ചോദ്യം : 'യാ ഇബാദല്ലാഹ് .......' എന്ന ഹദീസ് സ്വഹീഹാണോ ? മരിച്ചു പോയ മഹാൻമാരോട് സഹായാർഥന / ഇസ്തിഗാസ / പ്രാർഥന നടത്തുന്നതിന് പ്രസ്തുത ഹദീസുകൾ (യാ ഇബാദല്ലാഹ് ....... ) തെളിവാണോ❓ പ്രസ്തുത ഹദീസുകൾ സ്വഹീഹ് ആണോ ?[ മുഹമ്മദ് ശാത്വിബ്, പത്തനാപുരം ]
ഉത്തരം ചുരുക്കത്തിൽ :
പ്രസ്തുത ഹദീസുകൾ നബിﷺയിൽ നിന്ന് സ്ഥിരപ്പെട്ടു വന്നിട്ടില്ല എന്നതാണ് യാഥാർത്ഥ്യം. അതിനാൽ തന്നെ വിജന സ്ഥലത്ത് അകപ്പെട്ടാൽ അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകളേ എന്ന് വിളിച്ചു സഹായം തേടുന്നതിന് പ്രസ്തുത ഹദീസുകൾ തെളിവാകില്ല. ഇനി ആ ഹദീസുകൾ ഏതെങ്കിലും സ്വീകാര്യമാണെന്ന് വന്നാൽ പോലും അത് മരിച്ചവരോട് തേടുന്നതിന് തെളിവല്ല. തന്റെ അടുത്തുള്ള അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകളെ വിളിച്ചു സഹായം തേടാമെന്നു മാത്രമേ അതിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാക്കാനാവൂ.
ഉത്തരം വിശദമായി :
വീഡിയോ ലിങ്ക് :
https://youtu.be/-C2wKWlvQ3E?si=rPf7RO-P4eFxNlOu
മലക്കുകളോടോ ജിന്നുകളോടോ പിശാചുക്കളോടോ വിളിച്ചു പ്രാർഥിക്കുക എന്നത് ശിർക്കാണ് എന്ന് സൂറതുൽ ഫാത്വിർ 13 & 14 ആയത്തുകളിൽ നിന്നും അതിന്റെ തഫ്സീറിൽ നിന്നും മനസ്സിലാക്കാം.
ഫാത്വിർ 35 : 13 & 14
يُولِجُ ٱلَّيۡلَ فِى ٱلنَّهَارِ وَيُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِى ٱلَّيۡلِ وَسَخَّرَ ٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ كُلٌّ يَجۡرِى لِأَجَلٍ مُّسَمًّىۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ لَهُ ٱلۡمُلۡكُۚ وَٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ مَا يَمۡلِكُونَ مِن قِطۡمِيرٍ
അവന്‍ രാത്രിയെ പകലില്‍ കടത്തുന്നു; പകലിനെ രാത്രിയിലും കടത്തുന്നു. സൂര്യനെയും, ചന്ദ്രനെയും കീഴ്പ്പെടുത്തിത്തരുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ഓരോന്നും ഒരു നിര്‍ണ്ണയിക്കപ്പെട്ട അവധിവരേക്കു സഞ്ചരിക്കുന്നു. അങ്ങിനെയുള്ളവനത്രെ, നിങ്ങളുടെ രക്ഷിതാവായ അല്ലാഹു! അവനാണ് രാജാധികാരം! നിങ്ങള്‍ അവനുപുറമെ വിളിച്ചു (പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചു) വരുന്നവരാകട്ടെ, ഒരു ഈത്തപ്പഴ(ക്കുരുവിന്‍റെ) പാട(യുടെ അത്ര)യും അവര്‍ സ്വാധീനപ്പെടുത്തുന്നില്ല.
إِن تَدۡعُوهُمۡ لَا يَسۡمَعُواْ دُعَآءَكُمۡ وَلَوۡ سَمِعُواْ مَا ٱسۡتَجَابُواْ لَكُمۡۖ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يَكۡفُرُونَ بِشِرۡكِكُمۡۚ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثۡلُ خَبِيرٍ
നിങ്ങളവരെ വിളി(ച്ചു പ്രാര്‍ത്ഥി)ക്കുന്നപക്ഷം, അവര്‍ നിങ്ങളുടെ വിളി കേള്‍ക്കുകയില്ല; അവര്‍ കേട്ടാലും, അവര്‍ നിങ്ങള്‍ക്കു ഉത്തരംചെയ്കയുമില്ല. ഖിയാമത്തുനാളിലാകട്ടെ, നിങ്ങളുടെ (ഈ) 'ശിര്‍ക്കി'നെ അവര്‍ നിഷേധിക്കുകയും ചെയ്യും. (മനുഷ്യാ) സൂക്ഷ്മജ്ഞാനിയെപ്പോലെയുള്ള ഒരാള്‍ നിനക്കു വര്‍ത്തമാനമറിയിക്കുവാനില്ല.
തഫ്സീർ ഖുർതുബീ കാണുക:
https://shamela.ws/book/20855/5515
..... ثُمَّ يَجُوزُ أَنْ يَرْجِعَ هَذَا إِلَى الْمَعْبُودِينَ مِمَّا يَعْقِلُ، كَالْمَلَائِكَةِ وَالْجِنِّ وَالْأَنْبِيَاءِ وَالشَّيَاطِينِ أَيْ يَجْحَدُونَ أَنْ يَكُونَ مَا فَعَلْتُمُوهُ حَقًّا، وَأَنَّهُمْ أَمَرُوكُمْ بِعِبَادَتِهِمْ، كَمَا أَخْبَرَ عَنْ عِيسَى بِقَوْلِهِ:" مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ" ...
ഖബ്റാളികളോട് ആവശ്യങ്ങൾ തേടൽ കുഫ്ർ ( സത്യനിഷേധം)
ആണെന്ന് പ്രമുഖ ഹമ്പലീ പണ്ഡിതൻ ഇബ്നുൽ ജൗസീ റഹിമഹുല്ലാഹ് ( *ഹിജ്റ 510 - 597* ) തൽബീസു ഇബ്ലീസ് എന്ന കിതാബിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയത് കാണുക:
http://thiranjedukkappettaibarathukal.blogspot.com/2022/04/510-597.html
☘️☘️☘️☘️☘️
വിജന സ്ഥലത്ത് പെട്ടാൽ 'അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകളേ' എന്ന് വിളിച്ച് സഹായം തേടുന്നത് സംബന്ധിച്ച് ഇവിടെ ചോദ്യത്തിൽ പരാമർശിച്ച മൂന്ന് ഹദീസുകളും സ്വഹീഹായി സ്ഥിരപ്പെട്ടതല്ല.
ഇനി ഏതെങ്കിലും മുഹദ്ദിസുകൾ ഈ ഹദീസുകളിൽ ഒന്നിനെ സ്വീകാര്യമായി പരിഗണിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ തന്നെ ഹദീസിന്റെ വാചകത്തിൽ ജിന്നുകളേയോ മലക്കുകളേയോ വിളിച്ചു തേടുക എന്ന് വന്നിട്ടില്ല. പ്രസ്തുത ഹദീസുകൾ സ്വഹീഹാണെങ്കിൽ പോലും (സ്വഹീഹല്ല) അതിൽ മരിച്ചവരോട് ആവശ്യങ്ങൾ തേടാൻ തെളിവില്ല; വിജനസ്ഥലത്ത് നമ്മുടെ കാഴ്ചയിൽ പെടാത്ത അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകൾ ആരെങ്കിലും ഉണ്ടെങ്കിൽ അവർ തന്റെ വിളി കേട്ടേക്കാം എന്ന ചിന്തയിൽ ഒരാൾക്ക് അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകളേ എന്നെ സഹായിക്കണേ എന്ന് വിളിക്കാം എന്ന് മാത്രമേ പ്രസ്തുത ഹദീസിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാവൂ. പ്രസ്തുത ഹദീസുകൾ മരിച്ചവരോട് തേടാൻ ഖുബൂരികൾ തെളിവാക്കുമ്പോൾ അവ സ്വഹീഹല്ലെന്നും, സ്വഹീഹാണെങ്കിൽ തന്നെയും അവ മരിച്ചവരോട് തേടുക എന്ന ശിർക്കൻ ഇസ്തിഗാസക്ക് അവ തെളിവല്ലെന്നും ഹദീസിലെ വരികളിൽ ശിർക്കൻ ഇസ്തിഗാസ വരുന്നില്ലെന്നും സലഫീ പണ്ഡിതർ വിശദീകരിച്ചതായി കാണാം. ശൈഖ് മുഹമ്മദ് സ്വാലിഹ് അൽ മുനജ്ജിദിന്റെ ഫത് വ കാണുക:
https://islamqa.info/ar/181206
എന്നാൽ യഥാർഥത്തിൽ ഈ ആശയത്തിൽ വന്നിട്ടുള്ള ഹദീസുകൾ സ്വഹീഹല്ല താനും.
പ്രസ്തുത ഹദീസുകളും അവയും ദുർബലതയും താഴെ വിവരിച്ചത് ശ്രദ്ധിക്കുക:
*ചോദ്യത്തിൽ പരാമർശിച്ച ഒന്നാമത്തെ ഹദീസ് :*
https://shamela.ws/book/1733/16854
٢٩٠ - حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ إِسْحَاقَ التُّسْتَرِيُّ، ثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى الصُّوفِيُّ، ثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ سَهْلٍ، حَدَّثَنِي أَبِي، عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عِيسَى، عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ، عَنْ عُتْبَةَ بْنِ غَزْوَانَ، عَنْ نَبِيِّ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: " إِذَا أَضَلَّ أَحَدُكُمْ شَيْئًا أَوْ أَرَادَ أَحَدُكُمْ عَوْنًا وَهُوَ بِأَرْضٍ لَيْسَ بِهَا أَنِيسٌ، فَلْيَقُلْ: يَا عِبَادَ اللهِ أَغِيثُونِي، يَا عِبَادَ اللهِ أَغِيثُونِي، فَإِنَّ لِلَّهِ عِبَادًا لَا نَرَاهُمْ " وَقَدْ جُرِّبَ ذَلِكَ
(ത്വബ്റാനി യുടെ മുഅജമുൽ കബീർ )
https://shamela.ws/book/61/3194
ഈ ഹദീസിന്റെ പരമ്പരയിലെ റാവിമാർ സിഖത് ആയി പറയപ്പെട്ടിട്ടണ്ടെങ്കിൽ പോലും അവരിൽ പലരിലും ദുർബലത ഉണ്ടെന്നും കൂടാതെ പരമ്പരയിലെ ഒരു റാവി ആയ സൈദു ബ്നു അലി എന്നവർ അദ്ദേഹം ഈ ഹദീസ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തുവെന്ന് പറയുന്ന ഉത്ബത് ബ്നു ഗസ്വാൻ എന്ന വരെ കണ്ടിട്ടില്ലെന്നും [ അപ്പോൾ ഹദീസ് മുൻഖത്വിഉ - കണ്ണി മുറിഞ്ഞത് ആയല്ലോ ] ഇമാം ഹൈസമീ (റ) പറയുന്നത് കാണുക - അതിനാൽ തന്നെ ഈ ഹദീസ് പല നിലക്കും ദുർബലമാണ് എന്ന് വ്യക്തമായല്ലോ ?
[بَابُ مَا يَقُولُ إِذَا انْفَلَتَتْ دَابَّتُهُ أَوْ أَرَادَ غَوْثًا أَوْ أَضَلَّ شَيْئًا]
١٧١٠٣ - عَنْ عُتْبَةَ بْنِ غَزْوَانَ، عَنْ نَبِيِّ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - قَالَ: " «إِذَا أَضَلَّ أَحَدُكُمْ شَيْئًا، أَوْ أَرَادَ عَوْنًا، وَهُوَ بِأَرْضٍ لَيْسَ بِهَا أَنِيسٌ فَلْيَقُلْ: يَا عِبَادَ اللَّهِ، أَغِيثُونِي ; فَإِنَّ لِلَّهِ عِبَادًا لَا نَرَاهُمْ ". وَقَدْ جَرَّبَ ذَلِكَ».
رَوَاهُ الطَّبَرَانِيُّ، وَرِجَالُهُ وُثِّقُوا *عَلَى ضَعْفٍ فِي بَعْضِهِمْ، إِلَّا أَنَّ زَيْدَ بْنَ عَلِيٍّ لَمْ يُدْرِكْ عُتْبَةَ*
ചോദ്യത്തിൽ പരാമർശിച്ച രണ്ടാം ഹദീസ്:
https://shamela.ws/book/1733/12520
١٠٥١٨ - حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ نَائِلَةَ الْأَصْبَهَانِيُّ، ثنا الْحَسَنُ بْنُ عُمَرَ بْنِ شَقِيقٍ، ثنا مَعْرُوفُ بْنُ حَسَّانَ السَّمَرْقَنْدِيُّ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِي عَرُوبَةَ، عَنْ قَتَادَةَ، عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ بُرَيْدَةَ، عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " إِذَا انْفَلَتَتْ دَابَّةُ أَحَدِكُمْ بِأَرْضِ فَلَاةٍ فَلْيُنَادِ: يَا عِبَادَ اللهِ، احْبِسُوا عَلَيَّ، يَا عِبَادَ اللهِ احْبِسُوا عَلَيَّ؛ فَإِنَّ لِلَّهِ فِي الْأَرْضِ حَاضِرًا سَيَحْبِسُهُ عَلَيْكُمْ
ഈ ഹദീസ് ദുർബലമാണെന്ന് ഇമാം ഹൈസമീ (റ) വിശദീകരിക്കുന്നത് കാണുക:
https://shamela.ws/book/61/3194
رَوَاهُ أَبُو يَعْلَى، وَالطَّبَرَانِيُّ، وَزَادَ: " «سَيَحْبِسُهُ عَلَيْكُمْ» ". *وَفِيهِ مَعْرُوفُ بْنُ حَسَّانَ، وَهُوَ ضَعِيفٌ*
ചോദ്യത്തിൽ പരാമർശിച്ച മൂന്നാമത്തെ ഹദീസ് കാണുക:
https://shamela.ws/book/12981/5218
٤٩٢٢- حَدَّثنا موسى بن إسحاق، قَال: حَدَّثنا منجاب بن الحارث، قَال: حَدَّثنا حَاتِمُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنْ *أُسَامة بْنِ زَيْدٍ* عَن أَبَان بن صالح، عَن مجاهد عن ابْنِ عَبَّاسٍ، رَضِي اللَّهُ عَنْهُمَا، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيه وَسَلَّم قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ مَلائِكَةً فِي الأَرْضِ سِوَى الْحَفَظَةِ يَكْتُبُونَ مَا سَقَطَ مِنْ وَرَقِ الشَّجَرِ فَإِذَا أَصَابَ أَحَدَكُمْ عَرْجَةٌ بِأَرْضٍ فَلاةٍ فَلْيُنَادِ: أَعِينُوا عِبَادَ اللَّهِ.
وَهَذَا الْكَلامُ لا نَعْلَمُهُ يُرْوَى عَن النَّبِيّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيه وَسَلَّم بِهَذَا اللَّفْظِ إلَاّ مِن هَذَا الْوَجْهِ بِهَذَا الإِسْنَادِ.
ഈ ഹദീസിലെ ഉസാമതു ബ്നു സൈദ് എന്ന റിപ്പോർട്ടറെ സംബന്ധിച്ച് അദ്ദേഹം ദുർബലനാണെന്ന് ഇമാം അഹ്മദു ബ്നു ഹൻബൽ ( റ ) ഉൾപ്പെടെ പല മുഹദ്ദിസുകളും വ്യക്തമാക്കിയത് കാണാം - ചിലർ അദ്ദേഹം സിഖത് ആണെന്ന് പറഞ്ഞിട്ടുണ്ടെങ്കിലും :
https://shamela.ws/book/5836/64
(كتاب المغني في الضعفاء)
*اسامة بن زيد اللَّيْثِيّ*
صَدُوق يهم اخْتلف قَول يحيى الْقطَّان فِيهِ وَقَالَ احْمَد لَيْسَ بِشَيْء وَقَالَ النَّسَائِيّ لَيْسَ بِالْقَوِيّ وَقَالَ ابْن عدي لَيْسَ بِهِ بَأْس
ഈ ഹദീസ് നബിﷺയിൽ നിന്ന് മർഫൂഉ ആയി സ്ഥിരപ്പെട്ടിട്ടില്ലെന്നും ഇബ്നു അബ്ബാസ് (റ)-ൽ നിന്ന് മൗഖൂഫ് ആണെന്നതാണ് പ്രബലമെന്നും
ശൈഖ് അൽബാനീ (റ) യുടെ സിൽസിലതുൽ അഹാദീസി ദഈഫയിൽ പ്രസ്താവിക്കുന്നത് കാണുക:
والأرجح أنه موقوف، وليس هو من الأحاديث التي يمكن القطع بأنها في حكم المرفوع، لاحتمال أن يكون ابن عباس تلقاها من مسلمة أهل الكتاب. والله أعلم.
https://shamela.ws/book/12762/986
ഇമാം അഹ്മദു ബ്നു ഹൻബൽ (റ) പറഞ്ഞതായി പറയപ്പെടുന്ന റിപ്പോർട്ടിലുള്ളത് എന്താണ്❓
https://shamela.ws/book/6105/243
അഹ്മദു ബ്നു ഹൻബൽ (റ) യുടെ മകൻ പറഞ്ഞതായി റിപ്പോർട്ട് കാണുക: [ ആശയം ]
٩١٢ - سَمِعت ابي يَقُول حججْت خمس حجج مِنْهَا ثِنْتَيْنِ رَاكِبًا وَثَلَاثَة مَاشِيا اَوْ ثِنْتَيْنِ مَاشِيا وَثَلَاثَة رَاكِبًا فضللت الطَّرِيق فِي حجَّة وَكنت مَاشِيا فَجعلت اقول يَا عباد الله دلونا على الطَّرِيق فَلم ازل اقول ذَلِك حَتَّى وَقعت الطَّرِيق اَوْ كَمَا قَالَ ابي
എന്റ ഉപ്പ പറഞ്ഞതായി ഞാൻ കേട്ടു: ഞാൻ അഞ്ച് ഹജ്ജ് ചെയ്തു - രണ്ടെണ്ണം വാഹനപ്പുറത്ത് യാത്ര ചെയ്തും മൂന്നെണ്ണം നടന്ന് യാത്ര ചെയ്തും അല്ലെങ്കിൽ രണ്ടെണ്ണം നടന്ന് യാത്ര ചെയ്തും മൂന്നെണ്ണം വാഹനപ്പുറത്ത് യാത്ര ചെയ്തും [ *എങ്ങിനെ എന്ന് ഉറപ്പില്ല* ]
അങ്ങനെ ഞാൻ നടന്ന് പോയ ഒരു ഹജ്ജ് യാത്രയിൽ എനിക്ക് വഴി നഷ്ടപ്പെട്ടു. അപ്പോൾ ഞാൻ പറയാൻ തുടങ്ങി - അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകളേ, നമുക്ക് വഴി കാണിച്ചു തരൂ എന്ന് .ഞാൻ അങ്ങനെ പറഞ്ഞു കൊണ്ടിരിക്കെ എനിക്ക് വഴി കണ്ടെത്താനായി [ ഇമാം അഹ്മദ് (റ) യുടെ മകൻ തുടരുന്നു ] : അല്ലെങ്കിൽ എന്റെ പിതാവ് പറഞ്ഞ പോലെ
*ശ്രദ്ധിക്കുക:* പിതാവ് എന്തു വാക്കുകളാണ് പറഞ്ഞത് എന്ന് മകന് ഖണ്ഡിതമായി ഉറപ്പില്ല.
ഈ റിപ്പോർട്ട് ശരിയാണെങ്കിൽ തന്നെ , ഇതിൽ മലക്കുകളേ എന്നോ , ജിന്നുകളേ എന്നോ ഇമാം അഹ്മദു (റ) വിളിച്ചു തേടിയിട്ടില്ല. സമീപത്ത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ദൂഷ്ടിയിൽ പെടാത്ത എന്നാൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശബ്ദം കേൾക്കാൻ സാധ്യതയുള്ള അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകൾ ആരെങ്കിലും ഉണ്ടെങ്കിൽ അവർ തന്റെ ശബ്ദം കേട്ടേക്കാം , സഹായിച്ചേക്കാം എന്ന ധാരണയിൽ ഇമാം അഹ്മദ് (റ) അങ്ങനെ വിളിച്ചു എന്ന് മാത്രം.
ഈ പറഞ്ഞ ഹദീസുകളിലോ ഇമാം അഹ്മദ് (റ) യെ സംബന്ധിച്ച് പറയപ്പെടുന്ന റിപ്പോർട്ടിലോ മരിച്ചവരോട് തേടാം എന്നതിന് ഖുബൂരികൾ തെളിവ് പിടിക്കുന്നതിൽ യാതൊരു അർഥവുമില്ല.
الله اعلم
