അൽ കിതാബ് പഠന പരമ്പര 252
15.04.2017
അൽ കിതാബ് ചോദ്യോത്തര പരമ്പര 13
ചോദ്യം : വിശുദ്ധ ഖുർആൻ പാരായണം ചെയ്തു മരിച്ചവർക്കു വേണ്ടി ഹദ്‌യ ചെയ്‌താൽ അതിന്റെ പ്രതിഫലം മരിച്ചവർക്കു ലഭിക്കുമോ?
വീഡിയോ :
https://youtu.be/z2jAvJw3ot0
ഉത്തരം : ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ മരണപ്പെട്ടവർക്ക് വേണ്ടി ദുആ ചെയ്യുകയോ പാപ മോചന പ്രാർത്ഥന നടത്തുകയോ ചെയ്‌താൽ അത് കൊണ്ട് മരിച്ചവർക്കു ഉപകാരം ലഭിക്കും എന്ന കാര്യത്തിൽ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമില്ല.ഖുർആൻ പാരായണം ഉൾപ്പെടെയുള്ള സത്കർമ്മങ്ങളെ തവസ്സുലാക്കി മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ദുആ ചെയ്യാമെന്നതിലും തർക്കമില്ല.എന്നാൽ ഖുർആൻ ഓതി മയ്യിത്തിനു ഹദ്‌യ ചെയ്‌താൽ പ്രസ്തുത ഖുർആൻ പാരായണത്തിന്റെ പ്രതിഫലം മരണപ്പെട്ടവർക്ക് ലഭിക്കുമോ എന്ന വിഷയത്തിൽ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമുണ്ട്.ഇമാം ശാഫിഈ റഹിമഹുല്ലാഹി പ്രതിഫലം ലഭിക്കുകയില്ല എന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും ഖുർആൻ പാരായണത്തിന്റെ ഉടനെ മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ദുആ ചെയ്‌താൽ സ്വീകരിക്കപ്പെടാൻ സാധ്യത കൂടുതലാണ് എന്നതിനാൽ പ്രതിഫലം ലഭിക്കും എന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ടവരും ശാഫിഈ മദ്ഹബുകാരുടെ കൂട്ടത്തിയിൽ ഉണ്ട്. മറ്റു മൂന്നു മദ്ഹബുകളിലും പ്രബലമായ വീക്ഷണം പ്രതിഫലം ലഭിക്കും എന്ന് തന്നെയാണ്.ഇബ്നു തൈമിയ്യ റഹിമഹുല്ലാഹിയും ഈ വീക്ഷണം പുലർത്തുന്നു.എന്നാൽ ആധുനിക സലഫി പണ്ഡിതന്മാർ പ്രതിഫലം ലഭിക്കില്ല എന്ന നിലപാടിന് മുൻഗണന നൽകുന്നതായി കാണുന്നു.അല്ലാഹു ഏറ്റവും അറിയുന്നവൻ.
വിശദമായ മറുപടി :
പരിശുദ്ധ ഖുര്‍ആന്‍ അദ്ധ്യായം 053 നജ്മ് 36-42:
أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَى ( 36 )
അതല്ല, മൂസായുടെ പത്രികകളില്‍ ഉള്ളതിനെ പറ്റി അവന് വിവരം അറിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലേ?
وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّى ( 37 )
( കടമകള്‍ ) നിറവേറ്റിയ ഇബ്രാഹീമിന്‍റെയും ( പത്രികകളില്‍ )
أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ( 38 )
അതായത്‌ പാപഭാരം വഹിക്കുന്ന ഒരാളും മറ്റൊരാളുടെ പാപഭാരം വഹിക്കുകയില്ലെന്നും,
وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى ( 39 )
മനുഷ്യന്ന്‌ താന്‍ പ്രയത്നിച്ചതല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമില്ല എന്നും.
وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَى ( 40 )
അവന്റെ പ്രയത്നഫലം വഴിയെ കാണിച്ചുകൊടുക്കപ്പെടും എന്നുമുള്ള കാര്യം.
ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاءَ الْأَوْفَى ( 41 )
പിന്നീട്‌ അവന് അതിന്‌ ഏറ്റവും പൂര്‍ണ്ണമായ പ്രതിഫലം നല്‍കപ്പെടുന്നതാണെന്നും,
وَأَنَّ إِلَى رَبِّكَ الْمُنتَهَى42
നിന്‍റെ രക്ഷിതാവിങ്കലേക്കാണ്‌ എല്ലാം ചെന്ന്‌ അവസാനിക്കുന്നതെന്നും.
തഫ്സീർ ഇബ്നു കസീറിൽ നിന്ന് :
تفسير ابن كثير
إسماعيل بن عمر بن كثير القرشي الدمشقي
( وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى ) أَيْ : كَمَا لَا يُحْمَلُ عَلَيْهِ وِزْرُ غَيْرِهِ ، كَذَلِكَ لَا يُحَصِّلُ مِنَ الْأَجْرِ إِلَّا مَا كَسَبَ هُوَ لِنَفْسِهِ . وَمِنْ هَذِهِ الْآيَةِ الْكَرِيمَةِ اسْتَنْبَطَ الشَّافِعِيُّ رَحِمَهُ اللَّهُ ، وَمَنِ اتَّبَعَهُ أَنَّ الْقِرَاءَةَ لَا يَصِلُ إِهْدَاءُ ثَوَابِهَا إِلَى الْمَوْتَى ; لِأَنَّهُ لَيْسَ مِنْ عَمَلِهِمْ وَلَا كَسْبِهِمْ ; وَلِهَذَا لَمْ يَنْدُبْ إِلَيْهِ رَسُولُ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - أُمَّتَهُ وَلَا حَثَّهُمْ عَلَيْهِ ، وَلَا أَرْشَدَهُمْ إِلَيْهِ بِنَصٍّ وَلَا إِيمَاءٍ ، وَلَمْ يُنْقَلْ ذَلِكَ عَنْ أَحَدٍ مِنَ الصَّحَابَةِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ ، وَلَوْ كَانَ خَيْرًا لَسَبَقُونَا إِلَيْهِ ، وَبَابُ الْقُرُبَاتِ يُقْتَصَرُ فِيهِ عَلَى النُّصُوصِ ، وَلَا يُتَصَرَّفُ فِيهِ بِأَنْوَاعِ الْأَقْيِسَةِ وَالْآرَاءِ ، فَأَمَّا الدُّعَاءُ وَالصَّدَقَةُ فَذَاكَ مُجْمَعٌ عَلَى وُصُولِهِمَا ، وَمَنْصُوصٌ مِنَ الشَّارِعِ عَلَيْهِمَا
ആശയ സംഗ്രഹം :
وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى
'മനുഷ്യന് താന്‍ പ്രയത്നിച്ചതല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമില്ല' എന്ന വചനത്തിന്റെ താല്പര്യം ഒരാളും മറ്റൊരാളുടെ പാപ ഭാരം ഏൽക്കേണ്ടി വരില്ല എന്നത് പോലെ തന്നെ സ്വന്തം അദ്ധ്വാനത്തിന്റെ പ്രതിഫലമല്ലാതെ ഒരു പ്രതിഫലവും ഒരാൾക്കും ലഭിക്കുകയില്ല എന്നാണു.ഈ വിശുദ്ധ വചനത്തിൽ നിന്നാണ് ഇമാം ശാഫിഈ റഹിമഹുള്ളാഹിയും അദ്ദേഹത്തെ പിന്തുടർന്നവരും ഖുർആൻ പാരായണം ചെയ്തു മരണപ്പെട്ടവർക്ക് വേണ്ടി ഹദ്‌യ ചെയ്‌താൽ അതിന്റെ പ്രതിഫലം മരണപ്പെട്ടവർക്ക് ലഭിക്കുകയില്ല എന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്.കാരണം അത് അവന്റെ - മരണപ്പെട്ടവന്റെ - അദ്ധ്വാനത്തിയിലോ പ്രവർത്തിയിലോ പെട്ടതല്ല. ഇക്കാരണത്താൽ റസൂലുല്ലാഹി സ്വല്ലല്ലാഹു അലൈഹി വ സല്ലം ഇങ്ങിനെ ഒരു പ്രവർത്തിയിലേക്കു തന്റെ ഉമ്മത്തിനെ ക്ഷണിക്കുകയോ അതിലേക്കു പ്രേരിപ്പിക്കുകയോ വ്യക്തമായോ വ്യംഗ്യമായോ അതിലേക്കു വഴി നടത്തുകയോ ചെയ്തില്ല.സ്വഹാബാക്കളിൽ നിന്ന് ആരിൽ നിന്നും മരണപ്പെട്ടവർക്ക് ഖുർആൻ ഓതി ഹദ്‌യ ചെയ്തതായി ഉദ്ധരിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല.അല്ലാഹുവിനോട് സാമീപ്യം സിദ്ധിക്കുന്ന കാര്യങ്ങൾ നുസൂസിൽ ഒതുങ്ങണം ( വ്യക്തമായ വചനങ്ങൾ തെളിവായി വേണമെന്ന് അർത്ഥം).അവിടെ ഖിയാസിലേക്കും അഭിപ്രായങ്ങളിലേക്കും പോകരുത്.എന്നാൽ മരണപ്പെട്ടവർക്ക് വേണ്ടി സ്വദഖ ചെയ്യുന്നതിന്റെ പ്രതിഫലം മരണപ്പെട്ടവർക്ക് ലഭിക്കും എന്ന വിഷയത്തിൽ ഇജ്മാഉ ഉണ്ട്.കൂടാതെ അത് നിയമ ദാതാവിൽ നിന്നുള്ള വ്യക്തമായ വചനങ്ങളാൽ സ്ഥിരപ്പെട്ടതുമാണ്.
وَأَمَّا الْحَدِيثُ الَّذِي رَوَاهُ مُسْلِمٌ فِي صَحِيحِهِ ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - : " إِذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثٍ : مِنْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ ، أَوْ صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ مِنْ بَعْدِهِ ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ " ، فَهَذِهِ الثَّلَاثَةُ فِي الْحَقِيقَةِ هِيَ مِنْ سَعْيِهِ وَكَدِّهِ وَعَمَلِهِ ، كَمَا جَاءَ فِي الْحَدِيثِ : " إِنَّ أَطْيَبَ مَا أَكَلَ الرَّجُلُ مِنْ كَسْبِهِ ، وَإِنَّ وَلَدَهُ مِنْ كَسْبِهِ " . وَالصَّدَقَةُ الْجَارِيَةُ كَالْوَقْفِ وَنَحْوِهِ هِيَ مِنْ آثَارِ عَمَلِهِ وَوَقْفِهِ ، وَقَدْ قَالَ تَعَالَى : ( إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ ) الْآيَةَ [ يس : 12 ] . وَالْعِلْمُ الَّذِي نَشَرَهُ فِي النَّاسِ فَاقْتَدَى بِهِ النَّاسُ بَعْدَهُ هُوَ أَيْضًا مِنْ سَعْيِهِ وَعَمَلِهِ ، وَثَبَتَ فِي الصَّحِيحِ : " مَنْ دَعَا إِلَى هُدًى كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أُجُورِ مَنِ اتَّبَعَهُ ، مِنْ غَيْرِ أَنْ يَنْقُصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَيْئًا
ആശയ സംഗ്രഹം : ( തഫ്സീർ ഇബ്നു കസീർ തുടരുന്നു): അപ്പോൾ ഇമാം മുസ്ലിം രേഖപ്പെടുത്തിയ ,
إِذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثٍ : مِنْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ ، أَوْ صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ مِنْ بَعْدِهِ ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ
' ഒരു മനുഷ്യൻ മരിച്ചാൽ, അവനു വേണ്ടി പ്രാർത്ഥിക്കുന്ന സന്താനം,ജാരിയായ ധർമ്മം,ഉപകാരപ്പെടുന്ന വിജ്ഞാനം എന്നീ മൂന്നു കാര്യങ്ങൾ അല്ലാതെ ബാക്കി എല്ലാ അമലുകളും അവനിൽ നിന്ന് വേർപിരിഞ്ഞു പോകും' എന്ന ഹദീസിന്റെ താല്പര്യമെന്താണ്? യഥാർത്ഥത്തിൽ ഈ മൂന്നു കാര്യങ്ങളും അവന്റെ അദ്ധ്വാനത്തിലും ശ്രമത്തിലും പ്രവർത്തിയിലും പെട്ടതാണ്.
إِنَّ أَطْيَبَ مَا أَكَلَ الرَّجُلُ مِنْ كَسْبِهِ ، وَإِنَّ وَلَدَهُ مِنْ كَسْبِهِ
മനുഷ്യൻ തിന്നുന്നതിൽ ഉത്തമമായ ഭക്ഷണം അവൻ അദ്ദ്വാനിച്ചു ഉണ്ടാക്കി തിന്നുന്നതാണ്; എന്നാൽ അവന്റെ സന്താനം അവന്റെ അദ്ധ്വാനത്തിൽ പെട്ടതാണ്.വഖഫു ചെയ്യുന്നത് പോലുള്ള ജാരിയായ സ്വദഖ മനുഷ്യന്റെ പ്രവർത്തിയുടെ അസറുകളിൽ/അടയാളങ്ങളിൽ/അനന്തര ഫലങ്ങളിൽ പെട്ടതാണ്.സൂറ യാസീൻ 12 കാണുക :
إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ
തീര്‍ച്ചയായും നാം തന്നെയാണ് മരിച്ചവരെ ജീവിപ്പിക്കുന്നത്‌. അവര്‍ ചെയ്തു വെച്ചതും അവരുടെ ( പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ ) അനന്തരഫലങ്ങളും നാം എഴുതിവെക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. എല്ലാകാര്യങ്ങളും വ്യക്തമായ ഒരു രേഖയില്‍ നാം നിജപ്പെടുത്തി വെച്ചിരിക്കുന്നു ' .ഒരാൾ ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ പ്രചരിപ്പിക്കുന്ന വിജ്ഞാനവും അവന്റെ കാല ശേഷം ജനങ്ങൾ അത് പിന്തുടരുന്നതും അവന്റെ അദ്ധ്വാനത്തിലും പ്രവർത്തിയിലും പെട്ടത് തന്നെ.ഒരു സ്വഹീഹായ ഹദീസ് കാണുക :
مَنْ دَعَا إِلَى هُدًى كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أُجُورِ مَنِ اتَّبَعَهُ ، مِنْ غَيْرِ أَنْ يَنْقُصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَيْئًا
ആരെങ്കിലും ഒരാൾ സന്മാർഗ്ഗത്തിലേക്കു ജനങ്ങളെ ക്ഷണിച്ചാൽ അവനു ആ സന്മാർഗം പിന്തുരുന്നവരുടെ പ്രതിഫലം പോലെ ഒരു പ്രതിഫലമുണ്ട്; പിന്തുടരുന്നവരുടെ പ്രതിഫലം ഒട്ടും കുറയുകയില്ല താനും.
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?bk_no=49&ID=1834&idfrom=1780&idto=1787&bookid=49&startno=5
ഇമാം സുയൂഥി റഹിമഹുല്ലാഹിയുടെ അൽ ഇക്ലീലിൽ നിന്ന് :
الإكليل في استنباط التنزيل
جلال الدين السيوطي
قَوْلُهُ تَعَالَى: وَأَنْ لَيْسَ لِلإِنْسَانِ إِلا مَا سَعَى اسْتُدِلَّ بِهِ عَلَى عَدَمِ دُخُولِ النِّيَابَةِ فِي الْعِبَادَاتِ عَنِ الْحَيِّ وَالْمَيِّتِ ، وَاسْتَدَلَّ بِهِ الشَّافِعِيُّ عَلَى أَنَّ ثَوَابَ الْقِرَاءَةِ لَا يَلْحَقُ الْمَيِّتَ
ആശയ സംഗ്രഹം :
وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى
'മനുഷ്യന് താന്‍ പ്രയത്നിച്ചതല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമില്ല' എന്ന വചനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് മരിച്ചവർക്കു വേണ്ടി ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ പകരം അമൽ ചെയ്യൽ സ്വീകാര്യമല്ല എന്ന അഭിപ്രായത്തിനു തെളിവ് പിടിച്ചിരിക്കുന്നത്.മരിച്ചവർക്കു വേണ്ടി ഖുർആൻ ഓതിയാൽ അതിന്റെ പ്രതിഫലം മരിച്ചവർക്കു ലഭിക്കില്ല എന്ന് ഇമാം ശാഫിഈ ഈ ആയത്തിൽ നിന്ന് തെളിവ് പിടിച്ചിരിക്കുന്നു.
http://www.islamweb.org/newlibrary/display_book.php?bk_no=219&ID=56&idfrom=934&idto=943&bookid=219&startno=7
സ്വഹീഹു മുസ്ലിം
بَاب وُصُولِ ثَوَابِ الصَّدَقَةِ عَنْ الْمَيِّتِ إِلَيْهِ
മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ചെയ്യുന്ന സദഖയുടെ പ്രതിഫലം മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കും എന്നത് സംബന്ധിച്ച് പറയുന്ന ബാബു
1004 وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نُمَيْرٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بِشْرٍ حَدَّثَنَا هِشَامٌ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ رَجُلًا أَتَى النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ أُمِّيَ افْتُلِتَتْ نَفْسَهَا وَلَمْ تُوصِ وَأَظُنُّهَا لَوْ تَكَلَّمَتْ تَصَدَّقَتْ أَفَلَهَا أَجْرٌ إِنْ تَصَدَّقْتُ عَنْهَا قَالَ نَعَمْ
ആശയ സംഗ്രഹം : ആഇശ റദിയല്ലാഹു അന്ഹാ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു : ഒരിക്കൽ ഒരാൾ റസൂലുല്ലാഹി സ്വല്ലല്ലാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയുടെ അടുക്കൽ വന്നു പറഞ്ഞു : അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂലേ ...ഒരു വസ്വിയ്യത്തും ചെയ്യാൻ സാധിക്കാതെ എന്റെ ഉമ്മ മരിച്ചു.അവർക്കു സംസാരിക്കാൻ സാധിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ അവർ സദഖ ചെയ്യുമായിരുന്നു എന്ന് ഞാൻ വിചാരിക്കുന്നു.ഞാൻ അവർക്കു വേണ്ടി സദഖ ചെയ്‌താൽ അതിന്റെ പ്രതിഫലം അവർക്കു ലഭിക്കുമോ? അപ്പോൾ നബി പറഞ്ഞു : അതെ.
ഇമാം നവവി റഹിമഹുല്ലാഹിയുടെ
ശറഹ് മുസ്ലിമിൽ നിന്ന് :
..........................
وَفِي هَذَا الْحَدِيثِ : أَنَّ الصَّدَقَةَ عَنِ الْمَيِّتِ تَنْفَعُ الْمَيِّتَ وَيَصِلُهُ ثَوَابُهَا ، وَهُوَ كَذَلِكَ بِإِجْمَاعِ الْعُلَمَاءِ ، وَكَذَا أَجْمَعُوا عَلَى وُصُولِ الدُّعَاءِ وَقَضَاءِ الدِّينِ بِالنُّصُوصِ الْوَارِدَةِ فِي الْجَمِيعِ ، وَيَصِحُّ الْحَجُّ عَنِ الْمَيِّتِ إِذَا كَانَ حَجَّ الْإِسْلَامِ ، وَكَذَا إِذَا وَصَّى بِحَجِّ التَّطَوُّعِ عَلَى الْأَصَحِّ عِنْدَنَا ، وَاخْتَلَفَ الْعُلَمَاءُ فِي الصَّوَابِ إِذَا مَاتَ وَعَلَيْهِ صَوْمٌ ، فَالرَّاجِحُ جَوَازُهُ عَنْهُ لِلْأَحَادِيثِ الصَّحِيحَةِ فِيهِ . وَالْمَشْهُورُ فِي مَذْهَبِنَا أَنَّ قِرَاءَةَ الْقُرْآنِ لَا يَصِلُهُ ثَوَابُهَا ، وَقَالَ جَمَاعَةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا : يَصِلُهُ ثَوَابُهَا ، وَبِهِ قَالَ أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ . وَأَمَّا الصَّلَاةُ وَسَائِرُ الطَّاعَاتِ فَلَا تَصِلُهُ عِنْدَنَا وَلَا عِنْدَ الْجُمْهُورِ ، وَقَالَ أَحْمَدُ : يَصِلُهُ ثَوَابُ الْجَمِيعِ كَالْحَجِّ
ആശയ സംഗ്രഹം : മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി സദഖ ചെയ്‌താൽ അത് മയ്യിത്തിനു ഉപകാരപ്പെടുമെന്നും അതിന്റെ പ്രതിഫലം മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കും എന്നും ഈ ഹദീസിൽ നിന്നും മനസ്സിലാക്കാം.ഈ വിഷയത്തിൽ പണ്ഡിതന്മാർക്ക് ഏകാഭിപ്രായമുണ്ട്.അപ്രകാരം തന്നെ വ്യക്തമായ വചനങ്ങൾ വന്നിട്ടുള്ളതിനാൽ മയ്യിത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള പ്രാർത്ഥന മയ്യിത്തിനു ഉപകരിക്കുമെന്നും മയ്യിത്തിനു മേലുള്ള കടം മറ്റുള്ളവർ തീർത്താൽ മയ്യിത്ത് കട ബാധ്യതയിൽ നിന്ന് ഒഴിവാകുമെന്നുമുള്ള കാര്യം അവിതർക്കിതമാണ്.ഹജ്ജും സ്വീകാര്യമാണ്.മയ്യിത്ത് മരണത്തിനു മുമ്പ് , തനിക്കു വേണ്ടി സുന്നത്തായ ഹജ്ജ് ചെയ്യാൻ വസ്വിയ്യത്തു ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ നമ്മുടെ മദ്ഹബിലെ - ശാഫിഈ മദ്ഹബിലെ- ഏറ്റവും ശരിയായ അഭിപ്രായ പ്രകാരം അങ്ങിനെ ചെയ്യുന്ന ഹജ്ജിന്റെ പ്രതിഫലം മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കും എന്നാണു മനസ്സിലാക്കേണ്ടത്.നോമ്പ് ഖദാ ഉള്ളയാൾ മരിച്ചാൽ അയാൾക്ക് വേണ്ടി നോമ്പ് നോറ്റു വീട്ടിയാൽ സ്വീകാര്യമാണോ എന്ന വിഷയത്തിൽ നമ്മുടെ മദ്ഹബിൽ വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ടെങ്കിലും നോറ്റു വീട്ടാമെന്നതാണ് പ്രബലമായ അഭിപ്രായം.ഈ വിഷയത്തിൽ സ്വഹീഹായ ഹദീസുകൾ വന്നിട്ടുണ്ട്.മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ഖുർആൻ ഓതി ഹദ്‌യ ചെയ്‌താൽ അതിന്റെ പ്രതിഫലം മരിച്ചവർക്കു ലഭിക്കില്ല എന്നതാണ് ശാഫിഈ മദ്ഹബിലെ പ്രസിദ്ധമായ അഭിപ്രായം. എന്നാൽ ഒരു സംഘം ശാഫിഈ മദ്ഹബുകാർ മരിച്ചവർക്കു പ്രതിഫലം ലഭിക്കും എന്ന വീക്ഷണം സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.അഹ്മദ് ബ്നു ഹന്ബൽ അവര്കള്ക്കും പ്രതിഫലം ലഭിക്കും എന്ന വീക്ഷമാണുള്ളത്.നിസ്‌ക്കാരത്തിന്റെയും (മയ്യിത്ത് നിസ്‌ക്കാരമല്ല) മറ്റും പ്രതിഫലം മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കില്ല എന്നതാണ് ശാഫിഈ മദ്ഹബിലെ വീക്ഷണം. ഭൂരിപക്ഷ പണ്ഡിതമതവും അത് തന്നെ.എന്നാൽ ഇമാം അഹ്മദ് ബ്നു ഹന്ബൽ ഹജ്ജ് പോലെ തന്നെ എല്ലാ അമലുകളുടെയും പ്രതിഫലം മരിച്ചവർക്കു ലഭിക്കും എന്ന അഭിപ്രായമാണ് പറഞ്ഞിട്ടുള്ളത്.
ഇമാം നവവി റഹിമഹുല്ലാഹിയുടെ റൗദയിൽ നിന്ന് :
روضة الطالبين وعمدة المفتين
أبو زكريا يحيى بن شرف النووي
عَنِ الْقَاضِي حُسَيْنٍ فِي " الْفَتَاوَى " : أَنَّ الِاسْتِئْجَارَ لِقِرَاءَةِ الْقُرْآنِ عَلَى رَأْسِ الْقَبْرِ مُدَّةً ، جَائِزٌ ، كَالِاسْتِئْجَارِ لِلْأَذَانِ وَتَعْلِيمِ الْقُرْآنِ
وَاعْلَمْ أَنَّ عَوْدَ الْمَنْفَعَةِ إِلَى الْمُسْتَأْجِرِ شَرْطٌ ، فَيَجِبُ عَوْدُهَا فِي هَذِهِ الْإِجَارَةِ إِلَى الْمُسْتَأْجِرِ أَوْ مَيِّتِهِ ، فَالْمُسْتَأْجِرُ لَا يَنْتَفِعُ بِقِرَاءَةِ غَيْرِهِ . وَمَعْلُومٌ أَنَّ الْمَيِّتَ لَا يَلْحَقُهُ ثَوَابُ الْقِرَاءَةِ الْمُجَرَّدَةِ ، فَالْوَجْهُ : تَنْزِيلُ الِاسْتِئْجَارِ عَلَى صُورَةِ انْتِفَاعِ الْمَيِّتِ بِالْقِرَاءَةِ . وَذَكَرُوا لَهُ طَرِيقَيْنِ
أَحَدُهُمَا : أَنْ يُعْقِبَ الْقِرَاءَةَ بِالدُّعَاءِ لِلْمَيِّتِ ، لِأَنَّ الدُّعَاءَ يَلْحَقُهُ ، وَالدُّعَاءُ بَعْدَ الْقِرَاءَةِ أَقْرَبُ إِجَابَةً وَأَكْثَرُ بَرَكَةً . وَالثَّانِي : ذَكَرَ الشَّيْخُ عَبْدُ الْكَرِيمِ السَّالُوسِيُّ ، أَنَّهُ إِنْ نَوَى الْقَارِئُ بِقِرَاءَتِهِ أَنْ يَكُونَ ثَوَابُهَا لِلْمَيِّتِ ، لَمْ يَلْحَقْهُ . وَإِنْ قَرَأَ ، ثُمَّ جَعَلَ مَا حَصَلَ مِنَ الْأَجْرِ لَهُ ، فَهَذَا دُعَاءٌ بِحُصُولِ ذَلِكَ الْأَجْرِ لِلْمَيِّتِ ، فَيَنْفَعُ الْمَيِّتَ
ആശയ സംഗ്രഹം : ഖാദീ ഹുസൈൻ അദ്ധേഹത്തിന്റെ ഫതാവായിൽ പറയുന്നു : കബറിങ്കൽ ഒരു നിശ്ചിത കാലം കൂലിക്കു ഖുർആൻ ഓതിക്കൽ വാങ്ക് വിളിക്കും ഖുർആൻ പഠനത്തിനും കൂലി നല്കുമ്പോലെ തന്നെ അനുവദനീയമാണ്.അപ്പോൾ ഈ നൽകുന്ന കൂലി മയ്യിത്തിലേക്കോ കൂലി നല്കുന്നവനിലേക്കോ മടങ്ങണമല്ലോ.കൂലി നല്കുന്നയാൾക്കു ഏതായാലും ഖുർആൻ പാരായണത്തിന്റെ പ്രയോയോജനം ലഭിക്കില്ല.മറ്റൊരാൾ ഖുർആൻ പാരായണം നടത്തിയത് കൊണ്ട് മാത്രം മയ്യിത്തിനു പ്രയോജനവുമില്ല.പിന്നെ ഈ ഖുർആൻ പാരായണം മയ്യിത്തിനു ഉപകാരപ്പെടണമെങ്കിൽ രണ്ടു മാർഗ്ഗമാണ് പണ്ഡിതന്മാർ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്.ഒന്ന്: ഖുർആൻ പാരായണത്തിന്റെ ഉടനെ ഖുർആൻ ഓതിയവൻ മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ദുആ ചെയ്യുക.കാരണം ദുആ ഏതായാലും മയ്യിത്തിനു പ്രയോജനം ചെയ്യുമല്ലോ.അപ്പോൾ ഖുർആൻ പാരായണത്തിന് ശേഷമുള്ള ദുആ ആവുമ്പോൾ ഉത്തരം ലഭിക്കാനുള്ള സാധ്യതയും ബറകത്തും വർദ്ധിക്കും . മറ്റൊരു രീതി ശൈഖ് അബ്ദുൽ കരീം അസ്സാലൂസി പറയുന്നു: ഖുർആൻ ഓതുന്നവൻ ഖുർആൻ ഓതിയതിന്റെ കൂലി മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കണമെന്ന് കരുതിയാൽ(മാത്രം) അത് മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കില്ല.എന്നാൽ അയാൾ ഖുർആൻ ഓതുകയും കൂലി സ്വീകരിച്ചു കൊണ്ട് , മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ദുആഉ ചെയ്യുകയും ചെയ്‌താൽ അത് സ്വീകരിക്കപ്പെടും.
.........................
https://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?bk_no=95&ID=870&idfrom=1028&idto=1041&bookid=95&startno=6
തഫ്സീർ ത്വബരിയിൽ നിന്ന് :
تفسير الطبري
محمد بن جرير الطبري
( وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى ) يَقُولُ جَلَّ ثَنَاؤُهُ : أَوُ لَمْ يُنَبَّأْ أَنَّهُ لَا يُجَازَى عَامِلٌ إِلَّا بِعَمَلِهِ ، خَيْرًا كَانَ ذَلِكَ أَوْ شَرًّا
....................................
وَذُكِرَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهُ قَالَ : هَذِهِ الْآيَةُ مَنْسُوخَةٌ
حَدَّثَنِي عَلِيٌّ قَالَ : ثَنَا أَبُو صَالِحٍ قَالَ : ثَنِي مُعَاوِيَةُ ، عَنْ عَلِيٍّ ، عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ قَوْلَهُ ( وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى ) قَالَ : فَأَنْزَلَ اللَّهُ بَعْدَ هَذَا ( وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ ) فَأَدْخَلَ الْأَبْنَاءَ بِصَلَاحِ الْآبَاءِ الْجَنَّةَ
ആശയ സംഗ്രഹം :
وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى
'മനുഷ്യന്ന്‌ താന്‍ പ്രയത്നിച്ചതല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമില്ല' എന്ന വചനത്തിന്റെ ആശയം, നന്മയാണെങ്കിലും തിന്മയാണെങ്കിലും ഒരാൾക്കു അയാൾ ചെയ്യുന്ന കർമ്മത്തിന്റെ പ്രതിഫലമാണ് നല്കപ്പെടുക എന്നാണു.എന്നാൽ ഈ ആയത്തിന്റെ വിധി മന്സൂഖ് ആണെന്ന് ഇബ്നു അബ്ബാസ് റദിയല്ലാഹു അന്ഹുവിൽ നിന്ന് ഒരു റിപ്പോർട്ട് ഉണ്ട്.പരിശുദ്ധ ഖുര്‍ആന്‍ അദ്ധ്യായം 052 അത്വൂര്‍ 21 -ആം ആയത്ത് ഈ വചനത്തിനു ശേഷമാണ് അവതരിച്ചത്.പ്രസ്തുത സൂക്തം ചുവടെ ചേർക്കുന്നു :
وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُم بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُم مِّنْ عَمَلِهِم مِّن شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ
ഏതൊരു കൂട്ടര്‍ വിശ്വസിക്കുകയും അവരുടെ സന്താനങ്ങള്‍ വിശ്വാസത്തില്‍ അവരെ പിന്തുടരുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നുവോ അവരുടെ സന്താനങ്ങളെ നാം അവരോടൊപ്പം ചേര്‍ക്കുന്നതാണ്‌. അവരുടെ കര്‍മ്മഫലത്തില്‍ നിന്ന് യാതൊന്നും നാം അവര്‍ക്കു കുറവു വരുത്തുകയുമില്ല. ഏതൊരു മനുഷ്യനും താന്‍ സമ്പാദിച്ച്‌ വച്ചതിനു (സ്വന്തം കര്‍മ്മങ്ങള്‍ക്ക്‌) പണയം വെക്കപ്പെട്ടവനാകുന്നു.
അപ്പോൾ മാതാ പിതാക്കളുടെ സ്വർഗ്ഗ പ്രവേശനത്തിൽ മക്കളുടെ പങ്കു പ്രസക്തമാണ്.
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?idfrom=4669&idto=4669&bk_no=50&ID=4723
പരിശുദ്ധ ഖുര്‍ആന്‍ അദ്ധ്യായം 017 ഇസ്റാഅ് 44 കാണുക :
تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَكِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا
ഏഴ്‌ ആകാശങ്ങളും ഭൂമിയും അവയിലുള്ളവരും അവന്റെ പരിശുദ്ധിയെ പ്രകീര്‍ത്തിക്കുന്നു യാതൊരു വസ്തുവും അവനെ സ്തുതിച്ച്‌ കൊണ്ട് ( അവന്റെ ) പരിശുദ്ധിയെ പ്രകീര്‍ത്തിക്കാത്തതായി ഇല്ല. പക്ഷെ അവരുടെ കീര്‍ത്തനം നിങ്ങള്‍ ഗ്രഹിക്കുകയില്ല. തീര്‍ച്ചയായും അവന് സഹനശീലനും ഏറെ പൊറുക്കുന്നവനുമാകുന്നു.
തഫ്സീർ ഖുർതുബിയിൽ നിന്ന് :
تفسير القرطبي
محمد بن أحمد الأنصاري القرطبي
قُلْتُ : وَيُسْتَدَلُّ لِهَذَا الْقَوْلِ مِنَ السُّنَّةِ بِمَا ثَبَتَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ - تَعَالَى - عَنْهُمَا أَنَّ النَّبِيَّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - مَرَّ عَلَى قَبْرَيْنِ فَقَالَ : إِنَّهُمَا لَيُعَذَّبَانِ وَمَا يُعَذَّبَانِ فِي كَبِيرٍ أَمَّا أَحَدُهُمَا فَكَانَ يَمْشِي بِالنَّمِيمَةِ وَأَمَّا الْآخَرُ فَكَانَ لَا يَسْتَبْرِئُ مِنَ الْبَوْلِ قَالَ : فَدَعَا بِعَسِيبٍ رَطْبٍ فَشَقَّهُ اثْنَيْنِ ، ثُمَّ غَرَسَ عَلَى هَذَا وَاحِدًا وَعَلَى هَذَا وَاحِدًا ثُمَّ قَالَ : لَعَلَّهُ يُخَفِّفُ عَنْهُمَا مَا لَمْ يَيْبَسَا . فَقَوْلُهُ - عَلَيْهِ الصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ - . مَا لَمْ يَيْبَسَا إِشَارَةٌ إِلَى أَنَّهُمَا مَا دَامَا رَطْبَيْنِ يُسَبِّحَانِ ، فَإِذَا يَبَسَا صَارَا جَمَادًا . وَاللَّهُ أَعْلَمُ . وَفِي مُسْنَدِ أَبِي دَاوُدَ الطَّيَالِسِيِّ : فَتُوضَعُ عَلَى أَحَدِهِمَا نِصْفًا وَعَلَى الْآخَرِ نِصْفًا وَقَالَ : لَعَلَّهُ أَنْ يُهَوِّنَ عَلَيْهِمَا الْعَذَابَ مَا دَامَ فِيهِمَا مِنْ بَلُولَتِهِمَا شَيْءٌ . قَالَ عُلَمَاؤُنَا : وَيُسْتَفَادُ مِنْ هَذَا غَرْسُ الْأَشْجَارِ وَقِرَاءَةُ الْقُرْآنِ عَلَى الْقُبُورِ ، وَإِذَا خُفِّفَ عَنْهُمْ بِالْأَشْجَارِ فَكَيْفَ بِقِرَاءَةِ الرَّجُلِ الْمُؤْمِنِ الْقُرْآنَ . وَقَدْ بَيَّنَّا هَذَا الْمَعْنَى فِي كِتَابِ التَّذْكِرَةِ بَيَانًا شَافِيًا ، وَأَنَّهُ يَصِلُ إِلَى الْمَيِّتِ ثَوَابُ مَا يُهْدَى إِلَيْهِ . وَالْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى ذَلِكَ . وَعَلَى التَّأْوِيلِ الثَّانِي لَا يُحْتَاجُ إِلَى ذَلِكَ ; فَإِنَّ كُلَّ شَيْءٍ مِنَ الْجَمَادِ وَغَيْرِهِ يُسَبِّحُ
ആശയ സംഗ്രഹം : ഖബറുകൾക്കു മേലുള്ള പച്ചച്ചെടികൾ അവ ഉണങ്ങി പോകാത്തിടത്തോളം കാലം തസ്ബീഹ് ചൊല്ലുമെന്നും ആ തസ്ബീഹ് ഖബർ ശിക്ഷ ലഘൂകരിക്കുന്നതിനു ഉപകരിച്ചേക്കാമെന്നും സ്വഹീഹായ ഹദീസിൽ വന്നിട്ടുള്ളതിനാൽ കബറിങ്കൽ ഖുർആൻ പാരായണം ചെയ്യുന്നത് മയ്യിത്തിനു ഉപകരിക്കും എന്ന കാര്യം വ്യക്തമാണെന്ന് മാലികി മദ്ഹബിലെ പണ്ഡിതന്മാർ വ്യക്തമാക്കിയതായി ഇമാം ഖുർതുബി വിവരിക്കുന്നു . ഹദീസ് സ്വഹീഹ് മുസ്ലിമിൽ വന്ന പ്രകാരം ചേർക്കുന്നു:
സ്വഹീഹു മുസ്ലിം
كتاب الطهارة
ശുദ്ധി സംബന്ധിച്ച കിതാബ്
باب الدَّلِيلِ عَلَى نَجَاسَةِ الْبَوْلِ وَوُجُوبِ الاِسْتِبْرَاءِ مِنْهُ
മൂത്രം മലിനമാണെന്നതിനും അതിൽ നിന്ന് ശരിയായി ശുദ്ധിയാവൽ നിർബന്ധമാണെന്നതിനും തെളിവ് പറയുന്ന ബാബു
..................
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ مَرَّ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَلَى قَبْرَيْنِ فَقَالَ " أَمَا إِنَّهُمَا لَيُعَذَّبَانِ وَمَا يُعَذَّبَانِ فِي كَبِيرٍ أَمَّا أَحَدُهُمَا فَكَانَ يَمْشِي بِالنَّمِيمَةِ وَأَمَّا الآخَرُ فَكَانَ لاَ يَسْتَتِرُ مِنْ بَوْلِهِ " . قَالَ فَدَعَا بِعَسِيبٍ رَطْبٍ فَشَقَّهُ بِاثْنَيْنِ ثُمَّ غَرَسَ عَلَى هَذَا وَاحِدًا وَعَلَى هَذَا وَاحِدًا ثُمَّ قَالَ " لَعَلَّهُ أَنْ يُخَفَّفَ عَنْهُمَا مَا لَمْ يَيْبَسَا " .
ഇബ്നു അബ്ബാസ് റദിയല്ലാഹു അന്ഹു റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു: ഒരിക്കൽ റസൂലുല്ലാഹി സ്വല്ലല്ലാഹു അലൈഹി വ സല്ലം രണ്ടു ഖബറുകൾക്കരികിലൂടെ നടന്നു പോകുകയായിരുന്നു.അപ്പോൾ റസൂൽ പറഞ്ഞു: ഈ രണ്ടു ഖബറാളികളും ശിക്ഷിക്കപ്പെട്ടു കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്.അവർ വലിയ ഒരു തെറ്റ് ചെയ്തത് കൊണ്ടൊന്നുമല്ല ശിക്ഷിക്കപ്പെട്ടു കൊണ്ടിരിക്കുന്നത്.അവരിൽ ഒരാൾ ഏഷണിയുമായി നടക്കുന്ന വ്യക്തിയായിരുന്നു.അതാണ് അയാൾ ശിക്ഷിക്കപ്പെടാൻ കാരണം.അപരൻ മൂത്രം ശരീരത്തിൽ നിന്ന് ശരിയായി ശുചിയാക്കാത്ത വ്യക്തിയായിരുന്നു.
തുടർന്ന് നബി ഒരു പച്ചക്കമ്പ് എടുത്തു കൊണ്ട് വരാൻ പറഞ്ഞു.അത് രണ്ടു കഷ്ണമാക്കിയ ശേഷം നബി ഒന്ന് ഒരു ഖബറിന് മേലും മറ്റേതു മറ്റേ ഖബറിന് മേലും നട്ടു. നബി തുടർന്ന് ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞു : ഈ കമ്പുകൾ ഉണങ്ങാതിരിക്കുവോളം കാലം അവർക്കു ശിക്ഷയ്ക്കു ഇളവ് ലഭിച്ചേക്കാം.തുടർന്ന് നബി ഒരു പച്ചക്കമ്പ് എടുത്തു കൊണ്ട് വരാൻ പറഞ്ഞു.അത് രണ്ടു കഷ്ണമാക്കിയ ശേഷം നബി ഒന്ന് ഒരു ഖബറിന് മേലും മറ്റേതു മറ്റേ ഖബറിന് മേലും നട്ടു. നബി തുടർന്ന് ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞു : ഈ കമ്പുകൾ ഉണങ്ങാതിരിക്കുവോളം കാലം അവർക്കു ശിക്ഷയ്ക്കു ഇളവ് ലഭിച്ചേക്കാം.(കുറിപ്പ് : ഹരിത സസ്യങ്ങൾ വച്ച് പിടിപ്പിക്കേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യം കൂടി ഈ ഹദീസിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാക്കുക ).
.(തഫ്സീർ ഖുർതുബി തുടരുന്നു):
പ്രസ്തുത ചെടികൾ ഹരിതാഭമായി തുടരുവോളം തസ്ബീഹ് ചൊല്ലുമെന്നും അത് ഖബറിൽ കിടക്കുന്നവർക്കു ഉപകാരപ്പെടുമെന്നും ഈ ഹദീസിൽ സൂചനയുണ്ട്.അല്ലാഹുവിനു ഏറ്റവും കൂടുതൽ അറിയാം.ഖബറുകളിന്മേലുള്ള ഈ ഹരിത സസ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് ഖബറുകളിൽ കിടക്കുന്ന വ്യക്തികൾക്ക് പ്രയോജനം സിദ്ധിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ കബറിങ്കൽ ഖുർആൻ ഓതുന്ന സത്യ വിശ്വാസിയുടെ ഖുർആൻ പാരായണം കൊണ്ട് ഖബറാളിക്കു പ്രയോജനം കിട്ടാതിരിക്കാൻ എന്താണ് ന്യായം എന്ന് മാലികി മദ്ഹബിലെ പണ്ഡിതന്മാർ ചോദിക്കുന്നു.
...................
https://sunnah.com/muslim/2/143
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?bk_no=48&ID=1546&idfrom=2116&idto=2207&bookid=48&startno=33
ഇബ്നു ഖുദ്ദാമയുടെ അൽ മുഗ്‌നിയിൽ നിന്ന്
المغني
موفق الدين عبد الله بن أحمد بن قدامة
فَصْلٌ : قَالَ : وَلَا بَأْسَ بِالْقِرَاءَةِ عِنْدَ الْقَبْرِ ، وَقَدْ رُوِيَ عَنْ أَحْمَدَ أَنَّهُ قَالَ : إذَا دَخَلْتُمْ الْمَقَابِرَ اقْرَءُوا آيَةَ الْكُرْسِيِّ وَثَلَاثَ مَرَّاتٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ، ثُمَّ قُلْ : اللَّهُمَّ إنَّ فَضْلَهُ لِأَهْلِ الْمَقَابِرِ . وَرُوِيَ عَنْهُ أَنَّهُ قَالَ : الْقِرَاءَةُ عِنْدَ الْقَبْرِ بِدْعَةٌ ، وَرُوِيَ ذَلِكَ عَنْ هُشَيْمٍ ، قَالَ أَبُو بَكْرٍ : نَقَلَ ذَلِكَ عَنْ أَحْمَدَ جَمَاعَةٌ ، ثُمَّ رَجَعَ رُجُوعًا أَبَانَ بِهِ عَنْ نَفْسِهِ ، فَرَوَى جَمَاعَةٌ أَنَّ أَحْمَدَ نَهَى ضَرِيرًا أَنْ يَقْرَأَ عِنْدَ الْقَبْرِ ، وَقَالَ لَهُ : إنَّ الْقِرَاءَةَ عِنْدَ الْقَبْرِ بِدْعَةٌ . فَقَالَ لَهُ مُحَمَّدُ بْنُ قُدَامَةَ الْجَوْهَرِيُّ : يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ : مَا تَقُولُ فِي مُبَشِّرٍ الْحَلَبِيِّ ؟ قَالَ : ثِقَةٌ
قَالَ : فَأَخْبَرَنِي مُبَشِّرٌ ، عَنْ أَبِيهِ ، أَنَّهُ أَوْصَى إذَا دُفِنَ يُقْرَأُ عِنْدَهُ بِفَاتِحَةِ الْبَقَرَةِ وَخَاتِمَتِهَا ، وَقَالَ : سَمِعْت ابْنَ عُمَرَ يُوصِي بِذَلِكَ . قَالَ أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ : فَارْجِعْ فَقُلْ لِلرَّجُلِ يَقْرَأُ . وَقَالَ الْخَلَّالُ : حَدَّثَنِي أَبُو عَلِيٍّ الْحَسَنُ بْنُ الْهَيْثَمِ الْبَزَّارُ ، شَيْخُنَا الثِّقَةُ الْمَأْمُونُ ، قَالَ : رَأَيْت أَحْمَدَ بْنَ حَنْبَلٍ يُصَلِّي خَلْفَ ضَرِيرٍ يَقْرَأُ عَلَى الْقُبُورِ
...........................
ആശയ സംഗ്രഹം : ഇബ്നു ഖുദ്‌ദാമ പറയുന്നു:കബറിങ്കൽ ഖുർആൻ പാരായണംചെയ്യുന്നതിൽ കുഴപ്പമൊന്നുമില്ല.ഇമാം അഹ്മദ് ബ്നു ഹന്ബൽ റഹിമഹുല്ലാഹ് ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു:നിങ്ങൾ ഖബർസ്ഥാനിൽ പ്രവേശിച്ചാൽ ആയത്തുൽ കുർസിയ്യും തുടർന്ന് മൂന്നു തവണ ഖുൽ ഹുവല്ലാഹു അഹദ് എന്ന സൂറത്തും ഓതുക.തുടർന്ന്' അല്ലാഹുവേ.. ഇതിന്റെ പുണ്യം ഈ ഖബറാളികൾക്കു നൽകണേ' എന്ന് പ്രാർത്ഥിക്കുക
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?flag=1&bk_no=15&ID=1334
ഇബ്നു തൈമിയ്യ റഹിമഹുല്ലാഹിയുടെ ഫതാവായിൽ നിന്ന് :
مجموع فتاوى ابن تيمية
تقي الدين ابن تيمية
وَسُئِلَ عَنْ قِرَاءَةِ أَهْلِ الْمَيِّتِ تَصِلُ إلَيْهِ ؟ وَالتَّسْبِيحُ وَالتَّحْمِيدُ وَالتَّهْلِيلُ وَالتَّكْبِيرُ إذَا أَهْدَاهُ إلَى الْمَيِّتِ يَصِلُ إلَيْهِ ثَوَابُهَا أَمْ لَا ؟
فَأَجَابَ : يَصِلُ إلَى الْمَيِّتِ قِرَاءَةُ أَهْلِهِ وَتَسْبِيحُهُمْ وَتَكْبِيرُهُمْ وَسَائِرُ ذِكْرِهِمْ لِلَّهِ تَعَالَى إذَا أَهْدَوْهُ إلَى الْمَيِّتِ وَصَلَ إلَيْهِ وَاَللَّهُ أَعْلَمُ
ആശയ സംഗ്രഹം : മയ്യിത്തിന്റെ ബന്ധുക്കൾ ഖുർആൻ പാരായണം നടത്തുകയോ , തസ്ബീഹ്, തഹ്മീദ്,തഹ്‌ലീൽ , തക്ബീർ എന്നിവ ചൊല്ലകയോ ചെയ്തു മയ്യിത്തിനു ഹദ്‌യ ചെയ്‌താൽ അതിന്റെ പ്രതിഫലം മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കുമോ ഇല്ലയോ എന്ന് ശൈഖ് ഇബ്നു തൈമിയ്യ റഹിമഹുല്ലാഹി അവർകളോട് ചോദിക്കപ്പെട്ടു . അപ്പോൾ ഇബ്നു തൈമിയ്യ റഹിമഹുല്ലാഹി മറുപടി പറഞ്ഞു :
മയ്യിത്തിന്റെ ബന്ധുക്കൾ ഖുർആൻ പാരായണം നടത്തുകയോ , തസ്ബീഹ്, തഹ്മീദ്,തഹ്‌ലീൽ , തക്ബീർ എന്നിവ ചൊല്ലകയോ ചെയ്തു മയ്യിത്തിനു ഹദ്‌യ ചെയ്‌താൽ അതിന്റെ പ്രതിഫലം മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കും/എത്തും .അല്ലാഹുവാണ് ഏറ്റവും അറിയുന്നവൻ
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?bk_no=22&ID=1909&idfrom=3075&idto=3171&bookid=22&startno=32
എന്നാൽ കൂലിക്കു ഖുർആൻ പാരായണം ചെയ്യിക്കുന്നത് ശരിയാവുകയില്ല എന്നും ദരിദ്രന് അവന്റെ ആവശ്യത്തിന് പ്രതിഫലം സ്വീകരിക്കുന്നതിൽ തെറ്റില്ല എന്നും ഉള്ള വിശദീകരണവും ഇബ്നു തൈമിയ്യയുടെ ഫതാവായിൽ കാണാം.
مجموع فتاوى ابن تيمية
تقي الدين ابن تيمية
........................
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ أَمَّا الصَّدَقَةُ عَنْ الْمَيِّتِ فَإِنَّهُ يَنْتَفِعُ بِهَا بِاتِّفَاقِ الْمُسْلِمِينَ وَقَدْ وَرَدَتْ بِذَلِكَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَحَادِيثُ صَحِيحَةٌ . مِثْلُ قَوْلِ سَعْدٍ : { يَا رَسُولَ اللَّهِ إنَّ أُمِّي اُفْتُلِتَتْ نَفْسُهَا وَأُرَاهَا لَوْ تَكَلَّمَتْ تَصَدَّقَتْ فَهَلْ يَنْفَعُهَا أَنْ أَتَصَدَّقَ عَنْهَا ؟ فَقَالَ : نَعَمْ } وَكَذَلِكَ يَنْفَعُهُ الْحَجُّ عَنْهُ وَالْأُضْحِيَّةُ عَنْهُ وَالْعِتْقُ عَنْهُ وَالدُّعَاءُ وَالِاسْتِغْفَارُ لَهُ بِلَا نِزَاعٍ بَيْنَ الْأَئِمَّةِ
وَأَمَّا الصِّيَامُ عَنْهُ وَصَلَاةُ التَّطَوُّعِ عَنْهُ وَقِرَاءَةُ الْقُرْآنِ عَنْهُ فَهَذَا فِيهِ قَوْلَانِ لِلْعُلَمَاءِ : أَحَدُهُمَا : يَنْتَفِعُ بِهِ وَهُوَ مَذْهَبُ أَحْمَد وَأَبِي حَنِيفَةَ وَغَيْرِهِمَا ، وَبَعْضِ أَصْحَابِ الشَّافِعِيِّ وَغَيْرِهِمْ
وَالثَّانِي : لَا تَصِلُ إلَيْهِ وَهُوَ الْمَشْهُورُ فِي مَذْهَبِ مَالِكٍ وَالشَّافِعِيِّ
وَأَمَّا الِاسْتِئْجَارُ لِنَفْسِ الْقِرَاءَةِ وَالْإِهْدَاءِ فَلَا يَصِحُّ ذَلِكَ ، فَإِنَّ الْعُلَمَاءَ إنَّمَا تَنَازَعُوا فِي جَوَازِ أَخْذِ الْأُجْرَةِ عَلَى تَعْلِيمِ الْقُرْآنِ وَالْأَذَانِ وَالْإِمَامَةِ وَالْحَجِّ عَنْ الْغَيْرِ ; لِأَنَّ الْمُسْتَأْجِرَ يَسْتَوْفِي الْمَنْفَعَةَ ، فَقِيلَ : يَصِحُّ لِذَلِكَ كَمَا هُوَ الْمَشْهُورُ مِنْ مَذْهَبِ مَالِكٍ وَالشَّافِعِيِّ . وَقِيلَ : لَا يَجُوزُ لِأَنَّ هَذِهِ الْأَعْمَالَ يَخْتَصُّ فَاعِلُهَا أَنْ يَكُونَ مِنْ أَهْلِ الْقُرْبَةِ فَإِنَّهَا إنَّمَا تَصِحُّ مِنْ الْمُسْلِمِ دُونَ الْكَافِرِ فَلَا يَجُوزُ إيقَاعُهَا إلَّا عَلَى وَجْهِ التَّقَرُّبِ إلَى اللَّهِ تَعَالَى . وَإِذَا فُعِلَتْ بِعُرُوضٍ لَمْ يَكُنْ فِيهَا أَجْرٌ بِالِاتِّفَاقِ لِأَنَّ اللَّهَ إنَّمَا يَقْبَلُ مِنْ الْعَمَلِ مَا أُرِيدَ بِهِ وَجْهُهُ لَا مَا فُعِلَ لِأَجْلِ عُرُوضِ الدُّنْيَا
وَقِيلَ يَجُوزُ أَخْذُ الْأُجْرَةِ عَلَيْهَا لِلْفَقِيرِ دُونَ الْغَنِيِّ ، وَهُوَ الْقَوْلُ الثَّالِثُ فِي مَذْهَبِ أَحْمَد كَمَا أَذِنَ اللَّهُ لِوَلِيِّ الْيَتِيمِ أَنْ يَأْكُلَ مَعَ الْفَقْرِ وَيَسْتَغْنِيَ مَعَ الْغِنَى ، وَهَذَا الْقَوْلُ أَقْوَى مِنْ غَيْرِهِ عَلَى هَذَا فَإِذَا فَعَلَهَا الْفَقِيرُ لِلَّهِ وَإِنَّمَا أَخَذَ الْأُجْرَةَ لِحَاجَتِهِ إلَى ذَلِكَ وَلِيَسْتَعِينَ بِذَلِكَ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ فَاَللَّهُ يَأْجُرُهُ عَلَى نِيَّتِهِ فَيَكُونُ قَدْ أَكَلَ طَيِّبًا وَعَمِلَ صَالِحًا
وَأَمَّا إذَا كَانَ لَا يَقْرَأُ الْقُرْآنَ إلَّا لِأَجْلِ الْعُرُوضِ فَلَا ثَوَابَ لَهُمْ عَلَى ذَلِكَ ، وَإِذَا لَمْ يَكُنْ فِي ذَلِكَ ثَوَابٌ ، فَلَا يَصِلُ إلَى الْمَيِّتِ شَيْءٌ ; لِأَنَّهُ إنَّمَا يَصِلُ إلَى الْمَيِّتِ ثَوَابُ الْعَمَلِ لَا نَفْسُ الْعَمَلِ ; فَإِذَا تَصَدَّقَ بِهَذَا الْمَالِ عَلَى مَنْ يَسْتَحِقُّهُ وَصَلَ ذَلِكَ إلَى الْمَيِّتِ وَإِنْ قَصَدَ بِذَلِكَ مَنْ يَسْتَعِينُ عَلَى قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ وَتَعْلِيمِهِ كَانَ أَفْضَلَ وَأَحْسَنَ فَإِنَّ إعَانَةَ الْمُسْلِمِينَ بِأَنْفُسِهِمْ وَأَمْوَالِهِمْ عَلَى تَعَلُّمِ الْقُرْآنِ وَقِرَاءَتِهِ وَتَعْلِيمِهِ مِنْ أَفْضَلِ الْأَعْمَالِ
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?flag=1&bk_no=22&ID=3135
ഖുർആൻ ഓതി മയ്യിത്തിനു ഹദ്‌യ ചെയ്‌താൽ മയ്യിത്തിനു പ്രതിഫലം ലഭിക്കില്ല എന്നതാണ് പ്രബലമായ അഭിപ്രായ എന്ന് ശൈഖ് ഇബ്നു ബാസ് റഹിമഹുല്ലാഹ് പറയുന്നു:
ഫത്വാ ശൈഖ് ഇബ്നു ബാസ്
أما قراءة القرآن فقد اختلف العلماء في وصول ثوابها إلى الميت على قولين لأهل العلم، والأرجح أنها لا تصل لعدم الدليل. لأن الرسول صلى الله عليه وسلم لم يفعلها لأمواته من المسلمين كبناته اللاتي متن في حياته عليه الصلاة والسلام، ولم يفعلها الصحابة رضي الله عنهم وأرضاهم فيما علمنا، فالأولى للمؤمن أن يترك ذلك ولا يقرأ للموتى ولا للأحياء ولا يصلي لهم، وهكذا التطوع بالصوم عنهم. لأن ذلك كله لا دليل عليه، والأصل في العبادات التوقيف إلا ما ثبت عن الله سبحانه أو عن رسوله صلى الله عليه وسلم شرعيته.
أما الصدقة فتنفع الحي والميت بإجماع المسلمين، وهكذا الدعاء ينفع الحي والميت بإجماع المسلمين، وإنما جاء الحديث بما يتعلق بالميت؛ لأنه هو محل الإشكال: هل يلحقه أم لا يلحقه فلهذا جاء الحديث عن رسول الله صلى الله عليه وسلم: إذا مات ابن آدم انقطع عمله إلا من ثلاث صدقة جارية أو علم ينتفع به أو ولد صالح يدعو له لما كان من المعلوم أن الموت تنقطع به الأعمال بين الرسول صلى الله عليه وسلم أن هذا لا ينقطع، وأما الحي فلا شك فيه أنه ينتفع بالصدقة منه ومن غيره وينتفع بالدعاء، فالذي يدعو لوالديه وهم أحياء ينتفعون بدعائه، وهكذا الصدقة عنهم وهم أحياء تنفعهم.
وهكذا الحج عنهم إذا كانوا عاجزين لكبر أو مرض لا يرجى برؤه فإنه ينفعهم ذلك، ولهذا ثبت عنه صلى الله عليه وسلم: أن امرأة قالت يا رسول الله: إن فريضة الله في الحج أدركت أبي شيخا كبيرا لا يثبت على الراحلة، أفأحج عنه، قال: حجي عنه.
وجاءه رجل آخر فقال: يا رسول الله: إن أبي شيخ كبير لا يستطيع الحج ولا الظعن أفأحج عنه وأعتمر؟ قال: حج عن أبيك واعتمر، فهذا يدل على أن الحج عن الميت أو الحي العاجز لكبر سنه أو المرأة العاجزة لكبر سنها جائز، فالصدقة والدعاء والحج عن الميت أو العمرة عنه وكذلك عن العاجز كل هذا ينفعه عند جميع أهل العلم.
وهكذا الصوم عن الميت إذا كان عليه صوم واجب سواء كان عن نذر أو كفارة أو عن صوم رمضان لعموم قوله صلى الله عليه وسلم: من مات وعليه صيام صام عنه وليه متفق على صحته، ولأحاديث أخرى في المعنى، لكن من تأخر في صوم رمضان بعذر شرعي كمرض أو سفر ثم مات قبل أن يتمكن من القضاء فلا قضاء عنه ولا إطعام لكونه معذورا.
وأنت أيها السائل على خير إن شاء الله في إحسانك إلى والديك بالصدقة عنهما والدعاء لهما، ولا سيما إذا كان الولد صالحا، فهو أقرب إلى إجابة الدعاء، لذلك قال الرسول صلى الله عليه وسلم: أو ولد صالح يدعو له؛ لأن الولد الصالح أقرب إلى أن يجاب من الولد الفاجر، وإن كان الدعاء مطلوبا من الجميع للوالدين، ولكن إذا كان الولد صالحا صار أقرب في إجابة دعوته لوالديه.
http://www.binbaz.org.sa/fatawa/109
ഖുർആൻ ഓതി മയ്യിത്തിനു ഹദ്‌യ ചെയ്യുന്നത് അനുവദനീയമാണെന്നും എന്നാൽ ഇത് സുന്നത്തില്ലെന്നും മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ദുആ ചെയ്യുകയും പാപ മോചനം തേടുകയയും അത് പോലുള്ള കാര്യങ്ങളാണ് സുന്നത്തുള്ളതെന്നും ശൈഖ് ഉസൈമീൻ റഹിമഹുല്ലാഹിയുടെ അഭിപ്രായം ഇവിടെ വായിക്കാം:
ഫത് വാ ശൈഖ് ഉസൈമീൻ :
الذي نرى أن هذا من الأمور الجائزة التي لا يندب إلى فعلها، وإنما يندب إلى الدعاء للميت والاستغفار له وما أشبه ذلك مما نسأل الله تعالى أن ينفعه به، وأما فعل العبادات وإهداؤها فهذا أقل ما فيه أن يكون جائزاً فقط، وليس من الأمور المندوبة، ولهذا لم يندب النبي صلى الله عليه وسلم أمته إليه، بل أرشدهم إلى الدعاء للميت فيكون الدعاء أفضل من الإهداء.
http://ar.islamway.net/fatwa/16653/%D9%85%D8%A7-%D8%AD%D9%83%D9%85-%D8%A5%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1%D8%A9-%D9%84%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%AA
FOR ADDITIONAL READING :
1.
فتح الباري شرح صحيح البخاري
أحمد بن علي بن حجر العسقلاني
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?flag=1&bk_no=52&bookhad=12273
2.
تفسير القاسمي
محمد جمال الدين القاسمي
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?flag=1&bk_no=217&ID=3629
3.
نيل الأوطار
محمد بن علي الشوكاني
http://library.islamweb.net/Newlibrary/display_book.php?ID=498&startno=0&start=0&idfrom=1236&idto=1238&bookid=47&Hashiya=2
TO JOIN OUR WHATS APP CONTACT 8848787706 ABBAS PARAMBADAN ASSALAMU A'LYKUM
ഉത്തരം : ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ മരണപ്പെട്ടവർക്ക് വേണ്ടി ദുആ ചെയ്യുകയോ പാപ മോചന പ്രാർത്ഥന നടത്തുകയോ ചെയ്‌താൽ അത് കൊണ്ട് മരിച്ചവർക്കു ഉപകാരം ലഭിക്കും എന്ന കാര്യത്തിൽ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമില്ല.ഖുർആൻ പാരായണം ഉൾപ്പെടെയുള്ള സത്കർമ്മങ്ങളെ തവസ്സുലാക്കി മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ദുആ ചെയ്യാമെന്നതിലും തർക്കമില്ല.എന്നാൽ ഖുർആൻ ഓതി മയ്യിത്തിനു ഹദ്‌യ ചെയ്‌താൽ പ്രസ്തുത ഖുർആൻ പാരായണത്തിന്റെ പ്രതിഫലം മരണപ്പെട്ടവർക്ക് ലഭിക്കുമോ എന്ന വിഷയത്തിൽ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമുണ്ട്.ഇമാം ശാഫിഈ റഹിമഹുല്ലാഹി പ്രതിഫലം ലഭിക്കുകയില്ല എന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും ഖുർആൻ പാരായണത്തിന്റെ ഉടനെ മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ദുആ ചെയ്‌താൽ സ്വീകരിക്കപ്പെടാൻ സാധ്യത കൂടുതലാണ് എന്നതിനാൽ പ്രതിഫലം ലഭിക്കും എന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ടവരും ശാഫിഈ മദ്ഹബുകാരുടെ കൂട്ടത്തിയിൽ ഉണ്ട്. മറ്റു മൂന്നു മദ്ഹബുകളിലും പ്രബലമായ വീക്ഷണം പ്രതിഫലം ലഭിക്കും എന്ന് തന്നെയാണ്.ഇബ്നു തൈമിയ്യ റഹിമഹുല്ലാഹിയും ഈ വീക്ഷണം പുലർത്തുന്നു.എന്നാൽ ആധുനിക സലഫി പണ്ഡിതന്മാർ പ്രതിഫലം ലഭിക്കില്ല എന്ന നിലപാടിന് മുൻഗണന നൽകുന്നതായി കാണുന്നു.അല്ലാഹു ഏറ്റവും അറിയുന്നവൻ.
വിശദമായ മറുപടി :
പരിശുദ്ധ ഖുര്‍ആന്‍ അദ്ധ്യായം 053 നജ്മ് 36-42:
أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَى ( 36 )
അതല്ല, മൂസായുടെ പത്രികകളില്‍ ഉള്ളതിനെ പറ്റി അവന് വിവരം അറിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലേ?
وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّى ( 37 )
( കടമകള്‍ ) നിറവേറ്റിയ ഇബ്രാഹീമിന്‍റെയും ( പത്രികകളില്‍ )
أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ( 38 )
അതായത്‌ പാപഭാരം വഹിക്കുന്ന ഒരാളും മറ്റൊരാളുടെ പാപഭാരം വഹിക്കുകയില്ലെന്നും,
وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى ( 39 )
മനുഷ്യന്ന്‌ താന്‍ പ്രയത്നിച്ചതല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമില്ല എന്നും.
وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَى ( 40 )
അവന്റെ പ്രയത്നഫലം വഴിയെ കാണിച്ചുകൊടുക്കപ്പെടും എന്നുമുള്ള കാര്യം.
ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاءَ الْأَوْفَى ( 41 )
പിന്നീട്‌ അവന് അതിന്‌ ഏറ്റവും പൂര്‍ണ്ണമായ പ്രതിഫലം നല്‍കപ്പെടുന്നതാണെന്നും,
وَأَنَّ إِلَى رَبِّكَ الْمُنتَهَى42
നിന്‍റെ രക്ഷിതാവിങ്കലേക്കാണ്‌ എല്ലാം ചെന്ന്‌ അവസാനിക്കുന്നതെന്നും.
തഫ്സീർ ഇബ്നു കസീറിൽ നിന്ന് :
تفسير ابن كثير
إسماعيل بن عمر بن كثير القرشي الدمشقي
( وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى ) أَيْ : كَمَا لَا يُحْمَلُ عَلَيْهِ وِزْرُ غَيْرِهِ ، كَذَلِكَ لَا يُحَصِّلُ مِنَ الْأَجْرِ إِلَّا مَا كَسَبَ هُوَ لِنَفْسِهِ . وَمِنْ هَذِهِ الْآيَةِ الْكَرِيمَةِ اسْتَنْبَطَ الشَّافِعِيُّ رَحِمَهُ اللَّهُ ، وَمَنِ اتَّبَعَهُ أَنَّ الْقِرَاءَةَ لَا يَصِلُ إِهْدَاءُ ثَوَابِهَا إِلَى الْمَوْتَى ; لِأَنَّهُ لَيْسَ مِنْ عَمَلِهِمْ وَلَا كَسْبِهِمْ ; وَلِهَذَا لَمْ يَنْدُبْ إِلَيْهِ رَسُولُ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - أُمَّتَهُ وَلَا حَثَّهُمْ عَلَيْهِ ، وَلَا أَرْشَدَهُمْ إِلَيْهِ بِنَصٍّ وَلَا إِيمَاءٍ ، وَلَمْ يُنْقَلْ ذَلِكَ عَنْ أَحَدٍ مِنَ الصَّحَابَةِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ ، وَلَوْ كَانَ خَيْرًا لَسَبَقُونَا إِلَيْهِ ، وَبَابُ الْقُرُبَاتِ يُقْتَصَرُ فِيهِ عَلَى النُّصُوصِ ، وَلَا يُتَصَرَّفُ فِيهِ بِأَنْوَاعِ الْأَقْيِسَةِ وَالْآرَاءِ ، فَأَمَّا الدُّعَاءُ وَالصَّدَقَةُ فَذَاكَ مُجْمَعٌ عَلَى وُصُولِهِمَا ، وَمَنْصُوصٌ مِنَ الشَّارِعِ عَلَيْهِمَا
ആശയ സംഗ്രഹം :
وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى
'മനുഷ്യന് താന്‍ പ്രയത്നിച്ചതല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമില്ല' എന്ന വചനത്തിന്റെ താല്പര്യം ഒരാളും മറ്റൊരാളുടെ പാപ ഭാരം ഏൽക്കേണ്ടി വരില്ല എന്നത് പോലെ തന്നെ സ്വന്തം അദ്ധ്വാനത്തിന്റെ പ്രതിഫലമല്ലാതെ ഒരു പ്രതിഫലവും ഒരാൾക്കും ലഭിക്കുകയില്ല എന്നാണു.ഈ വിശുദ്ധ വചനത്തിൽ നിന്നാണ് ഇമാം ശാഫിഈ റഹിമഹുള്ളാഹിയും അദ്ദേഹത്തെ പിന്തുടർന്നവരും ഖുർആൻ പാരായണം ചെയ്തു മരണപ്പെട്ടവർക്ക് വേണ്ടി ഹദ്‌യ ചെയ്‌താൽ അതിന്റെ പ്രതിഫലം മരണപ്പെട്ടവർക്ക് ലഭിക്കുകയില്ല എന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്.കാരണം അത് അവന്റെ - മരണപ്പെട്ടവന്റെ - അദ്ധ്വാനത്തിയിലോ പ്രവർത്തിയിലോ പെട്ടതല്ല. ഇക്കാരണത്താൽ റസൂലുല്ലാഹി സ്വല്ലല്ലാഹു അലൈഹി വ സല്ലം ഇങ്ങിനെ ഒരു പ്രവർത്തിയിലേക്കു തന്റെ ഉമ്മത്തിനെ ക്ഷണിക്കുകയോ അതിലേക്കു പ്രേരിപ്പിക്കുകയോ വ്യക്തമായോ വ്യംഗ്യമായോ അതിലേക്കു വഴി നടത്തുകയോ ചെയ്തില്ല.സ്വഹാബാക്കളിൽ നിന്ന് ആരിൽ നിന്നും മരണപ്പെട്ടവർക്ക് ഖുർആൻ ഓതി ഹദ്‌യ ചെയ്തതായി ഉദ്ധരിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല.അല്ലാഹുവിനോട് സാമീപ്യം സിദ്ധിക്കുന്ന കാര്യങ്ങൾ നുസൂസിൽ ഒതുങ്ങണം ( വ്യക്തമായ വചനങ്ങൾ തെളിവായി വേണമെന്ന് അർത്ഥം).അവിടെ ഖിയാസിലേക്കും അഭിപ്രായങ്ങളിലേക്കും പോകരുത്.എന്നാൽ മരണപ്പെട്ടവർക്ക് വേണ്ടി സ്വദഖ ചെയ്യുന്നതിന്റെ പ്രതിഫലം മരണപ്പെട്ടവർക്ക് ലഭിക്കും എന്ന വിഷയത്തിൽ ഇജ്മാഉ ഉണ്ട്.കൂടാതെ അത് നിയമ ദാതാവിൽ നിന്നുള്ള വ്യക്തമായ വചനങ്ങളാൽ സ്ഥിരപ്പെട്ടതുമാണ്.
وَأَمَّا الْحَدِيثُ الَّذِي رَوَاهُ مُسْلِمٌ فِي صَحِيحِهِ ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - : " إِذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثٍ : مِنْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ ، أَوْ صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ مِنْ بَعْدِهِ ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ " ، فَهَذِهِ الثَّلَاثَةُ فِي الْحَقِيقَةِ هِيَ مِنْ سَعْيِهِ وَكَدِّهِ وَعَمَلِهِ ، كَمَا جَاءَ فِي الْحَدِيثِ : " إِنَّ أَطْيَبَ مَا أَكَلَ الرَّجُلُ مِنْ كَسْبِهِ ، وَإِنَّ وَلَدَهُ مِنْ كَسْبِهِ " . وَالصَّدَقَةُ الْجَارِيَةُ كَالْوَقْفِ وَنَحْوِهِ هِيَ مِنْ آثَارِ عَمَلِهِ وَوَقْفِهِ ، وَقَدْ قَالَ تَعَالَى : ( إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ ) الْآيَةَ [ يس : 12 ] . وَالْعِلْمُ الَّذِي نَشَرَهُ فِي النَّاسِ فَاقْتَدَى بِهِ النَّاسُ بَعْدَهُ هُوَ أَيْضًا مِنْ سَعْيِهِ وَعَمَلِهِ ، وَثَبَتَ فِي الصَّحِيحِ : " مَنْ دَعَا إِلَى هُدًى كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أُجُورِ مَنِ اتَّبَعَهُ ، مِنْ غَيْرِ أَنْ يَنْقُصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَيْئًا
ആശയ സംഗ്രഹം : ( തഫ്സീർ ഇബ്നു കസീർ തുടരുന്നു): അപ്പോൾ ഇമാം മുസ്ലിം രേഖപ്പെടുത്തിയ ,
إِذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثٍ : مِنْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ ، أَوْ صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ مِنْ بَعْدِهِ ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ
' ഒരു മനുഷ്യൻ മരിച്ചാൽ, അവനു വേണ്ടി പ്രാർത്ഥിക്കുന്ന സന്താനം,ജാരിയായ ധർമ്മം,ഉപകാരപ്പെടുന്ന വിജ്ഞാനം എന്നീ മൂന്നു കാര്യങ്ങൾ അല്ലാതെ ബാക്കി എല്ലാ അമലുകളും അവനിൽ നിന്ന് വേർപിരിഞ്ഞു പോകും' എന്ന ഹദീസിന്റെ താല്പര്യമെന്താണ്? യഥാർത്ഥത്തിൽ ഈ മൂന്നു കാര്യങ്ങളും അവന്റെ അദ്ധ്വാനത്തിലും ശ്രമത്തിലും പ്രവർത്തിയിലും പെട്ടതാണ്.
إِنَّ أَطْيَبَ مَا أَكَلَ الرَّجُلُ مِنْ كَسْبِهِ ، وَإِنَّ وَلَدَهُ مِنْ كَسْبِهِ
മനുഷ്യൻ തിന്നുന്നതിൽ ഉത്തമമായ ഭക്ഷണം അവൻ അദ്ദ്വാനിച്ചു ഉണ്ടാക്കി തിന്നുന്നതാണ്; എന്നാൽ അവന്റെ സന്താനം അവന്റെ അദ്ധ്വാനത്തിൽ പെട്ടതാണ്.വഖഫു ചെയ്യുന്നത് പോലുള്ള ജാരിയായ സ്വദഖ മനുഷ്യന്റെ പ്രവർത്തിയുടെ അസറുകളിൽ/അടയാളങ്ങളിൽ/അനന്തര ഫലങ്ങളിൽ പെട്ടതാണ്.സൂറ യാസീൻ 12 കാണുക :
إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ
തീര്‍ച്ചയായും നാം തന്നെയാണ് മരിച്ചവരെ ജീവിപ്പിക്കുന്നത്‌. അവര്‍ ചെയ്തു വെച്ചതും അവരുടെ ( പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ ) അനന്തരഫലങ്ങളും നാം എഴുതിവെക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. എല്ലാകാര്യങ്ങളും വ്യക്തമായ ഒരു രേഖയില്‍ നാം നിജപ്പെടുത്തി വെച്ചിരിക്കുന്നു ' .ഒരാൾ ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ പ്രചരിപ്പിക്കുന്ന വിജ്ഞാനവും അവന്റെ കാല ശേഷം ജനങ്ങൾ അത് പിന്തുടരുന്നതും അവന്റെ അദ്ധ്വാനത്തിലും പ്രവർത്തിയിലും പെട്ടത് തന്നെ.ഒരു സ്വഹീഹായ ഹദീസ് കാണുക :
مَنْ دَعَا إِلَى هُدًى كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أُجُورِ مَنِ اتَّبَعَهُ ، مِنْ غَيْرِ أَنْ يَنْقُصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَيْئًا
ആരെങ്കിലും ഒരാൾ സന്മാർഗ്ഗത്തിലേക്കു ജനങ്ങളെ ക്ഷണിച്ചാൽ അവനു ആ സന്മാർഗം പിന്തുരുന്നവരുടെ പ്രതിഫലം പോലെ ഒരു പ്രതിഫലമുണ്ട്; പിന്തുടരുന്നവരുടെ പ്രതിഫലം ഒട്ടും കുറയുകയില്ല താനും.
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?bk_no=49&ID=1834&idfrom=1780&idto=1787&bookid=49&startno=5
ഇമാം സുയൂഥി റഹിമഹുല്ലാഹിയുടെ അൽ ഇക്ലീലിൽ നിന്ന് :
الإكليل في استنباط التنزيل
جلال الدين السيوطي
قَوْلُهُ تَعَالَى: وَأَنْ لَيْسَ لِلإِنْسَانِ إِلا مَا سَعَى اسْتُدِلَّ بِهِ عَلَى عَدَمِ دُخُولِ النِّيَابَةِ فِي الْعِبَادَاتِ عَنِ الْحَيِّ وَالْمَيِّتِ ، وَاسْتَدَلَّ بِهِ الشَّافِعِيُّ عَلَى أَنَّ ثَوَابَ الْقِرَاءَةِ لَا يَلْحَقُ الْمَيِّتَ
ആശയ സംഗ്രഹം :
وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى
'മനുഷ്യന് താന്‍ പ്രയത്നിച്ചതല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമില്ല' എന്ന വചനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് മരിച്ചവർക്കു വേണ്ടി ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ പകരം അമൽ ചെയ്യൽ സ്വീകാര്യമല്ല എന്ന അഭിപ്രായത്തിനു തെളിവ് പിടിച്ചിരിക്കുന്നത്.മരിച്ചവർക്കു വേണ്ടി ഖുർആൻ ഓതിയാൽ അതിന്റെ പ്രതിഫലം മരിച്ചവർക്കു ലഭിക്കില്ല എന്ന് ഇമാം ശാഫിഈ ഈ ആയത്തിൽ നിന്ന് തെളിവ് പിടിച്ചിരിക്കുന്നു.
http://www.islamweb.org/newlibrary/display_book.php?bk_no=219&ID=56&idfrom=934&idto=943&bookid=219&startno=7
സ്വഹീഹു മുസ്ലിം
بَاب وُصُولِ ثَوَابِ الصَّدَقَةِ عَنْ الْمَيِّتِ إِلَيْهِ
മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ചെയ്യുന്ന സദഖയുടെ പ്രതിഫലം മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കും എന്നത് സംബന്ധിച്ച് പറയുന്ന ബാബു
1004 وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نُمَيْرٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بِشْرٍ حَدَّثَنَا هِشَامٌ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ رَجُلًا أَتَى النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ أُمِّيَ افْتُلِتَتْ نَفْسَهَا وَلَمْ تُوصِ وَأَظُنُّهَا لَوْ تَكَلَّمَتْ تَصَدَّقَتْ أَفَلَهَا أَجْرٌ إِنْ تَصَدَّقْتُ عَنْهَا قَالَ نَعَمْ
ആശയ സംഗ്രഹം : ആഇശ റദിയല്ലാഹു അന്ഹാ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു : ഒരിക്കൽ ഒരാൾ റസൂലുല്ലാഹി സ്വല്ലല്ലാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയുടെ അടുക്കൽ വന്നു പറഞ്ഞു : അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂലേ ...ഒരു വസ്വിയ്യത്തും ചെയ്യാൻ സാധിക്കാതെ എന്റെ ഉമ്മ മരിച്ചു.അവർക്കു സംസാരിക്കാൻ സാധിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ അവർ സദഖ ചെയ്യുമായിരുന്നു എന്ന് ഞാൻ വിചാരിക്കുന്നു.ഞാൻ അവർക്കു വേണ്ടി സദഖ ചെയ്‌താൽ അതിന്റെ പ്രതിഫലം അവർക്കു ലഭിക്കുമോ? അപ്പോൾ നബി പറഞ്ഞു : അതെ.
ഇമാം നവവി റഹിമഹുല്ലാഹിയുടെ
ശറഹ് മുസ്ലിമിൽ നിന്ന് :
..........................
وَفِي هَذَا الْحَدِيثِ : أَنَّ الصَّدَقَةَ عَنِ الْمَيِّتِ تَنْفَعُ الْمَيِّتَ وَيَصِلُهُ ثَوَابُهَا ، وَهُوَ كَذَلِكَ بِإِجْمَاعِ الْعُلَمَاءِ ، وَكَذَا أَجْمَعُوا عَلَى وُصُولِ الدُّعَاءِ وَقَضَاءِ الدِّينِ بِالنُّصُوصِ الْوَارِدَةِ فِي الْجَمِيعِ ، وَيَصِحُّ الْحَجُّ عَنِ الْمَيِّتِ إِذَا كَانَ حَجَّ الْإِسْلَامِ ، وَكَذَا إِذَا وَصَّى بِحَجِّ التَّطَوُّعِ عَلَى الْأَصَحِّ عِنْدَنَا ، وَاخْتَلَفَ الْعُلَمَاءُ فِي الصَّوَابِ إِذَا مَاتَ وَعَلَيْهِ صَوْمٌ ، فَالرَّاجِحُ جَوَازُهُ عَنْهُ لِلْأَحَادِيثِ الصَّحِيحَةِ فِيهِ . وَالْمَشْهُورُ فِي مَذْهَبِنَا أَنَّ قِرَاءَةَ الْقُرْآنِ لَا يَصِلُهُ ثَوَابُهَا ، وَقَالَ جَمَاعَةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا : يَصِلُهُ ثَوَابُهَا ، وَبِهِ قَالَ أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ . وَأَمَّا الصَّلَاةُ وَسَائِرُ الطَّاعَاتِ فَلَا تَصِلُهُ عِنْدَنَا وَلَا عِنْدَ الْجُمْهُورِ ، وَقَالَ أَحْمَدُ : يَصِلُهُ ثَوَابُ الْجَمِيعِ كَالْحَجِّ
ആശയ സംഗ്രഹം : മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി സദഖ ചെയ്‌താൽ അത് മയ്യിത്തിനു ഉപകാരപ്പെടുമെന്നും അതിന്റെ പ്രതിഫലം മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കും എന്നും ഈ ഹദീസിൽ നിന്നും മനസ്സിലാക്കാം.ഈ വിഷയത്തിൽ പണ്ഡിതന്മാർക്ക് ഏകാഭിപ്രായമുണ്ട്.അപ്രകാരം തന്നെ വ്യക്തമായ വചനങ്ങൾ വന്നിട്ടുള്ളതിനാൽ മയ്യിത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള പ്രാർത്ഥന മയ്യിത്തിനു ഉപകരിക്കുമെന്നും മയ്യിത്തിനു മേലുള്ള കടം മറ്റുള്ളവർ തീർത്താൽ മയ്യിത്ത് കട ബാധ്യതയിൽ നിന്ന് ഒഴിവാകുമെന്നുമുള്ള കാര്യം അവിതർക്കിതമാണ്.ഹജ്ജും സ്വീകാര്യമാണ്.മയ്യിത്ത് മരണത്തിനു മുമ്പ് , തനിക്കു വേണ്ടി സുന്നത്തായ ഹജ്ജ് ചെയ്യാൻ വസ്വിയ്യത്തു ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ നമ്മുടെ മദ്ഹബിലെ - ശാഫിഈ മദ്ഹബിലെ- ഏറ്റവും ശരിയായ അഭിപ്രായ പ്രകാരം അങ്ങിനെ ചെയ്യുന്ന ഹജ്ജിന്റെ പ്രതിഫലം മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കും എന്നാണു മനസ്സിലാക്കേണ്ടത്.നോമ്പ് ഖദാ ഉള്ളയാൾ മരിച്ചാൽ അയാൾക്ക് വേണ്ടി നോമ്പ് നോറ്റു വീട്ടിയാൽ സ്വീകാര്യമാണോ എന്ന വിഷയത്തിൽ നമ്മുടെ മദ്ഹബിൽ വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ടെങ്കിലും നോറ്റു വീട്ടാമെന്നതാണ് പ്രബലമായ അഭിപ്രായം.ഈ വിഷയത്തിൽ സ്വഹീഹായ ഹദീസുകൾ വന്നിട്ടുണ്ട്.മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ഖുർആൻ ഓതി ഹദ്‌യ ചെയ്‌താൽ അതിന്റെ പ്രതിഫലം മരിച്ചവർക്കു ലഭിക്കില്ല എന്നതാണ് ശാഫിഈ മദ്ഹബിലെ പ്രസിദ്ധമായ അഭിപ്രായം. എന്നാൽ ഒരു സംഘം ശാഫിഈ മദ്ഹബുകാർ മരിച്ചവർക്കു പ്രതിഫലം ലഭിക്കും എന്ന വീക്ഷണം സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.അഹ്മദ് ബ്നു ഹന്ബൽ അവര്കള്ക്കും പ്രതിഫലം ലഭിക്കും എന്ന വീക്ഷമാണുള്ളത്.നിസ്‌ക്കാരത്തിന്റെയും (മയ്യിത്ത് നിസ്‌ക്കാരമല്ല) മറ്റും പ്രതിഫലം മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കില്ല എന്നതാണ് ശാഫിഈ മദ്ഹബിലെ വീക്ഷണം. ഭൂരിപക്ഷ പണ്ഡിതമതവും അത് തന്നെ.എന്നാൽ ഇമാം അഹ്മദ് ബ്നു ഹന്ബൽ ഹജ്ജ് പോലെ തന്നെ എല്ലാ അമലുകളുടെയും പ്രതിഫലം മരിച്ചവർക്കു ലഭിക്കും എന്ന അഭിപ്രായമാണ് പറഞ്ഞിട്ടുള്ളത്.
ഇമാം നവവി റഹിമഹുല്ലാഹിയുടെ റൗദയിൽ നിന്ന് :
روضة الطالبين وعمدة المفتين
أبو زكريا يحيى بن شرف النووي
عَنِ الْقَاضِي حُسَيْنٍ فِي " الْفَتَاوَى " : أَنَّ الِاسْتِئْجَارَ لِقِرَاءَةِ الْقُرْآنِ عَلَى رَأْسِ الْقَبْرِ مُدَّةً ، جَائِزٌ ، كَالِاسْتِئْجَارِ لِلْأَذَانِ وَتَعْلِيمِ الْقُرْآنِ
وَاعْلَمْ أَنَّ عَوْدَ الْمَنْفَعَةِ إِلَى الْمُسْتَأْجِرِ شَرْطٌ ، فَيَجِبُ عَوْدُهَا فِي هَذِهِ الْإِجَارَةِ إِلَى الْمُسْتَأْجِرِ أَوْ مَيِّتِهِ ، فَالْمُسْتَأْجِرُ لَا يَنْتَفِعُ بِقِرَاءَةِ غَيْرِهِ . وَمَعْلُومٌ أَنَّ الْمَيِّتَ لَا يَلْحَقُهُ ثَوَابُ الْقِرَاءَةِ الْمُجَرَّدَةِ ، فَالْوَجْهُ : تَنْزِيلُ الِاسْتِئْجَارِ عَلَى صُورَةِ انْتِفَاعِ الْمَيِّتِ بِالْقِرَاءَةِ . وَذَكَرُوا لَهُ طَرِيقَيْنِ
أَحَدُهُمَا : أَنْ يُعْقِبَ الْقِرَاءَةَ بِالدُّعَاءِ لِلْمَيِّتِ ، لِأَنَّ الدُّعَاءَ يَلْحَقُهُ ، وَالدُّعَاءُ بَعْدَ الْقِرَاءَةِ أَقْرَبُ إِجَابَةً وَأَكْثَرُ بَرَكَةً . وَالثَّانِي : ذَكَرَ الشَّيْخُ عَبْدُ الْكَرِيمِ السَّالُوسِيُّ ، أَنَّهُ إِنْ نَوَى الْقَارِئُ بِقِرَاءَتِهِ أَنْ يَكُونَ ثَوَابُهَا لِلْمَيِّتِ ، لَمْ يَلْحَقْهُ . وَإِنْ قَرَأَ ، ثُمَّ جَعَلَ مَا حَصَلَ مِنَ الْأَجْرِ لَهُ ، فَهَذَا دُعَاءٌ بِحُصُولِ ذَلِكَ الْأَجْرِ لِلْمَيِّتِ ، فَيَنْفَعُ الْمَيِّتَ
ആശയ സംഗ്രഹം : ഖാദീ ഹുസൈൻ അദ്ധേഹത്തിന്റെ ഫതാവായിൽ പറയുന്നു : കബറിങ്കൽ ഒരു നിശ്ചിത കാലം കൂലിക്കു ഖുർആൻ ഓതിക്കൽ വാങ്ക് വിളിക്കും ഖുർആൻ പഠനത്തിനും കൂലി നല്കുമ്പോലെ തന്നെ അനുവദനീയമാണ്.അപ്പോൾ ഈ നൽകുന്ന കൂലി മയ്യിത്തിലേക്കോ കൂലി നല്കുന്നവനിലേക്കോ മടങ്ങണമല്ലോ.കൂലി നല്കുന്നയാൾക്കു ഏതായാലും ഖുർആൻ പാരായണത്തിന്റെ പ്രയോയോജനം ലഭിക്കില്ല.മറ്റൊരാൾ ഖുർആൻ പാരായണം നടത്തിയത് കൊണ്ട് മാത്രം മയ്യിത്തിനു പ്രയോജനവുമില്ല.പിന്നെ ഈ ഖുർആൻ പാരായണം മയ്യിത്തിനു ഉപകാരപ്പെടണമെങ്കിൽ രണ്ടു മാർഗ്ഗമാണ് പണ്ഡിതന്മാർ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്.ഒന്ന്: ഖുർആൻ പാരായണത്തിന്റെ ഉടനെ ഖുർആൻ ഓതിയവൻ മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ദുആ ചെയ്യുക.കാരണം ദുആ ഏതായാലും മയ്യിത്തിനു പ്രയോജനം ചെയ്യുമല്ലോ.അപ്പോൾ ഖുർആൻ പാരായണത്തിന് ശേഷമുള്ള ദുആ ആവുമ്പോൾ ഉത്തരം ലഭിക്കാനുള്ള സാധ്യതയും ബറകത്തും വർദ്ധിക്കും . മറ്റൊരു രീതി ശൈഖ് അബ്ദുൽ കരീം അസ്സാലൂസി പറയുന്നു: ഖുർആൻ ഓതുന്നവൻ ഖുർആൻ ഓതിയതിന്റെ കൂലി മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കണമെന്ന് കരുതിയാൽ(മാത്രം) അത് മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കില്ല.എന്നാൽ അയാൾ ഖുർആൻ ഓതുകയും കൂലി സ്വീകരിച്ചു കൊണ്ട് , മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ദുആഉ ചെയ്യുകയും ചെയ്‌താൽ അത് സ്വീകരിക്കപ്പെടും.
.........................
https://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?bk_no=95&ID=870&idfrom=1028&idto=1041&bookid=95&startno=6
തഫ്സീർ ത്വബരിയിൽ നിന്ന് :
تفسير الطبري
محمد بن جرير الطبري
( وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى ) يَقُولُ جَلَّ ثَنَاؤُهُ : أَوُ لَمْ يُنَبَّأْ أَنَّهُ لَا يُجَازَى عَامِلٌ إِلَّا بِعَمَلِهِ ، خَيْرًا كَانَ ذَلِكَ أَوْ شَرًّا
....................................
وَذُكِرَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهُ قَالَ : هَذِهِ الْآيَةُ مَنْسُوخَةٌ
حَدَّثَنِي عَلِيٌّ قَالَ : ثَنَا أَبُو صَالِحٍ قَالَ : ثَنِي مُعَاوِيَةُ ، عَنْ عَلِيٍّ ، عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ قَوْلَهُ ( وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى ) قَالَ : فَأَنْزَلَ اللَّهُ بَعْدَ هَذَا ( وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ ) فَأَدْخَلَ الْأَبْنَاءَ بِصَلَاحِ الْآبَاءِ الْجَنَّةَ
ആശയ സംഗ്രഹം :
وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى
'മനുഷ്യന്ന്‌ താന്‍ പ്രയത്നിച്ചതല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമില്ല' എന്ന വചനത്തിന്റെ ആശയം, നന്മയാണെങ്കിലും തിന്മയാണെങ്കിലും ഒരാൾക്കു അയാൾ ചെയ്യുന്ന കർമ്മത്തിന്റെ പ്രതിഫലമാണ് നല്കപ്പെടുക എന്നാണു.എന്നാൽ ഈ ആയത്തിന്റെ വിധി മന്സൂഖ് ആണെന്ന് ഇബ്നു അബ്ബാസ് റദിയല്ലാഹു അന്ഹുവിൽ നിന്ന് ഒരു റിപ്പോർട്ട് ഉണ്ട്.പരിശുദ്ധ ഖുര്‍ആന്‍ അദ്ധ്യായം 052 അത്വൂര്‍ 21 -ആം ആയത്ത് ഈ വചനത്തിനു ശേഷമാണ് അവതരിച്ചത്.പ്രസ്തുത സൂക്തം ചുവടെ ചേർക്കുന്നു :
وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُم بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُم مِّنْ عَمَلِهِم مِّن شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ
ഏതൊരു കൂട്ടര്‍ വിശ്വസിക്കുകയും അവരുടെ സന്താനങ്ങള്‍ വിശ്വാസത്തില്‍ അവരെ പിന്തുടരുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നുവോ അവരുടെ സന്താനങ്ങളെ നാം അവരോടൊപ്പം ചേര്‍ക്കുന്നതാണ്‌. അവരുടെ കര്‍മ്മഫലത്തില്‍ നിന്ന് യാതൊന്നും നാം അവര്‍ക്കു കുറവു വരുത്തുകയുമില്ല. ഏതൊരു മനുഷ്യനും താന്‍ സമ്പാദിച്ച്‌ വച്ചതിനു (സ്വന്തം കര്‍മ്മങ്ങള്‍ക്ക്‌) പണയം വെക്കപ്പെട്ടവനാകുന്നു.
അപ്പോൾ മാതാ പിതാക്കളുടെ സ്വർഗ്ഗ പ്രവേശനത്തിൽ മക്കളുടെ പങ്കു പ്രസക്തമാണ്.
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?idfrom=4669&idto=4669&bk_no=50&ID=4723
പരിശുദ്ധ ഖുര്‍ആന്‍ അദ്ധ്യായം 017 ഇസ്റാഅ് 44 കാണുക :
تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَكِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا
ഏഴ്‌ ആകാശങ്ങളും ഭൂമിയും അവയിലുള്ളവരും അവന്റെ പരിശുദ്ധിയെ പ്രകീര്‍ത്തിക്കുന്നു യാതൊരു വസ്തുവും അവനെ സ്തുതിച്ച്‌ കൊണ്ട് ( അവന്റെ ) പരിശുദ്ധിയെ പ്രകീര്‍ത്തിക്കാത്തതായി ഇല്ല. പക്ഷെ അവരുടെ കീര്‍ത്തനം നിങ്ങള്‍ ഗ്രഹിക്കുകയില്ല. തീര്‍ച്ചയായും അവന് സഹനശീലനും ഏറെ പൊറുക്കുന്നവനുമാകുന്നു.
തഫ്സീർ ഖുർതുബിയിൽ നിന്ന് :
تفسير القرطبي
محمد بن أحمد الأنصاري القرطبي
قُلْتُ : وَيُسْتَدَلُّ لِهَذَا الْقَوْلِ مِنَ السُّنَّةِ بِمَا ثَبَتَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ - تَعَالَى - عَنْهُمَا أَنَّ النَّبِيَّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - مَرَّ عَلَى قَبْرَيْنِ فَقَالَ : إِنَّهُمَا لَيُعَذَّبَانِ وَمَا يُعَذَّبَانِ فِي كَبِيرٍ أَمَّا أَحَدُهُمَا فَكَانَ يَمْشِي بِالنَّمِيمَةِ وَأَمَّا الْآخَرُ فَكَانَ لَا يَسْتَبْرِئُ مِنَ الْبَوْلِ قَالَ : فَدَعَا بِعَسِيبٍ رَطْبٍ فَشَقَّهُ اثْنَيْنِ ، ثُمَّ غَرَسَ عَلَى هَذَا وَاحِدًا وَعَلَى هَذَا وَاحِدًا ثُمَّ قَالَ : لَعَلَّهُ يُخَفِّفُ عَنْهُمَا مَا لَمْ يَيْبَسَا . فَقَوْلُهُ - عَلَيْهِ الصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ - . مَا لَمْ يَيْبَسَا إِشَارَةٌ إِلَى أَنَّهُمَا مَا دَامَا رَطْبَيْنِ يُسَبِّحَانِ ، فَإِذَا يَبَسَا صَارَا جَمَادًا . وَاللَّهُ أَعْلَمُ . وَفِي مُسْنَدِ أَبِي دَاوُدَ الطَّيَالِسِيِّ : فَتُوضَعُ عَلَى أَحَدِهِمَا نِصْفًا وَعَلَى الْآخَرِ نِصْفًا وَقَالَ : لَعَلَّهُ أَنْ يُهَوِّنَ عَلَيْهِمَا الْعَذَابَ مَا دَامَ فِيهِمَا مِنْ بَلُولَتِهِمَا شَيْءٌ . قَالَ عُلَمَاؤُنَا : وَيُسْتَفَادُ مِنْ هَذَا غَرْسُ الْأَشْجَارِ وَقِرَاءَةُ الْقُرْآنِ عَلَى الْقُبُورِ ، وَإِذَا خُفِّفَ عَنْهُمْ بِالْأَشْجَارِ فَكَيْفَ بِقِرَاءَةِ الرَّجُلِ الْمُؤْمِنِ الْقُرْآنَ . وَقَدْ بَيَّنَّا هَذَا الْمَعْنَى فِي كِتَابِ التَّذْكِرَةِ بَيَانًا شَافِيًا ، وَأَنَّهُ يَصِلُ إِلَى الْمَيِّتِ ثَوَابُ مَا يُهْدَى إِلَيْهِ . وَالْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى ذَلِكَ . وَعَلَى التَّأْوِيلِ الثَّانِي لَا يُحْتَاجُ إِلَى ذَلِكَ ; فَإِنَّ كُلَّ شَيْءٍ مِنَ الْجَمَادِ وَغَيْرِهِ يُسَبِّحُ
ആശയ സംഗ്രഹം : ഖബറുകൾക്കു മേലുള്ള പച്ചച്ചെടികൾ അവ ഉണങ്ങി പോകാത്തിടത്തോളം കാലം തസ്ബീഹ് ചൊല്ലുമെന്നും ആ തസ്ബീഹ് ഖബർ ശിക്ഷ ലഘൂകരിക്കുന്നതിനു ഉപകരിച്ചേക്കാമെന്നും സ്വഹീഹായ ഹദീസിൽ വന്നിട്ടുള്ളതിനാൽ കബറിങ്കൽ ഖുർആൻ പാരായണം ചെയ്യുന്നത് മയ്യിത്തിനു ഉപകരിക്കും എന്ന കാര്യം വ്യക്തമാണെന്ന് മാലികി മദ്ഹബിലെ പണ്ഡിതന്മാർ വ്യക്തമാക്കിയതായി ഇമാം ഖുർതുബി വിവരിക്കുന്നു . ഹദീസ് സ്വഹീഹ് മുസ്ലിമിൽ വന്ന പ്രകാരം ചേർക്കുന്നു:
സ്വഹീഹു മുസ്ലിം
كتاب الطهارة
ശുദ്ധി സംബന്ധിച്ച കിതാബ്
باب الدَّلِيلِ عَلَى نَجَاسَةِ الْبَوْلِ وَوُجُوبِ الاِسْتِبْرَاءِ مِنْهُ
മൂത്രം മലിനമാണെന്നതിനും അതിൽ നിന്ന് ശരിയായി ശുദ്ധിയാവൽ നിർബന്ധമാണെന്നതിനും തെളിവ് പറയുന്ന ബാബു
..................
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ مَرَّ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَلَى قَبْرَيْنِ فَقَالَ " أَمَا إِنَّهُمَا لَيُعَذَّبَانِ وَمَا يُعَذَّبَانِ فِي كَبِيرٍ أَمَّا أَحَدُهُمَا فَكَانَ يَمْشِي بِالنَّمِيمَةِ وَأَمَّا الآخَرُ فَكَانَ لاَ يَسْتَتِرُ مِنْ بَوْلِهِ " . قَالَ فَدَعَا بِعَسِيبٍ رَطْبٍ فَشَقَّهُ بِاثْنَيْنِ ثُمَّ غَرَسَ عَلَى هَذَا وَاحِدًا وَعَلَى هَذَا وَاحِدًا ثُمَّ قَالَ " لَعَلَّهُ أَنْ يُخَفَّفَ عَنْهُمَا مَا لَمْ يَيْبَسَا " .
ഇബ്നു അബ്ബാസ് റദിയല്ലാഹു അന്ഹു റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു: ഒരിക്കൽ റസൂലുല്ലാഹി സ്വല്ലല്ലാഹു അലൈഹി വ സല്ലം രണ്ടു ഖബറുകൾക്കരികിലൂടെ നടന്നു പോകുകയായിരുന്നു.അപ്പോൾ റസൂൽ പറഞ്ഞു: ഈ രണ്ടു ഖബറാളികളും ശിക്ഷിക്കപ്പെട്ടു കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്.അവർ വലിയ ഒരു തെറ്റ് ചെയ്തത് കൊണ്ടൊന്നുമല്ല ശിക്ഷിക്കപ്പെട്ടു കൊണ്ടിരിക്കുന്നത്.അവരിൽ ഒരാൾ ഏഷണിയുമായി നടക്കുന്ന വ്യക്തിയായിരുന്നു.അതാണ് അയാൾ ശിക്ഷിക്കപ്പെടാൻ കാരണം.അപരൻ മൂത്രം ശരീരത്തിൽ നിന്ന് ശരിയായി ശുചിയാക്കാത്ത വ്യക്തിയായിരുന്നു.
തുടർന്ന് നബി ഒരു പച്ചക്കമ്പ് എടുത്തു കൊണ്ട് വരാൻ പറഞ്ഞു.അത് രണ്ടു കഷ്ണമാക്കിയ ശേഷം നബി ഒന്ന് ഒരു ഖബറിന് മേലും മറ്റേതു മറ്റേ ഖബറിന് മേലും നട്ടു. നബി തുടർന്ന് ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞു : ഈ കമ്പുകൾ ഉണങ്ങാതിരിക്കുവോളം കാലം അവർക്കു ശിക്ഷയ്ക്കു ഇളവ് ലഭിച്ചേക്കാം.തുടർന്ന് നബി ഒരു പച്ചക്കമ്പ് എടുത്തു കൊണ്ട് വരാൻ പറഞ്ഞു.അത് രണ്ടു കഷ്ണമാക്കിയ ശേഷം നബി ഒന്ന് ഒരു ഖബറിന് മേലും മറ്റേതു മറ്റേ ഖബറിന് മേലും നട്ടു. നബി തുടർന്ന് ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞു : ഈ കമ്പുകൾ ഉണങ്ങാതിരിക്കുവോളം കാലം അവർക്കു ശിക്ഷയ്ക്കു ഇളവ് ലഭിച്ചേക്കാം.(കുറിപ്പ് : ഹരിത സസ്യങ്ങൾ വച്ച് പിടിപ്പിക്കേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യം കൂടി ഈ ഹദീസിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാക്കുക ).
.(തഫ്സീർ ഖുർതുബി തുടരുന്നു):
പ്രസ്തുത ചെടികൾ ഹരിതാഭമായി തുടരുവോളം തസ്ബീഹ് ചൊല്ലുമെന്നും അത് ഖബറിൽ കിടക്കുന്നവർക്കു ഉപകാരപ്പെടുമെന്നും ഈ ഹദീസിൽ സൂചനയുണ്ട്.അല്ലാഹുവിനു ഏറ്റവും കൂടുതൽ അറിയാം.ഖബറുകളിന്മേലുള്ള ഈ ഹരിത സസ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് ഖബറുകളിൽ കിടക്കുന്ന വ്യക്തികൾക്ക് പ്രയോജനം സിദ്ധിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ കബറിങ്കൽ ഖുർആൻ ഓതുന്ന സത്യ വിശ്വാസിയുടെ ഖുർആൻ പാരായണം കൊണ്ട് ഖബറാളിക്കു പ്രയോജനം കിട്ടാതിരിക്കാൻ എന്താണ് ന്യായം എന്ന് മാലികി മദ്ഹബിലെ പണ്ഡിതന്മാർ ചോദിക്കുന്നു.
...................
https://sunnah.com/muslim/2/143
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?bk_no=48&ID=1546&idfrom=2116&idto=2207&bookid=48&startno=33
ഇബ്നു ഖുദ്ദാമയുടെ അൽ മുഗ്‌നിയിൽ നിന്ന്
المغني
موفق الدين عبد الله بن أحمد بن قدامة
فَصْلٌ : قَالَ : وَلَا بَأْسَ بِالْقِرَاءَةِ عِنْدَ الْقَبْرِ ، وَقَدْ رُوِيَ عَنْ أَحْمَدَ أَنَّهُ قَالَ : إذَا دَخَلْتُمْ الْمَقَابِرَ اقْرَءُوا آيَةَ الْكُرْسِيِّ وَثَلَاثَ مَرَّاتٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ، ثُمَّ قُلْ : اللَّهُمَّ إنَّ فَضْلَهُ لِأَهْلِ الْمَقَابِرِ . وَرُوِيَ عَنْهُ أَنَّهُ قَالَ : الْقِرَاءَةُ عِنْدَ الْقَبْرِ بِدْعَةٌ ، وَرُوِيَ ذَلِكَ عَنْ هُشَيْمٍ ، قَالَ أَبُو بَكْرٍ : نَقَلَ ذَلِكَ عَنْ أَحْمَدَ جَمَاعَةٌ ، ثُمَّ رَجَعَ رُجُوعًا أَبَانَ بِهِ عَنْ نَفْسِهِ ، فَرَوَى جَمَاعَةٌ أَنَّ أَحْمَدَ نَهَى ضَرِيرًا أَنْ يَقْرَأَ عِنْدَ الْقَبْرِ ، وَقَالَ لَهُ : إنَّ الْقِرَاءَةَ عِنْدَ الْقَبْرِ بِدْعَةٌ . فَقَالَ لَهُ مُحَمَّدُ بْنُ قُدَامَةَ الْجَوْهَرِيُّ : يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ : مَا تَقُولُ فِي مُبَشِّرٍ الْحَلَبِيِّ ؟ قَالَ : ثِقَةٌ
قَالَ : فَأَخْبَرَنِي مُبَشِّرٌ ، عَنْ أَبِيهِ ، أَنَّهُ أَوْصَى إذَا دُفِنَ يُقْرَأُ عِنْدَهُ بِفَاتِحَةِ الْبَقَرَةِ وَخَاتِمَتِهَا ، وَقَالَ : سَمِعْت ابْنَ عُمَرَ يُوصِي بِذَلِكَ . قَالَ أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ : فَارْجِعْ فَقُلْ لِلرَّجُلِ يَقْرَأُ . وَقَالَ الْخَلَّالُ : حَدَّثَنِي أَبُو عَلِيٍّ الْحَسَنُ بْنُ الْهَيْثَمِ الْبَزَّارُ ، شَيْخُنَا الثِّقَةُ الْمَأْمُونُ ، قَالَ : رَأَيْت أَحْمَدَ بْنَ حَنْبَلٍ يُصَلِّي خَلْفَ ضَرِيرٍ يَقْرَأُ عَلَى الْقُبُورِ
...........................
ആശയ സംഗ്രഹം : ഇബ്നു ഖുദ്‌ദാമ പറയുന്നു:കബറിങ്കൽ ഖുർആൻ പാരായണംചെയ്യുന്നതിൽ കുഴപ്പമൊന്നുമില്ല.ഇമാം അഹ്മദ് ബ്നു ഹന്ബൽ റഹിമഹുല്ലാഹ് ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു:നിങ്ങൾ ഖബർസ്ഥാനിൽ പ്രവേശിച്ചാൽ ആയത്തുൽ കുർസിയ്യും തുടർന്ന് മൂന്നു തവണ ഖുൽ ഹുവല്ലാഹു അഹദ് എന്ന സൂറത്തും ഓതുക.തുടർന്ന്' അല്ലാഹുവേ.. ഇതിന്റെ പുണ്യം ഈ ഖബറാളികൾക്കു നൽകണേ' എന്ന് പ്രാർത്ഥിക്കുക
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?flag=1&bk_no=15&ID=1334
ഇബ്നു തൈമിയ്യ റഹിമഹുല്ലാഹിയുടെ ഫതാവായിൽ നിന്ന് :
مجموع فتاوى ابن تيمية
تقي الدين ابن تيمية
وَسُئِلَ عَنْ قِرَاءَةِ أَهْلِ الْمَيِّتِ تَصِلُ إلَيْهِ ؟ وَالتَّسْبِيحُ وَالتَّحْمِيدُ وَالتَّهْلِيلُ وَالتَّكْبِيرُ إذَا أَهْدَاهُ إلَى الْمَيِّتِ يَصِلُ إلَيْهِ ثَوَابُهَا أَمْ لَا ؟
فَأَجَابَ : يَصِلُ إلَى الْمَيِّتِ قِرَاءَةُ أَهْلِهِ وَتَسْبِيحُهُمْ وَتَكْبِيرُهُمْ وَسَائِرُ ذِكْرِهِمْ لِلَّهِ تَعَالَى إذَا أَهْدَوْهُ إلَى الْمَيِّتِ وَصَلَ إلَيْهِ وَاَللَّهُ أَعْلَمُ
ആശയ സംഗ്രഹം : മയ്യിത്തിന്റെ ബന്ധുക്കൾ ഖുർആൻ പാരായണം നടത്തുകയോ , തസ്ബീഹ്, തഹ്മീദ്,തഹ്‌ലീൽ , തക്ബീർ എന്നിവ ചൊല്ലകയോ ചെയ്തു മയ്യിത്തിനു ഹദ്‌യ ചെയ്‌താൽ അതിന്റെ പ്രതിഫലം മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കുമോ ഇല്ലയോ എന്ന് ശൈഖ് ഇബ്നു തൈമിയ്യ റഹിമഹുല്ലാഹി അവർകളോട് ചോദിക്കപ്പെട്ടു . അപ്പോൾ ഇബ്നു തൈമിയ്യ റഹിമഹുല്ലാഹി മറുപടി പറഞ്ഞു :
മയ്യിത്തിന്റെ ബന്ധുക്കൾ ഖുർആൻ പാരായണം നടത്തുകയോ , തസ്ബീഹ്, തഹ്മീദ്,തഹ്‌ലീൽ , തക്ബീർ എന്നിവ ചൊല്ലകയോ ചെയ്തു മയ്യിത്തിനു ഹദ്‌യ ചെയ്‌താൽ അതിന്റെ പ്രതിഫലം മയ്യിത്തിനു ലഭിക്കും/എത്തും .അല്ലാഹുവാണ് ഏറ്റവും അറിയുന്നവൻ
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?bk_no=22&ID=1909&idfrom=3075&idto=3171&bookid=22&startno=32
എന്നാൽ കൂലിക്കു ഖുർആൻ പാരായണം ചെയ്യിക്കുന്നത് ശരിയാവുകയില്ല എന്നും ദരിദ്രന് അവന്റെ ആവശ്യത്തിന് പ്രതിഫലം സ്വീകരിക്കുന്നതിൽ തെറ്റില്ല എന്നും ഉള്ള വിശദീകരണവും ഇബ്നു തൈമിയ്യയുടെ ഫതാവായിൽ കാണാം.
مجموع فتاوى ابن تيمية
تقي الدين ابن تيمية
........................
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ أَمَّا الصَّدَقَةُ عَنْ الْمَيِّتِ فَإِنَّهُ يَنْتَفِعُ بِهَا بِاتِّفَاقِ الْمُسْلِمِينَ وَقَدْ وَرَدَتْ بِذَلِكَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَحَادِيثُ صَحِيحَةٌ . مِثْلُ قَوْلِ سَعْدٍ : { يَا رَسُولَ اللَّهِ إنَّ أُمِّي اُفْتُلِتَتْ نَفْسُهَا وَأُرَاهَا لَوْ تَكَلَّمَتْ تَصَدَّقَتْ فَهَلْ يَنْفَعُهَا أَنْ أَتَصَدَّقَ عَنْهَا ؟ فَقَالَ : نَعَمْ } وَكَذَلِكَ يَنْفَعُهُ الْحَجُّ عَنْهُ وَالْأُضْحِيَّةُ عَنْهُ وَالْعِتْقُ عَنْهُ وَالدُّعَاءُ وَالِاسْتِغْفَارُ لَهُ بِلَا نِزَاعٍ بَيْنَ الْأَئِمَّةِ
وَأَمَّا الصِّيَامُ عَنْهُ وَصَلَاةُ التَّطَوُّعِ عَنْهُ وَقِرَاءَةُ الْقُرْآنِ عَنْهُ فَهَذَا فِيهِ قَوْلَانِ لِلْعُلَمَاءِ : أَحَدُهُمَا : يَنْتَفِعُ بِهِ وَهُوَ مَذْهَبُ أَحْمَد وَأَبِي حَنِيفَةَ وَغَيْرِهِمَا ، وَبَعْضِ أَصْحَابِ الشَّافِعِيِّ وَغَيْرِهِمْ
وَالثَّانِي : لَا تَصِلُ إلَيْهِ وَهُوَ الْمَشْهُورُ فِي مَذْهَبِ مَالِكٍ وَالشَّافِعِيِّ
وَأَمَّا الِاسْتِئْجَارُ لِنَفْسِ الْقِرَاءَةِ وَالْإِهْدَاءِ فَلَا يَصِحُّ ذَلِكَ ، فَإِنَّ الْعُلَمَاءَ إنَّمَا تَنَازَعُوا فِي جَوَازِ أَخْذِ الْأُجْرَةِ عَلَى تَعْلِيمِ الْقُرْآنِ وَالْأَذَانِ وَالْإِمَامَةِ وَالْحَجِّ عَنْ الْغَيْرِ ; لِأَنَّ الْمُسْتَأْجِرَ يَسْتَوْفِي الْمَنْفَعَةَ ، فَقِيلَ : يَصِحُّ لِذَلِكَ كَمَا هُوَ الْمَشْهُورُ مِنْ مَذْهَبِ مَالِكٍ وَالشَّافِعِيِّ . وَقِيلَ : لَا يَجُوزُ لِأَنَّ هَذِهِ الْأَعْمَالَ يَخْتَصُّ فَاعِلُهَا أَنْ يَكُونَ مِنْ أَهْلِ الْقُرْبَةِ فَإِنَّهَا إنَّمَا تَصِحُّ مِنْ الْمُسْلِمِ دُونَ الْكَافِرِ فَلَا يَجُوزُ إيقَاعُهَا إلَّا عَلَى وَجْهِ التَّقَرُّبِ إلَى اللَّهِ تَعَالَى . وَإِذَا فُعِلَتْ بِعُرُوضٍ لَمْ يَكُنْ فِيهَا أَجْرٌ بِالِاتِّفَاقِ لِأَنَّ اللَّهَ إنَّمَا يَقْبَلُ مِنْ الْعَمَلِ مَا أُرِيدَ بِهِ وَجْهُهُ لَا مَا فُعِلَ لِأَجْلِ عُرُوضِ الدُّنْيَا
وَقِيلَ يَجُوزُ أَخْذُ الْأُجْرَةِ عَلَيْهَا لِلْفَقِيرِ دُونَ الْغَنِيِّ ، وَهُوَ الْقَوْلُ الثَّالِثُ فِي مَذْهَبِ أَحْمَد كَمَا أَذِنَ اللَّهُ لِوَلِيِّ الْيَتِيمِ أَنْ يَأْكُلَ مَعَ الْفَقْرِ وَيَسْتَغْنِيَ مَعَ الْغِنَى ، وَهَذَا الْقَوْلُ أَقْوَى مِنْ غَيْرِهِ عَلَى هَذَا فَإِذَا فَعَلَهَا الْفَقِيرُ لِلَّهِ وَإِنَّمَا أَخَذَ الْأُجْرَةَ لِحَاجَتِهِ إلَى ذَلِكَ وَلِيَسْتَعِينَ بِذَلِكَ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ فَاَللَّهُ يَأْجُرُهُ عَلَى نِيَّتِهِ فَيَكُونُ قَدْ أَكَلَ طَيِّبًا وَعَمِلَ صَالِحًا
وَأَمَّا إذَا كَانَ لَا يَقْرَأُ الْقُرْآنَ إلَّا لِأَجْلِ الْعُرُوضِ فَلَا ثَوَابَ لَهُمْ عَلَى ذَلِكَ ، وَإِذَا لَمْ يَكُنْ فِي ذَلِكَ ثَوَابٌ ، فَلَا يَصِلُ إلَى الْمَيِّتِ شَيْءٌ ; لِأَنَّهُ إنَّمَا يَصِلُ إلَى الْمَيِّتِ ثَوَابُ الْعَمَلِ لَا نَفْسُ الْعَمَلِ ; فَإِذَا تَصَدَّقَ بِهَذَا الْمَالِ عَلَى مَنْ يَسْتَحِقُّهُ وَصَلَ ذَلِكَ إلَى الْمَيِّتِ وَإِنْ قَصَدَ بِذَلِكَ مَنْ يَسْتَعِينُ عَلَى قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ وَتَعْلِيمِهِ كَانَ أَفْضَلَ وَأَحْسَنَ فَإِنَّ إعَانَةَ الْمُسْلِمِينَ بِأَنْفُسِهِمْ وَأَمْوَالِهِمْ عَلَى تَعَلُّمِ الْقُرْآنِ وَقِرَاءَتِهِ وَتَعْلِيمِهِ مِنْ أَفْضَلِ الْأَعْمَالِ
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?flag=1&bk_no=22&ID=3135
ഖുർആൻ ഓതി മയ്യിത്തിനു ഹദ്‌യ ചെയ്‌താൽ മയ്യിത്തിനു പ്രതിഫലം ലഭിക്കില്ല എന്നതാണ് പ്രബലമായ അഭിപ്രായ എന്ന് ശൈഖ് ഇബ്നു ബാസ് റഹിമഹുല്ലാഹ് പറയുന്നു:
ഫത്വാ ശൈഖ് ഇബ്നു ബാസ്
أما قراءة القرآن فقد اختلف العلماء في وصول ثوابها إلى الميت على قولين لأهل العلم، والأرجح أنها لا تصل لعدم الدليل. لأن الرسول صلى الله عليه وسلم لم يفعلها لأمواته من المسلمين كبناته اللاتي متن في حياته عليه الصلاة والسلام، ولم يفعلها الصحابة رضي الله عنهم وأرضاهم فيما علمنا، فالأولى للمؤمن أن يترك ذلك ولا يقرأ للموتى ولا للأحياء ولا يصلي لهم، وهكذا التطوع بالصوم عنهم. لأن ذلك كله لا دليل عليه، والأصل في العبادات التوقيف إلا ما ثبت عن الله سبحانه أو عن رسوله صلى الله عليه وسلم شرعيته.
أما الصدقة فتنفع الحي والميت بإجماع المسلمين، وهكذا الدعاء ينفع الحي والميت بإجماع المسلمين، وإنما جاء الحديث بما يتعلق بالميت؛ لأنه هو محل الإشكال: هل يلحقه أم لا يلحقه فلهذا جاء الحديث عن رسول الله صلى الله عليه وسلم: إذا مات ابن آدم انقطع عمله إلا من ثلاث صدقة جارية أو علم ينتفع به أو ولد صالح يدعو له لما كان من المعلوم أن الموت تنقطع به الأعمال بين الرسول صلى الله عليه وسلم أن هذا لا ينقطع، وأما الحي فلا شك فيه أنه ينتفع بالصدقة منه ومن غيره وينتفع بالدعاء، فالذي يدعو لوالديه وهم أحياء ينتفعون بدعائه، وهكذا الصدقة عنهم وهم أحياء تنفعهم.
وهكذا الحج عنهم إذا كانوا عاجزين لكبر أو مرض لا يرجى برؤه فإنه ينفعهم ذلك، ولهذا ثبت عنه صلى الله عليه وسلم: أن امرأة قالت يا رسول الله: إن فريضة الله في الحج أدركت أبي شيخا كبيرا لا يثبت على الراحلة، أفأحج عنه، قال: حجي عنه.
وجاءه رجل آخر فقال: يا رسول الله: إن أبي شيخ كبير لا يستطيع الحج ولا الظعن أفأحج عنه وأعتمر؟ قال: حج عن أبيك واعتمر، فهذا يدل على أن الحج عن الميت أو الحي العاجز لكبر سنه أو المرأة العاجزة لكبر سنها جائز، فالصدقة والدعاء والحج عن الميت أو العمرة عنه وكذلك عن العاجز كل هذا ينفعه عند جميع أهل العلم.
وهكذا الصوم عن الميت إذا كان عليه صوم واجب سواء كان عن نذر أو كفارة أو عن صوم رمضان لعموم قوله صلى الله عليه وسلم: من مات وعليه صيام صام عنه وليه متفق على صحته، ولأحاديث أخرى في المعنى، لكن من تأخر في صوم رمضان بعذر شرعي كمرض أو سفر ثم مات قبل أن يتمكن من القضاء فلا قضاء عنه ولا إطعام لكونه معذورا.
وأنت أيها السائل على خير إن شاء الله في إحسانك إلى والديك بالصدقة عنهما والدعاء لهما، ولا سيما إذا كان الولد صالحا، فهو أقرب إلى إجابة الدعاء، لذلك قال الرسول صلى الله عليه وسلم: أو ولد صالح يدعو له؛ لأن الولد الصالح أقرب إلى أن يجاب من الولد الفاجر، وإن كان الدعاء مطلوبا من الجميع للوالدين، ولكن إذا كان الولد صالحا صار أقرب في إجابة دعوته لوالديه.
http://www.binbaz.org.sa/fatawa/109
ഖുർആൻ ഓതി മയ്യിത്തിനു ഹദ്‌യ ചെയ്യുന്നത് അനുവദനീയമാണെന്നും എന്നാൽ ഇത് സുന്നത്തില്ലെന്നും മയ്യിത്തിനു വേണ്ടി ദുആ ചെയ്യുകയും പാപ മോചനം തേടുകയയും അത് പോലുള്ള കാര്യങ്ങളാണ് സുന്നത്തുള്ളതെന്നും ശൈഖ് ഉസൈമീൻ റഹിമഹുല്ലാഹിയുടെ അഭിപ്രായം ഇവിടെ വായിക്കാം:
ഫത് വാ ശൈഖ് ഉസൈമീൻ :
الذي نرى أن هذا من الأمور الجائزة التي لا يندب إلى فعلها، وإنما يندب إلى الدعاء للميت والاستغفار له وما أشبه ذلك مما نسأل الله تعالى أن ينفعه به، وأما فعل العبادات وإهداؤها فهذا أقل ما فيه أن يكون جائزاً فقط، وليس من الأمور المندوبة، ولهذا لم يندب النبي صلى الله عليه وسلم أمته إليه، بل أرشدهم إلى الدعاء للميت فيكون الدعاء أفضل من الإهداء.
http://ar.islamway.net/fatwa/16653/%D9%85%D8%A7-%D8%AD%D9%83%D9%85-%D8%A5%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1%D8%A9-%D9%84%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%AA
FOR ADDITIONAL READING :
1.
فتح الباري شرح صحيح البخاري
أحمد بن علي بن حجر العسقلاني
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?flag=1&bk_no=52&bookhad=12273
2.
تفسير القاسمي
محمد جمال الدين القاسمي
http://library.islamweb.net/newlibrary/display_book.php?flag=1&bk_no=217&ID=3629
3.
نيل الأوطار
محمد بن علي الشوكاني
http://library.islamweb.net/Newlibrary/display_book.php?ID=498&startno=0&start=0&idfrom=1236&idto=1238&bookid=47&Hashiya=2
TO JOIN OUR WHATS APP CONTACT 8848787706 ABBAS PARAMBADAN ASSALAMU A'LYKUM
No comments:
Post a Comment