ടില്ല എന്ന്

വ്യക്തമായാൽ വീണ്ടും

കുളിക്കേണ്ടതുണ്ടോ ?

 ( ചോദ്യം :

മുഹമ്മദ് നാദാപുരം)

മറുപടി ചുരുക്കത്തിൽ :

1.വുദൂഉ കഴിഞ്ഞ ശേഷം ഇങ്ങനെ വുദൂഇന്റെ അവയവത്തിൽ 

ഒരു ഭാഗത്ത് വെള്ളം നനഞ്ഞിട്ടില്ല എന്ന് വ്യക്തമായാൽ വീണ്ടും വുദൂഉ ചെയ്യണം - കാരണം വുദൂഇൽ തർതീബും (ക്രമപ്രകാരം ചെയ്യൽ ) മൂവാലാതും നിർബന്ധമാണ്.2. കുളിയുടെ കാര്യത്തിൽ തർതീബും മൂവാലാതും (പ്രത്യേകിച്ച്, മൂവാലാത് ) നിർബന്ധമാണോ എന്നതിൽ പണ്ഡിതൻമാർക്ക് വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായങ്ങളുണ്ട്.

3.വുദൂഇലും കുളിയിലെ പോലെ മൂവാലാതു നിർബന്ധമാണ് എന്ന വീക്ഷണ പ്രകാരം,കുളിച്ചു കഴിഞ്ഞ ശേഷം

ശരീരത്തിന്റെ ഒരു ഭാഗത്ത്

വെള്ളം ചേർന്നിട്ടില്ല എന്ന്

വ്യക്തമായാൽ വീണ്ടും കുളിക്കണം; അത് ആവശ്യമില്ല എന്ന വീക്ഷണപ്രകാരം നനയാത്ത ഭാഗത്ത് മാത്രം കഴുകിയാൽ മതി ; കുളി ആവർത്തിക്കേണ്ടതില്ല.

4.ഏതായാലും, കുളി കഴിഞ്ഞ ഉടനെ നനയാത്ത ഭാഗമുണ്ട് എന്ന് അറിഞ്ഞാൽ അവിടെ മാത്രം കഴുകിയാൽ മതിയാവും; ദീർഘസമയം കഴിഞ്ഞാണ് അറിഞ്ഞതെങ്കിൽ, വീണ്ടും കുളിക്കുന്നതാണ് സൂക്ഷ്മത

الله اعلم

മറുപടിയുടെ വീഡിയോ :

https://youtu.be/QDngtlJv0xE?si=VjorMSvrBX4xnFYI

മറുപടിക്ക് പ്രധാനമായും അവലംബിച്ചത് :

ശൈഖ് മുഹമ്മദ് സ്വാലിഹ് അൽ മുനജ്ജിദിന്റെ ഫത്വ

1.https://www.islamweb.net/ar/fatwa/4611/%D8%AD%D9%83%D9%85-%D8%B7%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%88%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D8%BA%D8%AA%D8%B3%D9%84-%D8%AB%D9%85-%D9%88%D8%AC%D8%AF-%D9%85%D9%83%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%8B-%D9%84%D9%85-%D9%8A%D8%A8%D9%84%D8%BA%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%A1

2.മർക്കസുൽ ഫത്വായുടെ സൈറ്റ്:

https://www.islamweb.net/ar/fatwa/4611/%D8%AD%D9%83%D9%85-%D8%B7%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%88%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D8%BA%D8%AA%D8%B3%D9%84-%D8%AB%D9%85-%D9%88%D8%AC%D8%AF-%D9%85%D9%83%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%8B-%D9%84%D9%85-%D9%8A%D8%A8%D9%84%D8%BA%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%A1

കുറിപ്പുകൾ

 اغتسل ثم تبين له أن رجله لم يصبها الماء - الإسلام سؤال وجواب

السؤال

إذا اغتسل الإنسان غسل الجنابة مثلا ، ثم بعد ثلاث ساعات علم أن هناك حائلا منع وصول الماء إلى رجله ، فهل يلزمه إعادة الغسل ، أم عليه فقط أن يغسل رجله ؟

⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️

السؤال:

إذا اغتسل الإنسان غسل الجنابة مثلا ، ثم بعد ثلاث ساعات علم أن هناك حائلا منع وصول الماء إلى رجله ، فهل يلزمه إعادة الغسل ، أم عليه فقط أن يغسل رجله ؟

الجواب

الحمد لله.

أولا :

من شروط الوضوء والغسل التي لا بد من تحققها كي يقع صحيحا مجزئا ، زوالُ كلِّ مانعٍ وحائل يمنع وصول الماء إلى البشرة ، كالأدهان والأصباغ والألوان التي لها جِرمٌ يحجز الماء عن الجلد .

قال الإمام الشافعي رحمه الله في كتابه "الأم" (1/44) :

" وإن كان عليه عِلْكٌ أو شيء ثخين فيمنع الماء أن يصل إلى الجلد لم يُجْزِهِ وضوءُهُ ذلك العضوَ حتى يُزيلَ عنه ذلك ، أو يُزيلَ منه ما يعلم أن الماء قد ماسَّ معه الجلدَ كُلَّه ، لا حائل دونه " انتهى .

وقد سبق بيان ذلك في جواب السؤال رقم (69817) .

ثانيا :

فإن ترك المغتسل موضعا من جسمه لم يصبه الماء ، أو حال بينَ جُزءٍ من جسمه وبين الماء حائلٌ ومانع ، ثم تَنَبَّهَ بعد فترة من الزمن ، فهل يعيد غسله كاملا ، أم يكفي غسل الجزء الذي لم يصبه الماء فقط ؟

هذه المسألة مبنية على حكم الموالاة بين الأعضاء في الغسل ، والموالاة : أن يقع غسل أعضاء الجسم على الولاء ، بعضُها يلي بعضاً ، دون وجود فاصلٍ طويل .

وقد ذهب أكثر أهل العلم إلى عدم وجوب الموالاة في الغسل .

جاء في "الموسوعة الفقهية" (11/100-101) :

" التّرتيب والموالاة في الغسل غير واجبين عند جمهور الفقهاء .

وقال اللّيث : لا بدّ من الموالاة .

واختلف فيه عن الإمام مالك ، والمقدّم عند أصحابه : وجوب الموالاة . وفيه وجه لأصحاب الإمام الشّافعيّ .

فعلى قول الجمهور : لو ترك غسل عضو أو لمعة من عضو ، تدارك المتروكَ وحدَه بعدُ ، طال الوقت أو قصر " انتهى باختصار .

وانظر أيضا : "المغني" (1/220) ، "منح الجليل" (1/125)

وقد اختار شيخ الإسلام ابن تيمية في "شرح العمدة" (1/208-209) قول الجمهور ، وانتصر له ، وذكر من أدلته :

" 1- ما روى ابن عباس عنه صلى الله عليه وسلم : أنه رأى لمعة بعد غسله فعصر شعره عليها .

رواه ابن ماجه (663) وضعفه ابن حجر في الدراية (1/55) وابن الجوزي في العلل (1/347) والبوصيري في "مصباح الزجاجة" ، والألباني في ضعيف ابن ماجه .

2- وعن علي رضي الله عنه قال :

( جاء رجل إلى النبي صلى الله عليه وسلم فقال : إني اغتسلت من الجنابة وصليت الفجر ثم أصبحت فرأيت قدر موضع الظفر لم يصبه الماء ؟

فقال النبي صلى الله عليه وسلم : لو كنت مسحت عليه بيدك أجزأك )

رواه ابن ماجه (664) وضعفه البوصيري في "مصباح الزجاجة" ، والألباني في ضعيف ابن ماجه .

3- ولأن النبي صلى الله عليه وسلم أمر الجنب إذا أراد أن ينام أن يتوضأ وضوءه للصلاة ، وكذلك الآكل ، والمُجامع ثانيا ، وكان أصحاب رسول صلى الله عليه وسلم يتحدثون في المسجد إذا توضؤوا وهم جنب ، ولولا أن الجنابة تنقص بالوضوء لم يكن في ذلك فائدة ، وإنما تنقص إذا صح تبعيضها ، وإذا صح تبعيضها صح تفريقها ، بخلاف الوضوء ، فإنه لايصح تبعيضه في موضع واحد ، بل لا يرتفع الحدث عن عضو حتى يرتفع عن جميع الأعضاء .

4- وقال ابن عباس فيمن نسي المضمضة والاستنشاق في الجنابة وصلى : أنه ينصرف فيمضمض ويستنشق ويعيد الصلاة . رواه سعيد في سننه .

ورواه الدارقطني في سننه (1/116) وجاء مثله عن جماعة من السلف ، كما في مصنف ابن أبي شيبة (1/224-225)

5- ولأن الموالاة تابعة للترتيب ، والتريب إنما يكون بين عضوين ، وبدن الجنب كالعضو الواحد .

6- ولأن تفريق الغسل يحتاج إليه كثيرا ، فإنه قد يكون أصلح للبدين ، وقد ينسى فيه موضع لمعة أو لمعتين أو باطن شعره ، وفي إعادته مشقة عظيمة ، والوضوء يندر ذلك فيه ، وتخف مؤونة الإعادة فافترقا " انتهى بتصرف يسير .

فعلى هذا ، مَن ترك جزءا مِن جسمه لم يصبه ماء الغسل ، أو كان عليه حائل منع وصول الماء إلى الجسم ، فإنه يجزئه غسل الجزء المتروك فقط ، ولا يجب إعادة الاغتسال .

قال الإمام الشافعي في "الأم" (2/88) :

" ولو ترك لُمعةً – يعني موضعا - من جسده - تقل أو تكثر - فصلى ، أعاد غسل ما ترك من جسده ، ثم أعاد الصلاة بعد غسله " انتهى .

وانظر سؤال رقم ( 9066 )

وانظر جواب السؤال رقم (50320) .

🌿🌿🌿🌿🌿

إذا كان يوجد على ظفري مثلاً بعض الطلاء الذي يمنع وصول الماء، وقد وقع هذا الطلاء على ظفري عندما كنت على جنابة، وفي وقت الصلاة تطهرت وأديت الصلاة، وبعد فترة انتبهت لوجود الطلاء، فهل يجب علي أن أعيد الغسل والصلاة التي أديتها أم لا؟ أفتونا مأجورين.

⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️

الإجابــة

الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أما بعد: فالصلاة بهذه الطهارة الناقصة باطلة تجب إعادتها، لأن الله تبارك وتعالى قال: (يا أيها الذين آمنوا لا تقربوا الصلاة وأنتم سكارى حتى تعلموا ما تقولون ولا جنباً إلا عابري سبيل حتى تغتسلوا) [النساء: 3، 4].

وحقيقة الاغتسال تعميم جميع ظاهر البدن بالماء بشراً وشعراً وظفراً، أما الغسل الذي ترك صاحبه بعض البدن فلم يصله الماء فقد اختلف أهل العلم فيه فمنهم من قال : لا تجب إعادته، وإنما الواجب إكماله بغسل موضع الطلاء الذي حال بين البشرة والماء، ولابد في غسله من نية مستأنفة إن طال ما بين الانتباه له والغسل، لأنه صار بمثابة طهارة مستقلة، وهي عمل محتاج إلى نية لقول النبي -صلى الله عليه وسلم-: "إنما الأعمال بالنيات وإنما لكل امرئ ما نوى.." متفق عليه من حديث عمر رضي الله عنه.

ومنهم من أوجب إعادة جميع الغسل إذا كان قد حصل طول يخل بالموالاة ، فإنها شرط عندهم في صحة الطهارة وضوءا كانت أو غسلا ، مستدلين على ذلك بما رواه أبو داود وأحمد من حديث بعض الصحابة أن النبي صلى الله عليه وسلم رأى رجلا يصلي وفي ظهر قدمه لمعة قدر الدرهم لم يصبها الماء فأمره النبي -صلى الله عليه وسلم- أن يعيد الوضوء والصلاة.

قالوا : فلو لم تكن الموالاة واجبة لما أمره بإعادة جميع الوضوء، بل أمره بغسل موضع اللمعة فقط .

ومنهم من أوجبها في الوضوء دون الغسل ، تمسكا بالحديث السابق .

وقد صحح هذا الحديث جماعة من أهل العلم .

وأعله أصحاب القول الأول بوجود بقية بن الوليد في سنده، وهو مدلس كثير الرواية عن الضعفاء، لكنه صرح بالتحديث في إحدى روايات الحديث .

ولا شك أن الأخذ بالمذهب الأوسط - وهو وجوب الموالاة في الوضوء والغسل - أحوط وأبرأ للذمة. والله أعلم.